• فهرس المقالات اقوام کهن شمال وشمال غرب ایران

      • حرية الوصول المقاله

        1 - خط و زبان و آثار کتیبه‌دار در گیلان قرون نهم و هشتم پیش از میلاد
        رسول بشاش کنزق
        به دست آمدن دستواره مفرغی کتیبه‌ دار اورارتویی طول تالش گیلان طی حفاری‌های باستان‌ شناسی سال ۱۳۸۰ توسط محمّد رضا خلعتبری و توجّه به مهرهای کتیبه‌ دار با خط آشوری نوِ کشف شده در کاوش تپه مارلیک در سال ۴۱-۱۳۴۰ توسط عزّت ‌الله نگهبان و قرائت ‌های ارائه شده از نوشته‌ های رو أکثر
        به دست آمدن دستواره مفرغی کتیبه‌ دار اورارتویی طول تالش گیلان طی حفاری‌های باستان‌ شناسی سال ۱۳۸۰ توسط محمّد رضا خلعتبری و توجّه به مهرهای کتیبه‌ دار با خط آشوری نوِ کشف شده در کاوش تپه مارلیک در سال ۴۱-۱۳۴۰ توسط عزّت ‌الله نگهبان و قرائت ‌های ارائه شده از نوشته‌ های روی آن‌ها توسط جرج کامرون و آی. جِی گِلب و نیز دو مورد یراق اسب کتیبه ‌دار اورارتویی به دست آمده از املش مربوط به پادشاهان اورارتوئی به نام های منوآ (۸۱۰-۷۸۱ ق.م) و آرگیشتی اوّل (۷۸۱-۷۶۰ ق.م) موجب گردید که نگارنده با در دست بودن اسناد مکتوب مربوط به قرون نهم و هشتم پ.م و نقل قول های تاریخی راجع به مهاجرت و استقرار اقوام هند و ایرانی از جمله کاسی‌ ها، کادوسی ‌ها و گیل ‌ها در شمال ایران و نیز شاهک‌ نشین آندو، مانا، زاموا، پارسوا، گیلزان در شمال و شمال غربی ایران که در کتیبه‌ های آشوری و اورارتویی به آنها اشاره شده که بعد ها با اتحادشان دولت ماد را تشکیل می‌دهند؛ چنین بیان نمایم که: با توجّه به عدم ارائه کمترین اثر مکتوب به خط و زبان بومی مستقل، این اقوام چه قبل از اتّحاد و تشکیل حکومت ماد، در حکومت ‌های محلّی خود طی قرن‌های (۹ و ۸ ق.م) وچه پس از اتّحاد، علیرغم داشتن هویّت هند و ایرانی، باز هم به خط و زبان‌ های آرامی و آشوری کتیبه به دست داده‌ اند. لذا با توجّه به این‌که اقوام و شاهک‌ نشینان فوق در مقاطع تاریخی ذکر شده از اقوام هند و ایرانی‌اند و بنا بر اظهار نظر زبان وگویش‌ شناسان، گویش ‌های امروز‌ی تاتی، طالشی، گیلکی، مازندرانی و سمنانی با گویش شهمیرزادی بازمانده همان زبان‌ ها و بطور مشخص تر زبان مادی اند. پس نگارنده دراین مقاله چنین اظهار می‌نماید که: نه مادها تا قبل از تأسیس دولت ماد، و نه اقوام هند و ایرانی قرون نهم و هشتم ق.م که بعد ها دولت ماد را تشکیل داده‌ اند، دارای خط خاص و مستقلی نبوده وجهت مبادلات وارتباطات خود ناگزیر به استفاده از خط و زبان ‌های دولت های مقتدر زمان خود از جمله آشور و اورارتو بوده‌ اند. تفاصيل المقالة