-
حرية الوصول المقاله
1 - تبیین رابطه ولی فقیه با رئیس جمهور از منظر فقه سیاسی
علی شیرخانی امید خلیلی مهر -
حرية الوصول المقاله
2 - بررسی دیدگاه و سیره عملی ائمه (ع) نسبت به حکومت و حاکم جائر
محمدرضا احمدی طالشیان علی شیرخانی -
حرية الوصول المقاله
3 - نقد و بررسی ادله عدم مشروعیت حکومت دینی در عصر غیبت
محمدمهدی باباپور گل افشانی علی جعفرزاده -
حرية الوصول المقاله
4 - مدل یابی معادلات ساختاری سیستم های مغزی رفتاری بر خود کار آمدی، راهبرد های مقابله ای با نقش واسطه ای تنظیم هیجان در معتادان ترک اعتیاد با متادون
آرزو پورابراهیم فرزانه نیک نژادیپژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای تنظیم هیجان در رابطه سیستم های مغزی رفتاری با راهبردهای مقابله ای و خودکارامدی در معتادان ترک اعتیاد با متادون انجام شد. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود؛ جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه معتادان ترک اعتیاد با متادون مراجعه أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای تنظیم هیجان در رابطه سیستم های مغزی رفتاری با راهبردهای مقابله ای و خودکارامدی در معتادان ترک اعتیاد با متادون انجام شد. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود؛ جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه معتادان ترک اعتیاد با متادون مراجعه کننده به مرکز روانپزشکی مدرس بودند که از بین آنها 195 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ی شخصیت ویلسون،گـری و بـارت (1989)، سـبک های مقابلـه بـا اسـترس بیلینگز و موس (1981)، خودکارآمدی عمومی شوارتز و جروسلم (1979) و تنظیم هیجان گراتز و رومر (2004) بود. نتایج حاصل از معادلات نشان داد که: سیستم های مغزی رفتاری بر راهبردهای مقابله ای، تنظیم هیجان و خودکارامدی تاثیرگذار می باشد و تنظیم هیجان بر راهبردهای مقابله ای و خودکارآمدی تاثیر دارد (05/≥P). همچنین نتایج نشان داد که مدل از برازش خوبی برخوردار است و 62 درصد از اثر کل سیستم های مغزی رفتاری بر راهبردهای مقابله ای از طریق میانجی تنظیم هیجان و 29 درصد از اثر کل سیستم های مغزی رفتاری بر خودکارآمدی از طریق میانجی تنظیم هیجان تبیین می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - دولت موقت از شورای انقلاب (22 دی 1357)تا پیروزی انقلاب (22بهمن 1357)
دکتر کیوان لؤلویی ایوب نظریچکیده هدف مقاله آشنایی بامواضع،عملکردواقدامات دولت موقت مهندس بازرگان از تشکیل شورای انقلاب تاپیروزی و پایایی انقلاباسلامی ایران می باشد که علاوه برتحقیقات میدانی وکتابخانه ای،ازروش استنباطی وتحلیلی نیز استفاده شده و بامروری بر اسنادموجودمکتوب وشنیداری دیدگاه مناسب أکثرچکیده هدف مقاله آشنایی بامواضع،عملکردواقدامات دولت موقت مهندس بازرگان از تشکیل شورای انقلاب تاپیروزی و پایایی انقلاباسلامی ایران می باشد که علاوه برتحقیقات میدانی وکتابخانه ای،ازروش استنباطی وتحلیلی نیز استفاده شده و بامروری بر اسنادموجودمکتوب وشنیداری دیدگاه مناسب به موضوع تبیین گردیده است.بااوج گیری انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی(ره)در نوفل لوشالتو*و با مشورت معتمدان روحانیغیر روحانی به تصمیم گیری پرداخت و با درخواست شهیدمرتضی مطهری در 22دی 1357شورای انقلاب را با سرپرستی خود ایشان تشکیل داد.این شورا موظف بود مقدمات دولت انتقالی را فراهم سازد.لذا پس از ورود امام (ره) به وطن(12بهمن- سال1357)بنا به پیشنهاد شورای انقلاب، حضرت امام (ره)مهندس بازرگان را با شرایط به دور از وابستگی حزبی و گروهی به ریاست دولت موقت*در تاریخ 15بهمن 1357منصوب کرد و موظف بود پس از انجام تعهدات خود کار را به ریس جمهور واگذار نماید، این پیش بینی نشان می داد که حضرت امام (ره)تمایلی به وارد کردن جریان فکری و سیاسی نهضت آزادی به داخل انقلاب اسلامی و نظام جدید اسلامی ندارد، لذا در این طیف نمی توان حزب یا تشکل خاصی را در شکل گیری انقلاب اسلامی موثر دانست بلکه پیروزی انقلاب در 22بهمن ماه 1357را، می توان حاصل حرکت توفنده مردم به رهبری امام (ره) دانست. واژگان کلیدی:نهضت آزادی-مهندس بازرگان-شورای انقلاب-دولت موقت-حضرت امام خمینی(ره). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - همسویی غرب و شرق (مغول) علیه شرق (جهان اسلام)
دکتر محمد کلهرچکیده هجمۀ مغول در قرن 7ه.ق / 13م ، تأثیری ژرف بر گسترۀ آسیا و اروپای آن روزگار برجای نهاد . از جمله تحولات ایجاد شده آغاز روابط سیاسی غرب (اروپای کاتولیک) با شرق (امپراطوری مغول) بود . این مناسبات از سوی غربِ کاتولیک و به منظور جلوگیری از یورش مغولان ، حفظ کلیسای کاتو أکثرچکیده هجمۀ مغول در قرن 7ه.ق / 13م ، تأثیری ژرف بر گسترۀ آسیا و اروپای آن روزگار برجای نهاد . از جمله تحولات ایجاد شده آغاز روابط سیاسی غرب (اروپای کاتولیک) با شرق (امپراطوری مغول) بود . این مناسبات از سوی غربِ کاتولیک و به منظور جلوگیری از یورش مغولان ، حفظ کلیسای کاتولیک و در صورت امکان جذب مغولان به آن کلیسا آغاز گردید که البته تا نبرد عین جالوت و شکست مغولان از ممالیک ، کامیابی چندانی در آن مشاهده نشد . اما پس از نبرد عین جالوت نوعی رابطۀ انتفاعی دو جانبه میان مغول ها و غربِ کاتولیک علیه خصم مشترک یعنی ممالیک به وجود آمد . به طوری که تحریک مغول ها علیه ممالیک در دستور کار غربِ کاتولیک قرار گرفت . خط مشی و سیاستی که به از نظر دیدگاهی آغاز دیپلماسی شرق علیه شرق از سوی غربِ کاتولیک بود . مقالۀ حاضر بر آن است تا روند مناسبات غربِ کاتولیک با مغول ها را بر اساس فرضیۀ شرق علیه شرق بررسی نماید. واژگان کلیدی : هجوم مغول ، وحشت اروپای کاتولیک ، دیپلماسی ، عین جالوت ، ممالیک. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - بررسی اوضاع سیاسی یمن و جایگاه آن در روابط ایران و روم (579-525 م.)
دکتر فیض اله بوشاسب آرزو حبیبیان دهکردیچکیده در طی قرن ششم میلادی همزمان با حکومت انوشیروان،به دنبال گسترش رقابتهای تجاری و سیاسی توجه دو کشور ایران و روم معطوف به سرزمین یمن گردید.روم شرقی در آنمقطعزمانی ابتدا کوشید تابا اتحاد با همکیشان مسیحی خود در حبشه حوزه نفوذ سیاسی و اقتصادی خود را در جنوب عربستان ف أکثرچکیده در طی قرن ششم میلادی همزمان با حکومت انوشیروان،به دنبال گسترش رقابتهای تجاری و سیاسی توجه دو کشور ایران و روم معطوف به سرزمین یمن گردید.روم شرقی در آنمقطعزمانی ابتدا کوشید تابا اتحاد با همکیشان مسیحی خود در حبشه حوزه نفوذ سیاسی و اقتصادی خود را در جنوب عربستان فزونی بخشد؛ ازطرف دیگر در پی آن بر آمد تا با اتحاد با ترکان امکانات تجاری خود را توسعه دهد . اما به جهت قدرت روز افزون ایرانیان در حوزه خلیج فارس و دریاهای اطراف آن، و از سوی دیگر شکست ترکان بدست ایرانیان این امر محقق نگردید.به دنبال آن ایران در پی استمداد یمنی ها توانست این سرزمین را جزو مناطق تحت نفوذ خود در آورده و به سلطه حبشیان در آنجا پایان دهد. واژگان کلیدی :روم،ساسانیان،یمن تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - ساختار قدرت سیاسی آق قویونلو ها و نقش خاندان صفوی در سقوط آن حاکمیت
حجت زرین زاد دکتر حسین میر جعفریچکیده با نگرش عمیق در متغیرهای شکل دهنده به قدرت سیاسی حکومت آق قویونلوها که در بخشی از تاریخ ایران، یعنی از اواسط قرن نهم تا اولین سالهای قرن دهم هجری قمری حضور داشتند، می توان به این نتیجه رسید که اساس ساختار سیاسی این حاکمیت از ابتدای تشکیل سست وبی بنیان بودند.اگر أکثرچکیده با نگرش عمیق در متغیرهای شکل دهنده به قدرت سیاسی حکومت آق قویونلوها که در بخشی از تاریخ ایران، یعنی از اواسط قرن نهم تا اولین سالهای قرن دهم هجری قمری حضور داشتند، می توان به این نتیجه رسید که اساس ساختار سیاسی این حاکمیت از ابتدای تشکیل سست وبی بنیان بودند.اگرچه زمانی به اقتدار بزرگی دست یافتند وتوانستند، اساس یک امپراطوری را برای خود ایجاد کنند، ولی همین عامل به تدریج موجبات اضمحلال، اساس از بین رفتن اقتدار مرکزی ودر نهایت سقوط آن سلسله رافراهم نمود.ضعف در ساختارسیاسی ابتدا باعث آشفتگی در دستگاه سیاسی شده و سپس آثار این وضع خود را در ارکان نظامی، اداری واقتصادی حکومت پدیدار نمود. در نهایت هرج ومرج اساسی درهمه ارکان حاکمیتآق قویونلوها بوجود آمده ونتیجه این امر سقوطدولت بوسیله صفویان بود. اگرچه این یک واقعیت مسلم تاریخی است که صفویان با برنامه ریزی قبلی یعنی ازحدود دو قرن قبل و با استفاده از بستر مناسب آماده تبدیل نفوذ معنوی خود بهاقتدار سیاسی بودند، اما بررسی ها نشان می دهد که در حقیقت این سستی ساختار سیاسی حکومت آق قویونلوها بود که زمینه لازم را برای تشکیل سریع حکومت توسط صفویان فراهم آورد. واژگان کلیدی:آق قویونلوها. صفویان. ضعف ساختار سیاسی. اضمحلال و انحطاط. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - وعاظ و جنبش مقاومت تبریز(عصر استبداد صغیر)
دکترغلامحسین زرگری‌نژاد جواد سخاچکیده: جنبش مقاومت تبریز در عصر استبداد، تلاشی برای بازگرداندن نظام سیاسی مشروطیت بود. عمده‌ترین نیروی جنبش مقاومت، مجاهدان بودند که به رهبری ستارخان و باقرخان ابتدا با مقاومت و سپس با تهاجم به نیروهای حامی و مدافع استبداد برخاستند. در برابر مجاهدان، نیروهای وفادار ب أکثرچکیده: جنبش مقاومت تبریز در عصر استبداد، تلاشی برای بازگرداندن نظام سیاسی مشروطیت بود. عمده‌ترین نیروی جنبش مقاومت، مجاهدان بودند که به رهبری ستارخان و باقرخان ابتدا با مقاومت و سپس با تهاجم به نیروهای حامی و مدافع استبداد برخاستند. در برابر مجاهدان، نیروهای وفادار به محمدعلی شاه قرار داشت، که شامل بخشی از اهالی تبریز، نیروهای نظامی ایلیاتی، تنی چند از بازرگانان معروف تبریز و برخی از ر هبران دینی و روحانیان طراز اول تبریز بودند که در انجمن اسلامیه در محله ی شتربان تبریز اقامت داشتند. روحانیان اسلامیه‌نشین با اوامرمذهبی خود، نیروهای نظامی را در جنگ با مجاهدان تهییج می‌نمودند و از این راه، نقش مهمی در برانگیختن آنان به مبارزهبا نیروهای مشروطه‌طلب داشتند. در برابر این تجمع نیروهای مخالف مشروطیت، جدا از مجاهدان که ایفای نقش نظامی، می‌نمودند. عده‌ای از وعاظ نیز یار و مددکار مجاهدان بودند. به طور کلی گروه وعاظ سه کار عمده انجام می‌دادند، نخست برانگیختن مجاهدان به جنگ با مستبدان، دوم تهییج و تشویق مردم در پیوستن و حمایت از نیروهای مجاهد و سوم مقابله با تبلیغات دینی- مذهبی روحانیان مستقر در انجمن اسلامیه. قسمت سوم این برنامه، اصلی‌ترین و مهمترین برنامه ی وعاظ بود که دیگر نیروهای مجاهد سهمی در آن نداشتند. بنابراین جنبش مقاومت تبریز تنها یک پدیده ی نظامی نبود، بلکه عرصه مبارزه فکری و ایدئولوژیکی نیز محسوب می شد که مهمترین نیروهای آن وعاظ بودند. نوشتار حاضر بر آن است تا نقش و جایگاه وعاظ را در پیدایش جنبش مقاومت و تداوم آن ضد نیروهای استبداد، مورد مطالعه قرار دهد. واژگان کلیدی:مشروطیت، جنبش مقاومت، وعاظ ، مجاهدان. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - عملکرد سیاسی روحانیت درمجلس چهارم وپنجم وتحول آن دربرابررضاخان
دکترمحسن بهشتی سرشت محسن پرویشچکیده علت اصلی پیدایش مشروطیت درایران تاسیس عدالتخانه بود که به اختلافات ومشکلات مردم رسیدگی نماید.علاوه بر محافظت از منافع وحقوق آنان،از دیکتاتوری وبی قانونی درکشورنیز جلوگیری کند.این روند در نهایت منجر به تشکیل مجلس شورای ملی شد.اما تشکیل مجلس به خاطر وجودعناصری وا أکثرچکیده علت اصلی پیدایش مشروطیت درایران تاسیس عدالتخانه بود که به اختلافات ومشکلات مردم رسیدگی نماید.علاوه بر محافظت از منافع وحقوق آنان،از دیکتاتوری وبی قانونی درکشورنیز جلوگیری کند.این روند در نهایت منجر به تشکیل مجلس شورای ملی شد.اما تشکیل مجلس به خاطر وجودعناصری وابسته درمیان نمایندگان وعملکرد ضعیف آنان نه تنها مشکلی را برطرف نکرد بلکه زمینه دیکتاتوری رضاخان را نیز فراهم آورد.سه مجلس اول تا سوم مشروطه،هریک به دلیلی بسته شد.مجلس چهارم نیز پس از یک دوره طولانی فترت پس از کودتای 1299شروع به کار کرداما در دوره فعالیت این مجلس وبه ویژه مجلس پنجم تلاشهای فراوانی برای تغییر نظام سیاسی مشروطه صورت گرفت.از یکسورضاخان تمام تلاش خود را مصروف به دست آْوردن مطلقه قدرت نمود واز سویی دیگر نیروهای وفادار به مبانی مشروطیت براین باور بودند که تحول نظام سیاسی به منزله بازگشت مجدد دیکتاتوری وبربادرفتن آرمانهای مشروطیت خواهد بود.اگرچه دراین دو دوره مجلس نمایندگان روحانی وعلما تلاشهای بسیار خوب ومفیدی انجام دادند ولی این فضای بوجودآمده بویژه در مجلس پنجم مانع از جلوگیری اهداف رضاخان شد. واژگان کلیدی:نمایندگان روحانی،مجلس چهارم،مجلس پنجم،رضاخان تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - بررسی حوزه حدیثی شیعه ی بغداد در سه سده نخستین
دکترعباسعلی تفضلی طاهره رحیم پور ازغدیچکیده: بغداد یکی از برجسته ترین مراکز علمی جهان اسلام در شرق در گسترش فقه، حدیث، و کلام بود و عالمان شیعی بسیاری به خود دیده در برخی از رشته ها چون حدیث با مراکز علمی پیش از خود مانند حوزه حدیثی قم رقابت می کرد. در حوزه حدیثی بغداد حضور بزرگانی چون هشام بن حکم و أکثرچکیده: بغداد یکی از برجسته ترین مراکز علمی جهان اسلام در شرق در گسترش فقه، حدیث، و کلام بود و عالمان شیعی بسیاری به خود دیده در برخی از رشته ها چون حدیث با مراکز علمی پیش از خود مانند حوزه حدیثی قم رقابت می کرد. در حوزه حدیثی بغداد حضور بزرگانی چون هشام بن حکم و یونس بن عبدالرحمن با گرایش خردگرایی و مناظرات متکلمین امامیه با معتزله بر شکل گیری مکتب علمی آن شهرموثر بود و این مکتب حدیثی را از حوزه ی حدیثی شیعه در قم با گرایش اخباریگری ممتاز کرد واژگان کلیدی: حدیث، شیعه، بغداد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - تأملی بر آراء آموزشی میرزا حسن رشدیه
دکتر سهراب یزدانی ابراهیم بوچانیچکیده: احداث مدارس به سبک جدید و رواج اندیشه های نو آموزشی در ایران از مهمترین تحولات فرهنگی بود که به رغم مخالفت بعضی افراد و گروه ها، سرانجام در نظام فرهنگی کشورمان پذیرفته شد. از جمله نخستین بنیانگذاران مدارس جدید در ایران میرزا حسن رشدیه بود که به حق باید وی را أکثرچکیده: احداث مدارس به سبک جدید و رواج اندیشه های نو آموزشی در ایران از مهمترین تحولات فرهنگی بود که به رغم مخالفت بعضی افراد و گروه ها، سرانجام در نظام فرهنگی کشورمان پذیرفته شد. از جمله نخستین بنیانگذاران مدارس جدید در ایران میرزا حسن رشدیه بود که به حق باید وی را پدر معارف نوین ایران نام نهاد. رشدیه پس از کسب فنون جدید آموزشی، علاوه بر تأسیس مدارسی به سبک نوین، اندیشه های جدیدی را وارد نظام تعلیم و تربیت کشور کرد و با دگرگون ساختن نحوه ی خوانش الفبا و تألیف کتب متنوع برای اطفال معارف کشور را به راهی جدید انداخت. او در این راه از حمایت افرادی چون امین الدوله و شیخ هادی نجم آبادی برخوردار بود. در سایه ی این حمایت ها و تلاش های خستگی ناپذیری که از خود نشان داد، رشدیه توانست به پیشرفت نظام آموزشی و عمومی کردن آن کمک کند و فرایند تعلیم و تربیت را به سوی تحول پیش ببرد. واژگان کلیدی:میرزا حسن رشدیه، نظام نو آموزشی، مدرسه، اندیشه های تربیتی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - تأثیر اوضاع نابسامان مالیاتها در واگرایی بین جامعه و حاکمیت ایلخانان
کریم فرجی قرابقلو دکتر عزیز طالعی قره قشلاق محمد نوجوانچکیده هجوم مغول به ایران اثرات مخربی در زیر ساختارهایاقتصادی و معیشتی کشور پدید آورد ، بی گمان برخی از نتایج سوء این تهاجمبرای چند سده دامن گیر نظام اجتماعی ایران شد ، با استقرار حکومت ایلخانان در ایران ما شاهد تعارضات و تضادهای ساختاری بین دولت با جامعه هستیم، در زا أکثرچکیده هجوم مغول به ایران اثرات مخربی در زیر ساختارهایاقتصادی و معیشتی کشور پدید آورد ، بی گمان برخی از نتایج سوء این تهاجمبرای چند سده دامن گیر نظام اجتماعی ایران شد ، با استقرار حکومت ایلخانان در ایران ما شاهد تعارضات و تضادهای ساختاری بین دولت با جامعه هستیم، در زایش بسیاری از این تضادها دو نهاد کنش گر جامعه ی ایران و حاکمیت مغول مؤثر بودند، اگر بخواهیم ، برخی از مؤلفه های که به واگرایی بین جامعه ایران و حاکمیت ایلخانی انجامید را برشماریم ، می توانیم از مواردی چون تضادهای عقیدتی، قوم مداری مغول، تحمیل یاسای چنگیزی با قوه ی قهریه، تولید خشونت از طریق تحرکات مداوام نظامی در شهر ها و روستاها و...نام ببریم ، اینکه شرایط نابسامان حاکم بر نظام مالیاتی چه نقشی در واگرایی بین دولت ایلخانان و جامعه ایران داشته، در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی توصیفی – تحلیلی خواهد بود. واژگان کلیدی :ایلخانان،جامعه ی ایران، اوضاع اقتصادی، نظام مالیاتی، معشیت تجار و کشاورزی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - بررسی اهداف تاریخ‌نگاری و نحوه مشروعیت بخشی مورخان در دیباچه های تواریخ سلسله ای و مذهبی از دوره شاه عباس اول تا پایان حکومت صفویان
حسین قاسمی سیما رحمانی فرچکیده: یکی از اجزای مهم نسخ خطی تاریخی، دیباچه های آن ها است که می توان با بررسی آن ، به اطلاعات ارزشمندی درباره ی مورخ، نوع نگاه او به حوادث تاریخی، و چگونگی نگرش اهل فن به تاریخ و فلسفه و چیستی آن دست یافت. از آن جا که از دوران شاه عباس اول تا پایان دوره ی صفویه، م أکثرچکیده: یکی از اجزای مهم نسخ خطی تاریخی، دیباچه های آن ها است که می توان با بررسی آن ، به اطلاعات ارزشمندی درباره ی مورخ، نوع نگاه او به حوادث تاریخی، و چگونگی نگرش اهل فن به تاریخ و فلسفه و چیستی آن دست یافت. از آن جا که از دوران شاه عباس اول تا پایان دوره ی صفویه، متون تاریخی قابل توجهی باقی مانده است، با بررسی دیباچه های نسخ خطی این دوره-که با تحولات چشمگیری از لحاظ تاریخی، فرهنگی و سیاسی همراه بوده-می توان به درک عمیق تری از نگاه مورخین به تاریخ و هدف تاریخ نگاری در یک دوره تاریخ ساز نائل شد. هدف پژوهش حاضر، استخراج و مقایسه اطلاعاتی از دیباچه این نسخ، در خصوص نوع نگاه مورخین تواریخ سلسله ای و مذهبی به تاریخ و فلسفه آن، و چگونگی مشروعیت بخشی آنان به پادشاهان و زمامداران زمانه است. از این طریق، می توان چشم اندازی از اوضاع و شرایط فرهنگی حاکم بر فن تاریخ نگاری ارائه نمود؛ و پاسخی برای این سؤال یافت که فرمانروایان زمانه و مؤلفین کتب تاریخی، هر یک چه هدفی از سفارش و نگارش یک اثر تاریخی داشته اند؟ و این اهداف در کتب تاریخی سلسله ای و مذهبی چه اشتراکات و تفاوت هایی دارد و چرا؟ واژگان کلیدی: دیباچه، نسخه های خطی تاریخی، تواریخ سلسله ای، تواریخ عمومی، دوره صفویه تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - عوامل مؤثر و حاکم بر روابط خارجی غزنویان
دکتر ایرج جلالیچکیده: حکومت غزنویان به عنوان اولین حکومت ترک نژاد ایران در اواسط سده چهارم هجری بنیان نهاده شد. این سلسله عمری پر دوام داشت و روزگار زمامداری فرمانروایان آن طی دو دوره(از 351 ه ق تا 431 ه ق و از 431 ه ق تا 582 ه ق) بیش از 230 سال به درازا کشید. به هنگام موجودیت این أکثرچکیده: حکومت غزنویان به عنوان اولین حکومت ترک نژاد ایران در اواسط سده چهارم هجری بنیان نهاده شد. این سلسله عمری پر دوام داشت و روزگار زمامداری فرمانروایان آن طی دو دوره(از 351 ه ق تا 431 ه ق و از 431 ه ق تا 582 ه ق) بیش از 230 سال به درازا کشید. به هنگام موجودیت این حکومت در گسترة قلمرو متغیر آنان وقایع سرنوشت ساز تاریخی و تحولات سیاسی- اقتصادی- اجتماعی و نظامی فراوانی در فرایند روابط آنان با حکومتهای همجوار و دستگاه خلافت عباسی پدید آمد. این مقاله در صدد تبیین این مسأله است که آیا روند تصمیم گیری وبرقراری روابط میان حکومت غزنوی با حکومتهای همجوار از نهادها و منابع درونی مربوط به این موضوع تأثیر می پذیرفت یا الگوسازی در این امر از متغیرهای فراساختاری(مانند خلافت عباسی یا برخی حکومتهای همجوار) متأثر بوده و یا هر دو مورد در این زمینه مؤثر بوده اند؟ شناخت این روند تصمیم گیری و منابع درونی و بیرونی آن و نوع رابطه بوجود آمده ،به ما توانایی درک عوامل مؤثر ارتباط بین حکومتها در تاریخ میانه ایران قبل از حمله مغول را خواهد داد. واژگان کلیدی: غزنویان، عباسیان، حکومتهای همجوار، روابط خارجی، منابع درونی روابط، منابع بیرونی روابط. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - بررسی چگونگی تسلط نیروهای اسلامگرا در جریان انقلاب اسلامی ایران
دکترسید حسن قریشی کرین فاطمه رضایی رادفرچکیده یکی از بحث انگیز ترین موضوعاتی که توسط مفسرین وتحلیل گران مسائل سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است وقوع انقلاب اسلامی سال 1357 در ایران فرایند و نتایج آن می باشد. این پژوهش به علل و چگونگی تسلط اسلام گرایان،با وجود نیروهای با سابقه و مبارز علیه رژیم شاه، أکثرچکیده یکی از بحث انگیز ترین موضوعاتی که توسط مفسرین وتحلیل گران مسائل سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است وقوع انقلاب اسلامی سال 1357 در ایران فرایند و نتایج آن می باشد. این پژوهش به علل و چگونگی تسلط اسلام گرایان،با وجود نیروهای با سابقه و مبارز علیه رژیم شاه، با تکیه بر گفتمان آنتونیو گرامشی با رویکردبررسی شرایط اجتماعی پرداخته است. در این خصوص به چگونگی شکل گرفتن و تغییر هژمونی اجتماعی و سیاسی نیروها، احزاب و رهبران سه جریان عمده سیاسی،اسلامی،چپ و لیبرال در طی انقلاب 57اشاره شده است.وقوع انقلاب اسلامی که نظریه پردازان از آن به عنوان پدیده ای پیچیده یاد کرده اند نیاز به واکاوی و تفکیک مقوله ها و موتلفه های تاثیر گذار بر آن دارد. بحران مشروعیت رژیم شاهنشاهی در سطح ملی وبین المللی، رهبری کاریزمایی امام خمینی با بهره گیری از شبکه ارتباطات سنتی، فرسودگی جریانها و احزاب سیاسی پرسابقه و عدم ارتباط مناسب آنان با مردم و جنگ مانوری، زمینه را برای نیروهای اسلام گرا فراهم آورد تا به طریقی قیصرمآبانه از فرصت موجود استفاده کرده و به قدرت سیاسی دست یابند. واژگان کلیدی :انقلاب اسلامی، اسلام گرایی، جامعه مدنی، هژمونی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - پیدایش نهاد نقابت و عوامل سیاسی، دینی و فرهنگی آن در اسلام
دکتر سید حسن قریشی سارا زمانی رنجبر گرمرودیچکیده برخی نهادها و تشکیلات شکل گرفته در تاریخ اسلام، به عنوان یکی از عناصرتمدنی به حکم ضرورت های اجتماعی و فرهنگی پدید آمده اند؛ نهاد نقابت یا تشکیلات سرپرستی گروهی خاص(علویان)یکی از این سازمان ها است که با همین انگیزه یاد شده، به وجود آمده است. نقابت، در ایام جا أکثرچکیده برخی نهادها و تشکیلات شکل گرفته در تاریخ اسلام، به عنوان یکی از عناصرتمدنی به حکم ضرورت های اجتماعی و فرهنگی پدید آمده اند؛ نهاد نقابت یا تشکیلات سرپرستی گروهی خاص(علویان)یکی از این سازمان ها است که با همین انگیزه یاد شده، به وجود آمده است. نقابت، در ایام جاهلیت، موقعیتی بود که در خصوص حفظ اخبار مربوط به اقوام و قبایل، چگونگی رشد، گسترش و تعاملات اجتماعی آنان، به ویژه حفظ نسب اعضای آن می کوشید و از هرگونه حقوق مادی و معنوی آنها محافظت می کرد. این نهاد، پس از اسلام نیز با همان رویکرد قبلی و البته در قالبی نو، به حیات خود ادامه داد و تابع عوامل سیاسی، دینی و فرهنگی بود.آنچه موجب تداوم این نهاد(نقابت)در جامعه اسلامی شد، حفظ حرمت خاندان پیامبر(ص)بود.به باور تمامی مسلمانان، متون دینی(قرآن، حدیث و سیره نبوی)، برضرورت علاقه مندی و حرمت نهادن نسبت به اهل بیت پیامبر(ص)تاکید فراوان دارد و رسیدگی به امور آنان و دیگر موارد، در پرتو سازمانی به نام نقابت، قابل تحقق بود. با این اوصاف، تقویت نهاد نقابت از سوی کارگزاران حکومتی، نه تنها انگیزه دینی، حفظ هویت و جایگاه خاندان پیامبر(ص)بود، بلکه انگیزه های سیاسی مانند:اشراف و نظارت بر عملکرد و کنترل آنان در عرصه های مختلف اجتماعی و نیز انگیزه های فرهنگی مانند:کارکرد، تشکیلات و حفظ جایگاه سیاسی و شرعی آن نیز ارزشمند بود. واژگان کلیدی:نهاد نقابت، عوامل سیاسی، عوامل دینی، عوامل فرهنگی، قرآن، حدیث و سیره نبوی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - پژوهشی در سند و محتوای زیارت رجبیه
دکتر مجید رضایی دوانی ابراهیم صالحی حاجی آبادیچکیده از آنجا که زیارت رجبیه به 90 تن از کسانی که ادعا شده در کربلا به شهادت رسیده اند سلام داده و برخی این زیارت را به امام زمان نسبت داده اند، و شخصیتی بزرگی چون ابن طاووس آن را در قرن هفتم نقل کرده، این زیارت به عنوان یکی از مهمترین منابع مورد استناد برای کتب متاخر أکثرچکیده از آنجا که زیارت رجبیه به 90 تن از کسانی که ادعا شده در کربلا به شهادت رسیده اند سلام داده و برخی این زیارت را به امام زمان نسبت داده اند، و شخصیتی بزرگی چون ابن طاووس آن را در قرن هفتم نقل کرده، این زیارت به عنوان یکی از مهمترین منابع مورد استناد برای کتب متاخرین در استخراج اسماء شهدای کربلا تلقی شده است. اما استناد این زیارت به امام زمان -عجل الله تعالی فرجه- به علت پیشینه تاریخی، مشکل سند و مشکلات متعدد محتوایی که داراست، تمام نیست . درمتنمنقول این زیارت برخی اسامی تحریفیا تصحیف شده و نامبرخی از دشمنان امام حسین به عنوان یاران آن حضرت آمده است . واژگانکلیدی:شهدای کربلا، زیارت رجبیه، ابن طاووس ،تحریف و تصحیف تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - ابراهیم حکیمی، پزشکی روشنفکر و سیاستمدار(باز خوانی زندگی سیاسی حکیم الملک در دوران نخست وزیری)
دکتر امیر تیمور رفیعی نیلوفر موسویچکیده ابراهیم حکیمی( حکیم الملک) از رجال معروف دوره قاجاریه و پهلوی است. حکیمی برادر زاده و داماد میرزا محمود خان حکیم الملک وزیر سابق دربار مظفرالدین شاه قاجار بود که بعد از فوت وی لقب اورا به ارث برد . حکیم الملک برای انجام تحصیلات در علم طب به فرانسه رهسپار شد و پ أکثرچکیده ابراهیم حکیمی( حکیم الملک) از رجال معروف دوره قاجاریه و پهلوی است. حکیمی برادر زاده و داماد میرزا محمود خان حکیم الملک وزیر سابق دربار مظفرالدین شاه قاجار بود که بعد از فوت وی لقب اورا به ارث برد . حکیم الملک برای انجام تحصیلات در علم طب به فرانسه رهسپار شد و پس از انجام تحصیلاتبه ایران مراجعت نمود.حکیم الملک یکی از رجال تاریخ مشروطیت ایران است. و با نفوذی که در دربار داشت نقش مهمی در انقلاب و اعادهمشروطیت ایفا نمود.حضور او در انجمن های انقلابی و در میان مشروطه خواهان آن دوران چشمگیر بود. حکیمی چند باربه نمایندگی مجلس شورای ملی و به دفعات به وزارت رسید و سه بار هم مأمور تشکیل کابینه شد. همچنین در دوره پهلوی دوم مدتی وزیر دربار بود. در مجلس سنا در ادوار اول و دوم هم به عنوان سناتور به مجلس راه یافت وی در تمام طول عمر عهده دار مناصب مهم بود. واژگان کلیدی: حکیم الملک، ابراهیم حکیمی، مشروطیت، مجلس شورای ملی، وزارت، کابینه. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - نقش مراکز علمی در نهضت ترجمه ( قبل از اسلام تا قرون اوّلیه حکومت اسلامی)قرن اوّل تا چهارم ه.ق
دکتر داریوش موگویی دکترافشین صالحی لیلا ابراهیمیچکیده پژوهش حاضردر پی بررسی نقش مراکز علمی و فرهنگی دایر در قبل از اسلام تا قرون اوّلیه حکومت اسلامی بر نهضت علمی ترجمه است ؛ با توجّه به نقش نهضت علمی در انتقال علوم مسلمانان،و جایگاه علم، به عنوان مهمّترین ارکان فرهنگ و تمدّن و تأکید دین مبین اسلام به علم و دانش ان أکثرچکیده پژوهش حاضردر پی بررسی نقش مراکز علمی و فرهنگی دایر در قبل از اسلام تا قرون اوّلیه حکومت اسلامی بر نهضت علمی ترجمه است ؛ با توجّه به نقش نهضت علمی در انتقال علوم مسلمانان،و جایگاه علم، به عنوان مهمّترین ارکان فرهنگ و تمدّن و تأکید دین مبین اسلام به علم و دانش اندوزی و نقش نهضت علمی در پی ریزی تمدّن اسلامی، پرداختن به نقش مراکز علمی و فرهنگی در راستای تحوّلات نهضت علمیضروری به نظر می رسد که مراکز این نهضت فرهنگی کجا بود ؟ چگونه منتشر شد و علّت پیدایش این فرهنگ در برخی مناطق چه بود چرا در دیگر مناطق چنین مراکزی وجود نداشت ؟ این نهضت که از دوره اموی آغاز و روند رو به رشدی داشته ،در دوره عّباسیان با تلاش وزیران و نفوذ خاندان های اصیل ایرانی چونبرمکیان ، نوبختیان ، بختیشوع، بنی شاکر .. .و تشویق خلفایی چون منصور، هارون الرّشید ، و مأمون در عصر اوّل به اوج و شکوفایی رسید که نهضت ترجمه در جهان اسلام ،با گسترش اسلام ، انتقال دانشمندان و آثار علمی چند قوم و اخذ تمّدن های یونانی ،ایرانی ،هندی و عربی شروع شد و در قرن سوّم هجری به اوج رسیده و در زمان متوکّل عبّاسی رو به افول نهاد ودرخلال چهارقرن خود از آغاز قرن اوّل تا نیمه قرن چهارم هجری مراحل مختلفی از ٌنضج و کمال را پیموده است .که در این مقاله ؛ نقش مراکز ترجمه اعمّ ازایرانی ، یونانی و هندی قبل از اسلام درروند نهضت ترجمه برجسته و قابل ذکر است. واژگان کلیدی :نهضت ترجمه ،علم در اسلام ، بنیان تمدّن و فرهنگ اسلامی، مراکز علمی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - ولایت رضوی در آیینه اشعار شاعران عرب و فارسی زبان
دکتر مصطفی فقیه اسفندیاری سارا زمانی رنجبر گرمرودیچکیده از جمله اهداف شعری مهم که در آثار شاعران عرب و فارسی زبان، نمود بیشتری دارد، می توان به مدح، رثا و نشر فضائل و کرامات امامان معصوم (ع)،به ویژه امام رضا (ع)، اشاره نمود. منوّر نمودن شعر و ادب به فضائل و مناقب ائمه اطهار(ع)،همواره مورد توجه شاعران بوده است و أکثرچکیده از جمله اهداف شعری مهم که در آثار شاعران عرب و فارسی زبان، نمود بیشتری دارد، می توان به مدح، رثا و نشر فضائل و کرامات امامان معصوم (ع)،به ویژه امام رضا (ع)، اشاره نمود. منوّر نمودن شعر و ادب به فضائل و مناقب ائمه اطهار(ع)،همواره مورد توجه شاعران بوده است و این امر، بیانگر اعتقاد و احترام به این بزرگواران و حریم ولایت آنان است. شاعران دوستدار و پیرو اهل بیت (ع)، از شعر، به عنوان ابزاری برای معرفی اسلام نقش رهبری الهی، مقام امامت و ولایتِ امامان معصوم (ع) و نیز بیان مظلومیت آن ها، بهره برده اند. نقش ولایت رضوی در آینه شعر و ادب، اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگیِ عصری که شاعران در آن می زیستتند، تاثیرگذار بوده، اما شرط کامل به شمار نیامده، در کنار این عامل، گرایش های مذهبی و حالات و روحیات این افراد نیز، نقشی اساسی داشته است. واژگان کلیدی: امام رضا (ع)،شاعران عرب و فارسی زبان، دعبل، ابونواس، ابراهیم بن عباس الصولی، سنایی غزنوی، جامی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - شیوه های تبلیغی صوفیه ی هند در نشر اسلام
دکتر رضا شعبانی مژگان پور فردچکیده: صوفیه همواره به عنوان مهم ترین عامل در نفوذ و مانده گاری ایدئولوژی اسلامی در شبه قاره ی هند نقش داشته اند و به ویژه از نیمه ی قرن پنجم هجری/ یازدهم میلادی که تصوف در آن جا نضج پیدا کرد در ترویج اسلام متصوفانه سعی و اهتمام بسیار نمودند،چنان که صوفیان و عرفای بز أکثرچکیده: صوفیه همواره به عنوان مهم ترین عامل در نفوذ و مانده گاری ایدئولوژی اسلامی در شبه قاره ی هند نقش داشته اند و به ویژه از نیمه ی قرن پنجم هجری/ یازدهم میلادی که تصوف در آن جا نضج پیدا کرد در ترویج اسلام متصوفانه سعی و اهتمام بسیار نمودند،چنان که صوفیان و عرفای بزرگی تحت تأثیر فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در آن جا ظهور کرده و سلسله های متعددی از تصوف تشکیل دادند که به تدریج تعالیم و آموزه های آن ابعاد گوناگون زندگی هندوها را فراگرفت و شبه قاره ی هند را در طی قرون و اعصار به یکی از کانون های مهم فعالیت صوفیانه مبدل ساخت تا آن جا که پیوسته اهل طریقت، آن سرزمین را بهترین مکان برای رواج مکاتب مختلف سیر و سلوک تلقی کردند و با به کارگیری شیوه های تبلیغی متفاوت که تا حدود زیادی برگرفته از شعائر اسلامی، آموزه های طریقتی و ویژگی های فردی شان بود، سبب گسترش اسلام و تصوف اسلامی در بین هندوها شدند. از این رو پژوهش حاضربا تکیه بر اطلاعات موجود در منابع تاریخی و با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی شیوه ها ی تبلیغی صوفیه ی هند پرداخته و نشان خواهد داد که تبلیغات متصوفه تا چه حد به نشر، پراکندگی و توسعه ی دین مبین اسلام در شبه قاره ی هند منجر گردیده است. واژگان کلیدی: شبه قاره هند، تصوف، صوفیه، شیوه های تبلیغی، نشر اسلام. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - بررسی جایگاه سیاسی و فرهنگی ایرانیان با تأکید بردو دورۀ خلافت اموی و عباسی
دکتر زهرا الهویی نظری دکتر فریبا پاتچکیده هنگامی که اسلام با داعیه حکومت جهانی میان مردم صحرا نشین و بی اطلاع از فنون و رموز سیاست و ملک داری در جزیره العرب ظهور کرد، در سرزمین ایران مردمی می زیستند که در این امر از سابقه ای طولانی برخوردار بودند. دیری نپایید که موج نهضت اسلامی، دولت ساسانی را که در ا أکثرچکیده هنگامی که اسلام با داعیه حکومت جهانی میان مردم صحرا نشین و بی اطلاع از فنون و رموز سیاست و ملک داری در جزیره العرب ظهور کرد، در سرزمین ایران مردمی می زیستند که در این امر از سابقه ای طولانی برخوردار بودند. دیری نپایید که موج نهضت اسلامی، دولت ساسانی را که در این زمان روزهای افول خود را طی می کرد با خود برد.هر چند امپراطوری ساسانی بکلی از صفحه روزگار محو شد اما گنجینه علوم و تجربیات چند صد ساله مردمان آن در حکومت داری باقی ماند.در پی فتوحات اسلامی به سرعت موضوع مهم حفظ و اداره سرزمین های مفتوحه مطرح گردید. آیین اسلام که با شعار توحید و عدالت در میان ایرانیان جایگاهی ویژه یافته بود، به پشتوانه عقل و درایت و تجربه ایشان به سامان رسیدو تثبیت شد.مشارکت یا نفوذ ایرانیان در ساختار خلافت اسلامی-به ویژه در دوره عباسی-چنین به ذهن متبادر می کند که گویاآنها مایل بودند و یا حتی خود را مکلف می دیدند تا در استقرار هر چه مناسب تر سازمان اقتدارات عالیه خلافت اسلامی از هیچ تلاشی فرو نگذارند. بصیرت سیاسی و فرهنگی ایرانیان عمدتاً از دو جبهه، نظام خلافت نوپای اسلامی را تحت تاثیر قابل ملاحظه خود قرار داد.در جبهه ای اندوخته های علمی و تجربی ایرانی یا مستقیماً با تصدی مناصب عالی قدرت و یا غیر مستقیم و از طریق صاحب منصبان عرب، به عنوان واقعیتی بر نظام سیاسی خلافت اسلامی تحمیل گردید؛ و در جبهه ای دیگر ایرانیان با مبارزات مردمی علیه تبعیض ها و انحرافات خلفا، نقش مهمی در اصلاحات سیاسی ایفا کردند. واژگان کلیدی :ایرانیان ، جایگاه سیاسی، جایگاه فرهنگی، امویان ، عباسیان تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - فرقه دموکرات آذربایجان خودمختاری یا تجزیه طلبی و نقش سران ارّان
دکتر سلیمان امین زادهچکیده هدف از تشکیل حزب : دموکرات اسلامی مساوات - در شهر باکو – تشکیل یک کشور بزرگ اسلامی بود، تحت رهبری ترکان آسیای صغیر. این حزب در ماه رمضان 1336 هـ .ق/ تیرماه 1297 ش/ ماه ژوئن 1918 م، استقلال بخشی از سرزمین قفقاز را تحت عنوان جمهوری مستقّل آذربایجان اعلام کر أکثرچکیده هدف از تشکیل حزب : دموکرات اسلامی مساوات - در شهر باکو – تشکیل یک کشور بزرگ اسلامی بود، تحت رهبری ترکان آسیای صغیر. این حزب در ماه رمضان 1336 هـ .ق/ تیرماه 1297 ش/ ماه ژوئن 1918 م، استقلال بخشی از سرزمین قفقاز را تحت عنوان جمهوری مستقّل آذربایجان اعلام کرد. با فروپاشی مساواتی ها و تسلّط بلشویک ها نیز نام آذربایجان را بر همان بخش از سرزمین قفقاز حفظ کردند و آن دیار به نام جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان نامیده شد. حال آن که آن سرزمین هیچگاه نامِ آذربایجان نداشت و ارّان نامیده می شد. چنین می نماید که گذاشتن نام آذربایجان بر قسمتی از خاک قفقاز یعنی ارّان - در آینده- می تواند دست آویزی باشد برای دولتمردان آن سوی ارس و ادّعا کنند که آذربایجان دو قسمت گردیده است؛ و در صورت امکان طمعِ ارضیِ خود را درباره ی آذربایجان اعمال نمایند. این اقدام در سال 25-1324 ش (با تشکیل فرقه ی دموکرات آذربایجان در تبریز) با رهبری سیّد جعفر پیشه وری (که از سوی میرجعفر باقراوف، رئیس جمهور آذربایجان شوروی و سران مسکو حمایت علنی می شد) میوه داد و ماهیّت اصلی خود را نشان داد. سران فرقه، در تدارک جدایی آذربایجان بودند. امّا اقدامات حساب شده ی احود قوام السّلطنه نخست وزیر وقت ایران و استفاده از شرایط سیاسی آن روزگار، زمینه ی تخلیه ی خاک ایران، از نیروهای ارتش سرخ شوروی را تدارک دید و سرانجام، فروپاشی فرقه ی دموکرات آذربایجان هم فراهم شد. واژگان کلیدی:ارّان (آلبانیای قفقاز) -فرقه ی دموکرات آذربایجان -پیشه وری -قوام السّلطنه -عثمانی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - نقش تاریخی رودکی دراحیای هویت ملی ایرانیان
دکتر فیاض زاهد کبری فخرآورچکیده: هر که نامخت از گذشت روزگار نیز ناموزد زهیچ آموزگار سامانیان، خاندانی ایرانی و یکی از دودمان های فارسی زبان غرب آسیا بودند که بیش از صد سال بر بخشهایی از ایران از جمله ماوراءالنهر،خراسان،مازندران،ری و سیستان و قسمت عمده یی از آسیای مرکزی حکم راندند.آنان با عشق أکثرچکیده: هر که نامخت از گذشت روزگار نیز ناموزد زهیچ آموزگار سامانیان، خاندانی ایرانی و یکی از دودمان های فارسی زبان غرب آسیا بودند که بیش از صد سال بر بخشهایی از ایران از جمله ماوراءالنهر،خراسان،مازندران،ری و سیستان و قسمت عمده یی از آسیای مرکزی حکم راندند.آنان با عشق به ترویج فرهنگ آریایی و تعقیب فکر استقلال ادبی، برای احیای تفکر ایرانی به رنسانس فرهنگی دست یازیدند و در پرتو خلق آثاری گرانبها در زمینه های علمی و ادبی، سطح آگاهی عمومی جامعه عهد سامانی به ویژه سرزمین "ماوراء النهر " را ارتقاء بخشیدند. " بخارا" مرکز سیاسی آل سامان، به عنوان کانون علمی و ادبی در شرق قلمرو اسلامی، جایگاهی شاخص و پایگاهی شامخ یافت. رودکی حدوداًدر اواسط قرن سوم،در قریه بُنَج در دو فرسنگی سمرقند متولد شد. وی، چنان ذکی و تیز فهم بود که خیلی زود با کسب درجات ادبی و علمی، با اقبال خلق و رغبت امراء روبرو گشت، سروده های هنرمندانه او در موضوعات عاشقانه و بزمی، طنز و هزل، زهد و اخلاقی ، با مضمون های بکر و در قالبی ساده و روان و به دور از تعقید و ابهام، همراه با صوتی دلکش و ساز طرب انگیزش، هر شنونده - یی را به وجد آورده، و هر خواننده خوش فکری را به تأمل و تعقل فرا می خواند، شعر هایش مملو از نشاط روح، غرور ملی، اندیشه های حماسی و آزاد منشی بود، به طوریکه در اثرش به زحمت می توان نماد یأس و سمبل نومیدی را نظاره کرد. عصری که رودکی در آن می- زیسته ثمره سیاسی آن وحدت، عصاره اجتماعی آن امنیت و دستاورد اقتصادی آن تأمین معیشت و چشم انداز فرهنگی آن ارتقای معنویت و شیرازه اصلی آن ترویج زبان فارسی و تجلی انسانی آن حضور چهره های شاخصی چون جیهانی و بلعمی، ابن سینا و بیرونی، بلخی و رودکی است.در این مجال بر آنیم تا تصویر روشنی از این دوران اثرگذار را به تماشا نشینیم. واژگان کلیدی:رودکی، هویت ایرانی اسلامی، سامانیان،زبان و ادب فارسی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - مکاتبات بین سران ایران وروم دردوره ساسانی ونقش آن دردیپلماسی جهان کهن
دکتر محسن ابوالقاسمی مهرانگیز کیانیچکیده: در این مقاله به بررسی نامه های ارسال شده بین سران ایران و روم در دوران ساسانی پرداخته شده، و انگیزهتأثیر و پیامدهای این مکاتبات مورد تحلیل قرار گرفته است. درغالب نامه ها، منافع ملی، اقتصادی، ایدئولوژیکی، عمومی وتبلیغاتی دو طرف مورد نظر بوده است. ادبیات به کار أکثرچکیده: در این مقاله به بررسی نامه های ارسال شده بین سران ایران و روم در دوران ساسانی پرداخته شده، و انگیزهتأثیر و پیامدهای این مکاتبات مورد تحلیل قرار گرفته است. درغالب نامه ها، منافع ملی، اقتصادی، ایدئولوژیکی، عمومی وتبلیغاتی دو طرف مورد نظر بوده است. ادبیات به کار رفتهدرنامه ها نشئت یافته از موضع ضعف یا قدرت نویسنده وموقعیت سیاسی او بود. این نامه ها به عنوان سندی مکتوب درتاریخ دو کشور برجای ماندند و منعکس کننده بخشی از روابط سیاسی ایندو قدرت درطی دوران چهارصد ساله پر فراز ونشیب آن است. واژگان کلیدی: نامه ، ایران، روم، ساسانیان، جنگ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - سقوط آق قویونلو ها ازدیدگاه تاریخ نگاران عصر صفوی و تحلیلی بر نظریات آنها
حجت زرین زاد دکتر حسین میرجعفریچکیده: بیشترین اطلاعات و داده های تاریخی در باره علت اضمحلال، انحطاط و نهایتاً سقوط حکومت سلسله آق قویونلوها در تألیفات وکتب تاریخ نگاران عهد حکومت صفوی وجود دارد. کامل ترین ودر عین حال اصلی ترین مطالب نیز در کتابهای تالیف شده بین قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری قم أکثرچکیده: بیشترین اطلاعات و داده های تاریخی در باره علت اضمحلال، انحطاط و نهایتاً سقوط حکومت سلسله آق قویونلوها در تألیفات وکتب تاریخ نگاران عهد حکومت صفوی وجود دارد. کامل ترین ودر عین حال اصلی ترین مطالب نیز در کتابهای تالیف شده بین قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری قمری یافت می شود . نکته در خور توجه این است که علیرغم اینکه این کتابها تقربیا در دوره نزدیک تاریخی تالیف شده اند دارای دیدگاه مشترکی باهم نیستند. بعضی از این مورخان سقوط حکومت وروی کار آمدن دولت صفوی را نتیجه قضاء و قدر دانسته اند . عده ای دیگر که اکثریت مورخان را شامل می شود،در کنار حفظ دیدگاه مزبور به صورت کمرنگ تر تاثیر عواملی مانند نوع ساختار سیاسی ، نظامی و اقتصادی را در اضمحلال آق قویونلوها از نظر دور نداشتند. مورخان دیگری نیز وجود دارند که با نگرش واقع بینانه تر موضوع زوال و برافتادن حکومت آق قویونلوها را مورد توجه قراردادند . واژگان کلیدی :تاریخ نگاران صفوی. آق قویونلوها. فروپاشی. نظریات. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - نقش فرهنگی زرتشتیان در تقویت ملی‌گرایی و شکل‌گیری هویت ملی باستان‌گرا در عصر پهلوی اول
دکتر محمدعلی علی زاده دکتر علی محمد طرفداریچکیده: بررسی وضعیت فرهنگی زرتشتیان به عنوان یکی از مهمترین اقلیت های اجتماعی دوره رضا شاه پهلوی حائز اهمیت اساسی است. در عهد رضا شاه به دلیل تلاشهای وی در جهت کسب مشروعیت ملی و نیز نوسازی کشور و ایجاد دولت مدرن، اندیشه ملی‌گرایی در شکل توجه ویژه به تاریخ و تمدن ایر أکثرچکیده: بررسی وضعیت فرهنگی زرتشتیان به عنوان یکی از مهمترین اقلیت های اجتماعی دوره رضا شاه پهلوی حائز اهمیت اساسی است. در عهد رضا شاه به دلیل تلاشهای وی در جهت کسب مشروعیت ملی و نیز نوسازی کشور و ایجاد دولت مدرن، اندیشه ملی‌گرایی در شکل توجه ویژه به تاریخ و تمدن ایران باستان و بازگشت به دوران سلسله‌های هخامنشی و ساسانی به طور جدی مورد توجه قرار گرفت. در این روند، جامعه زرتشتیان و بزرگان آن در تحولات سیاسی، اجتماعی، فکری و فرهنگی ایران با محوریت ملی گرایی باستان گرایانه اول نقش مؤثری ایفا کردند و کوشیدند تحت عنوان وارثان اصلی تمدن ایران باستان، با استفاده از فضای مناسب عهد رضا شاه به تقویت اندیشه‌ها و رویکردهای ملی‌گرایانه در فعالیتهای فکری و فرهنگی آن دوران بپردازند. فعالیتهای فرهنگی جامعه زرتشتیان ایران و به ویژه در ارتباط با پارسیان هند، طیف‌های متنوعی شامل تلاش برای تعریف هویت ملی نوین ایرانیان بر مبنای تمدن باستانی ایران و ترویج اندیشه‌ها و نمادهای باستانی و باستان‌گرایانه را در بر می‌گرفت. مسئله اصلی تحقیق حاضر بررسی نقش فعالیتهای فرهنگی زرتشتیان در جهت تقویت ملی‌گرایی و هویت ملی نوین ایران در عصر پهلوی اول و روند آن است. واژگان کلیدی: رضا شاه پهلوی، زرتشتیان، ملی‌گرایی، باستنان گرایی، هویت ملی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - بررسی شیوه‌های ایجاد ارتباط و اطلاع رسانی در سیره نبوی
دکتر عباسعلی تفضلی دکترمحمد اکبری نصرآبادیچکیده: ارتباط و اطلاع رسانی در سیرهرسول خدا (ص) یکی از مهمترین راهکارهایی بود که پیامبر اسلام توانست به وسیله ان جامعهعربی را به مفاهیم اسلام نزدیک کرده و اتحاد و انسجام را در بین مسلمانان به وجود اورد ، ایشان با ارتباط چهره به چهره و استفاده از شیوه هایی همچون مناظر أکثرچکیده: ارتباط و اطلاع رسانی در سیرهرسول خدا (ص) یکی از مهمترین راهکارهایی بود که پیامبر اسلام توانست به وسیله ان جامعهعربی را به مفاهیم اسلام نزدیک کرده و اتحاد و انسجام را در بین مسلمانان به وجود اورد ، ایشان با ارتباط چهره به چهره و استفاده از شیوه هایی همچون مناظره ، ارتباط وظیفه ای ، فنون ترغیب و اقناع و سخنوری توانست با مخاطبان خود ارتباط برقرار نماید .ان حضرت با توجه به شرایط و مقتضیات زمان از ابزار سخنوری به عنوان بهترین ابزار سود می برد و با بیان روشن و رسای خویش دیگران را رهنمون می ساخت .شناخت سیمای تابناک پیامبر اعظم (ص) و آشنایی با سیره و منش ایشان زمینه‌ساز تعالی و تکامل زندگی مادی و معنوی بشر میباشد و می‌تواند جوامع را در مسیر رشد و بالندگی رهنمون سازد. از زمانی که ابزارهای اطلاع‌رسانی و ارتباطات نظیر دود، آتش، طبل ، خط و کتابت به یاری انسان آمد ارتباط انسان‌ها با یکدیگر روبه فزونی نهاد به‌گونه‌ای که همه انسان‌ها را در سراسر جهان به هم نزدیک کردپیام‌آوران الهی هریک نقشارزندهخودرا ایفا نمودند تا مبانی ارتباط بشریت را با خود و با خداوند و کائنات تبیین نمایند و از آن میان نقش پیامبراسلام (ص) آخرین فرستاده الهی را در ایجاد ارتباط با مردم نمی‌توان نادیده گرفت.این نوشتار قصد دارد مهمترین شیوه‌های ایجاد ارتباط در سیره نبوی را با اتکا به روش ترکیبی که بیشترین نگاه به موضوع را از دریچه تاریخ و استناد به سخنان پیامبر دارد ،. مورد بررسی قرار دهد . امید می‌رود همین اندک، ذائقه‌ی جویندگان حقیقت را شیرین نماید و با تأسی به سیره پیامبر (ص) ، جانها و فطرت‌های زلال از شراب طهورش سرمست شوند. واژگان کلیدی: سیره، پیامبر اعظم (ص)، ارتباط وظیفه ای ، گفتگوی هدفمند ، ارتباط میان فردی، پیام تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - مراکز علمی و آموزشی شیعیان در عصر ایلخانان و تأثیر آن در فرهنگ و تمدّن اسلامی- ایرانی
دکتر سید جعفر موسوی گیلانی دکتر نعمت اله صفری فروشانیچکیده جنبش مدرسه سازی در عصر ایلخانی پس از یک دورة ویران گری و قتل عام مغولان آغاز گردید، امّا در هر صورت در دورة دوّم حکومت ایلخانی در ایران که این جنبش در نقاط مختلف ایران به راه افتاد، شاهد آثار مثبت آن در علم و تمدّن ایران و اسلام هستیم، این آثار بیشتر می تواند ب أکثرچکیده جنبش مدرسه سازی در عصر ایلخانی پس از یک دورة ویران گری و قتل عام مغولان آغاز گردید، امّا در هر صورت در دورة دوّم حکومت ایلخانی در ایران که این جنبش در نقاط مختلف ایران به راه افتاد، شاهد آثار مثبت آن در علم و تمدّن ایران و اسلام هستیم، این آثار بیشتر می تواند به این سبب باشد که این مدارس تأسیس شده، توانست در طول چند دهه بستر لازم را برای رشد و شکوفایی صاحبان علم و خرد فراهم آورد که همه، بعدها در ردیف نمایندگان طراز اوّل فرهنگ و تمدّن ایرانی- اسلامی قرار گرفتند. در این پژوهش مهم ترین و مشهورترین مدارس و مراکز علمی و آموزشی شیعیان در عصر ایلخانان(قرن 7 و 8 هجری) و دانشمندانی که در آن مراکز بوده اند و اقداماتی که انجام داده اند معرفی می گردد و تأثیر آنها در فرهنگ و تمدّن اسلام و ایران بررسی می شود، روش تحقیق در این پژوهش به صورت تحلیلی و توصیفی است و برای گردآوری اطلاعات از روش مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری استفاده شده است. در این پژوهش با این پرسش مواجه بودیم: آیا مراکز علمی شیعیان در دورة ایلخانان در فرهنگ و تمدّن اسلام و ایران تأثیرگذار بوده اند یا نه؟ و براساس یافته های این پژوهش، دانشمندان شیعی با فعالیّت های آموزشی، فرهنگی و سیاسی که در این دوره داشتند، فرصت یافتند در عرصه ملّی و فرهنگی رشد کنند و در فرهنگ و تمدّن اسلام و ایران بسیار اثرگذار باشند. واژگان کلیدی: مدرسه سازی، فرهنگ ایرانی، تمدّن اسلامی، دانشمندان شیعی، ایلخانان. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - جایگاه و نقش مکتب کوفه در بنیان‌گذاری و شکوفایی علمی در تمدن اسلامی ( از ورود امام علی (ع) تا تاسیس حوزه علمی بغداد )
احمد رضا بهنیافرچکیده: در شکوفایی علمی در تمدن اسلامی، ملل، مکاتب و شخصیت‌های مختلف تأثیرگذار بودند. از جمله مکتب علمی کوفه و اندیشمندان آن که با توجه به ساختار جمعیتی ایرانی ـ عربی (یمنی ـ نزاری) و حضور حضرت علی(ع) و امام صادق(ع) در این شهر موجب تحرک علمی و پیدایش و شکوفایی علوم أکثرچکیده: در شکوفایی علمی در تمدن اسلامی، ملل، مکاتب و شخصیت‌های مختلف تأثیرگذار بودند. از جمله مکتب علمی کوفه و اندیشمندان آن که با توجه به ساختار جمعیتی ایرانی ـ عربی (یمنی ـ نزاری) و حضور حضرت علی(ع) و امام صادق(ع) در این شهر موجب تحرک علمی و پیدایش و شکوفایی علوم مختلف گردید. در مقاله‌ی حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای به پیدایش مکتب علمی کوفه و نقش دانشمندان آن در تمدن اسلامی از ورود امام علی (ع) تا تاسیس حوزه علمی بغداد پرداخته شده و نتیجه‌ی حاصله آن است که آغاز تدوین در علومی مانند تفسیر، کلام، فقه مربوط به کوفه و حوزه‌ی علمی آن است و در مدون کردن سایر علوم و انتشار و شکوفایی آن نیز نقش بسزایی داشت. میراث کوفه بعدها به سایر حوزه‌های علمی ا ز جمله بغداد انتقال یافت. واژگان کلیدی :مکتب کوفه– تمدن اسلامی – شکوفایی علمی- امام علی (ع) – حوزه بغداد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - نقش امرای نظامی در ثبات و بی ثباتی سیاسی عهد سلجوقی
دکتر قربانعلی کناررودی سهیلا نعیمیچکیده: همانگونه که نظامی ها ، باعث ثبات و انتظام امور حکومت می شوند و به پشتیبانی از حاکمیت سیاسی می پردازند ، به همان میزان می توانند ، عامل مهمی در سقوط و بی- ثباتی یک حکومت نیز محسوب گردند. در شرایطی که حکومت، قدرتمند و از توان نظارت بالایی برخوردار باشد ، بر نظام أکثرچکیده: همانگونه که نظامی ها ، باعث ثبات و انتظام امور حکومت می شوند و به پشتیبانی از حاکمیت سیاسی می پردازند ، به همان میزان می توانند ، عامل مهمی در سقوط و بی- ثباتی یک حکومت نیز محسوب گردند. در شرایطی که حکومت، قدرتمند و از توان نظارت بالایی برخوردار باشد ، بر نظامی ها تسلط داشته، و از خود سری و دخالت آنان در امور سیاسی جلوگیری می کند . با وجود این ، حکومت در هنگام ضعف ، قادر به اعمال قدرت در بین این افراد نبوده، و در نتیجه سرپیچی امرای نظامی از حکومت و خود سری آنان ، سبب بی ثباتی و سقوط حاکمیت می شود . این پژوهش بر آن است تا به نقش امرای نظامی در ثبات و بی ثباتی سیاسی حکومت سلجوقی در ایران بپردازد واژگان کلیدی: سلجوقیان ، امرای نظامی ، ثبات سیاسی ، اقطاع ، اتابکان. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - بررسی نامهای ایرانی با ترکیب دینی در دوره ایران باستان
علی عزیزیانچکیده: نام در ایران باستان بیان کننده ی اصالت، شرافت و نجابت فرد و مطابق با اعتبار وشکوه وی بوده است. بیشتر نامها از حیث ساختاری مرکب هستند ونامهاى ساده تعداد کمترى را تشکیل مى دهند. تقریباً همه اسم هایى که در نقوش، مهرها، کتیبه ها وکتب مورخان مى بینیم از طبقه ممتاز أکثرچکیده: نام در ایران باستان بیان کننده ی اصالت، شرافت و نجابت فرد و مطابق با اعتبار وشکوه وی بوده است. بیشتر نامها از حیث ساختاری مرکب هستند ونامهاى ساده تعداد کمترى را تشکیل مى دهند. تقریباً همه اسم هایى که در نقوش، مهرها، کتیبه ها وکتب مورخان مى بینیم از طبقه ممتاز جامعه است واکثراً صورت دینى دارند. عنصر ایرانى اساساً موجودى مذهبى است وبر مبناى عقیده وایمان مى زید وبا خداى جهان ونظام حاکم بر هستى ارتباطی ناگسستنى دارد. در این مقاله نامهایی که جنبه دینى ومذهبى دارند و یا با واژه هایى که به فضایل اخلاقى اشاره دارندو همین طور اسامى ترکیب شده با نام حیواناتى همچون گاو و گراز مورد بررسى قرار گرفته اند ، وسعى شده در ذیل هر نام شرحىبه اختصار آورده شود. واژگان کلیدی: اسامی،ایران باستان ،دینی ، ایزدان ،فرّه ، فضایل اخلاقی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - چنگیز خان مغول ونقش سبتای بهادر و جبه نویان در لشکر کشی به غرب امپراتوری
اسد اصغری سولاچکیده در این پژوهش، ابتدا زادگاه مغول ها و چگونگی زندگی آنان و اقوام مختلفی که در آن حیطه بودند، سخن به میان آمده است. بعد از آن در مورد چنگیزخان که قومشان باج گذار چین بود و خودش در کودکی پدرش را از دست داده بود، مورد تحقیق قرار گرفته که او با عقل و درایت و تلاش ب أکثرچکیده در این پژوهش، ابتدا زادگاه مغول ها و چگونگی زندگی آنان و اقوام مختلفی که در آن حیطه بودند، سخن به میان آمده است. بعد از آن در مورد چنگیزخان که قومشان باج گذار چین بود و خودش در کودکی پدرش را از دست داده بود، مورد تحقیق قرار گرفته که او با عقل و درایت و تلاش بی وقفه اش خود را به رأس قوم خود رسانده و با اقوام مغول و همسایگانش با سیاست رفتار نموده است و در نهایت با تقویت اقوام مغول و بررسی ضعف همسایگان به آنها فایق گشته است. در ادامه، انتخاب دو نفر از مجرب ترین و داناترین سردار مغولی از طرف چنگیزخان یعنی یمه یا جبه نویان و سبتای یا سوبدای بهادر برای تعقیب سلطان محمد خوارزمشاه و بعد از مرگ سلطان محمد، فتح شهرهای ایران و روسیه مورد پژوهش قرار گرفته که این دو سردار با هم فکری خود و فریب بزرگان شهر و سرداران بلندپایه پیروزی درخشانی را برای مغول ها به ارمغان آورده اند. درنهایت به مراجعت چنگیزخان به همراه دو سردارش به مغولستان و هجوم دوم مغول به غرب امپراطوری، سلطنت کیوک خان و سلطنت شعبه دوم چنگیزی اشاره شده است. واژگان کلیدی: مغول،چنگیز خان، جنگ،سبتای بهادر،جبه نویان تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - رویکرد روزنامه اختر به اندیشه های سیاسی جدید و تحولات انقلاب فرانسه
دکتر عباس قدیمی قیداری علی صادقی کاکرودیچکیده: روزنامه های برون مرزی و در تبعید عصر قاجار ، بی تردید نقش برجسته و تعیین کننده ای در آشنایی ایرانیان و به ویژه روشنفکران و اندیشه گران ایرانی با تجدد و مفاهیم بنیادین سیاسی و اجتماعی اروپا ، که زمینه ساز تحولات بزرگ سیاسی ،اجتماعی و اقتصادی غرب هستند ،ایفاء نم أکثرچکیده: روزنامه های برون مرزی و در تبعید عصر قاجار ، بی تردید نقش برجسته و تعیین کننده ای در آشنایی ایرانیان و به ویژه روشنفکران و اندیشه گران ایرانی با تجدد و مفاهیم بنیادین سیاسی و اجتماعی اروپا ، که زمینه ساز تحولات بزرگ سیاسی ،اجتماعی و اقتصادی غرب هستند ،ایفاء نمودند.از میان این روزنامه ها، روزنامه اختر که در استانبول به پایمردی برخی ایرانیان ترقی خواه و آزادی طلب منتشر می شد در تبیین و تشریح مفاهیم و اندیشه های جدید سیاسی و اجتماعی اروپا با تأکید بر عصر روشنگری و زمینه های فکری انقلاب کبیر فرانسه و انتقال آنها به زبان ساده برای ایرانیان و روشفکران ایرانی نقش اساسی و محوری ایفاء نمود. رسالت روزنامه اختر در آگاهی بخشی و بیداری فکری جامعه ایران تعریف شده بود. نویسندگان اختر در کنار انتقاد از وضع سیاسی و اجتماعی ایران دوره ناصری و نقد ساختار دولت ، در ترویج و تبلیغ مفاهیمی چون قانون و آزادی، ساختار دولتهای جدید اروپایی و مهمتر از همه تبیین مفاهیم و شعارهای اصلی انقلاب فرانسه سعی وافری داشتند. نوشته های اختر در بیداری فکری گروههایی از جامعه ایران وآشنایی آنان با تحولات جدید و اندیشه های نوین ونیز در برخی حرکتهای تندروانه در انقلاب مشروطیت ایران موثر افتاد. این مقاله رویکرد روزنامه اختر به اندیشه های سیاسی- اجتماعی عصر روشنگری و انقلاب فرانسه وانتقال آن به ایران را ، به بررسی نشسته است. واژگان کلیدی :روزنامهاختر ، عصر روشنگری ، انقلاب کبیر فرانسه ، انقلاب مشروطیت ، اندیشه های جدید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - بررسی تحول تاریخی و زبانشناختی واژه تبریز
دکتر بهزاد معینی سام جعفر جعفریچکیده تاکنون در مورد تاریخ تبریز، کتاب ها و مقالات گوناگونی از سوی صاحب نظران به نگارش در آمده است. اما، درمورد منشاء نام این شهر، گفته های گوناگونی وجود دارد که در این مقاله، سعی در جهت آشکار کردن آن در حد توان بوده است. از آنجا که بسیاری از نام مکان های جغرافیایی ب أکثرچکیده تاکنون در مورد تاریخ تبریز، کتاب ها و مقالات گوناگونی از سوی صاحب نظران به نگارش در آمده است. اما، درمورد منشاء نام این شهر، گفته های گوناگونی وجود دارد که در این مقاله، سعی در جهت آشکار کردن آن در حد توان بوده است. از آنجا که بسیاری از نام مکان های جغرافیایی به علت روایات مختلف مورد تردید است و در موارد بسیاری، برای پی بردن به شکل اصیل این گونه واژه ها، بررسی تاریخی و زبانشناختی آن به کمک ما می آید؛ در نتیجه، این مقاله در آغاز به ذکر خلاصه ای از تاریخ و جغرافیای تاریخی منطقه آذزبایجان و تبریز می پردازد. همرا با آن، آرای مختلف صاحبنظران در مورد وجه تسمیه تبریز و تحول زبانشناختی آن از دورة باستان تاکنون آمده است، تا به ریشه و وندهای آن نیز پی ببریم. در آخر نیز بر اساس نظریات صاحبنظران و بررسی زبانشناختی این واژه، نتیجه گیری شده است . واژگان کلیدی: تبریز، آذربایجان، داورژ، تارماکیس، دالیان تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - مواضع سیاسی نهضت آزادی در ارتباط با سال های آخر سلطنت پهلوی(1357- 1356ﻫ.ش)
دکتر کیوان لؤلویی ایوب نظری مسلم نوروزنژادچکیده پس ازشکست نهضت ملی ایران،مهندس بازرگان به همراهی همفکران خود،در 25 اردیبهشت 1340پس ازکسب اجازه ازدکترمصدق با شعارمامسلمانیم -ایرانی -مصدقی -تابع قانون اساسیتأسیس نهضت آزادی ایران رااعلام میدارند.دیری نپاییدکه رهبران نهضت آزادی درسال 1341 دستگیرشدندوماشاهدرکودوس أکثرچکیده پس ازشکست نهضت ملی ایران،مهندس بازرگان به همراهی همفکران خود،در 25 اردیبهشت 1340پس ازکسب اجازه ازدکترمصدق با شعارمامسلمانیم -ایرانی -مصدقی -تابع قانون اساسیتأسیس نهضت آزادی ایران رااعلام میدارند.دیری نپاییدکه رهبران نهضت آزادی درسال 1341 دستگیرشدندوماشاهدرکودوسکون نهضت درفواصل سالهای (1344 تا 1356) هستیم که بااو ج گیری انقلاب اسلامی در سالهای 1356- 1357 مهندس بازرگان به همراهی برخی ازاعضای نهضت"جمعیت دفاع ازآزادی وحقوق بشر"راتشکیل ودرچهارچوب قانون اساسی وهمکاری مجامع بین الملل به ترویج شعارشاه سلطنت بکند نه حکومت-انتخابات باید آزاد باشد، یکسری فعالیتهای سیاسی نوین راکه اهم آن،ملاقاتمهندس بازرگان با امام خمینی(ره) درپاریس به نیل متقاعدکردن امام به سیاستی گام به گام واینکه شاه رادرصورتی بپذیردکه سلطنت بکندنه حکومت را، آغاز کرد.این درحالی است که امام ملت وخودمردم ایران،درپی نفی رژیم شاهنشاهی وهرگونه ایدئولوژی دیگروخواهان اسلام بودند. واژگان کلیدی :نهضت آزادی -مهندس بازرگان- حزب سیاسی -نهضت اسلامی-حضرت امام خمینی(ره) تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - تحلیلی بر فعالیت سپاه صلح کندی در ایران 1342 تا 1355 شمسی
دکتر ویدا همرازچکیده : روابط ایران و امریکا تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران زوایای اشکار و پنهان بسیار دارد .یکی از موضوعاتی که در تاریخ روابط دوکشور کمترمورد توجه محققان قرار گرفته است علل واهداف اعزام کارشناسان وابسته به سپاه صلح کندی به ایران وفعالیت صدها نفر از انها در فاصله ساله أکثرچکیده : روابط ایران و امریکا تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران زوایای اشکار و پنهان بسیار دارد .یکی از موضوعاتی که در تاریخ روابط دوکشور کمترمورد توجه محققان قرار گرفته است علل واهداف اعزام کارشناسان وابسته به سپاه صلح کندی به ایران وفعالیت صدها نفر از انها در فاصله سالهای 1342 تا1355 شمسی است. این موضوع حلقه ای از زنجیره قرارداهای فرهنگی ایران وامریکا در دوره حکومت محمد رضا پهلوی است و بیانگر اهمیت ایران در دوران جنگ سرد برای امریکا میباشد. امریکا در دوران جنگ سرد کوشید با مجموعه ای از اقدامات ایران را از خطر نفوذ همسایه شمالی اش اتحاد جماهیر شوروی دور نگاه دارد. اصلاحات اجتماعی و اقتصادی و افزایش رفاه توده مردم با هدف خنثی ساختن تبلیغات کمونیستها در میان اقشار محروم جامعه و کمک به ثبات بیشتر حکومت متحد امریکا در ایران برای همه روسای جمهور امریکا از جمله جان اف کندی اهمیت داشت و اعزام صدها داوطلب سپاهصلح کندی به ایران هم با این هدف انجام شد.هدف آن بود که با خود نه فقط دانش و مهارتهای جدید را به ارمغان اورند بلکه زمینه نفوذ فرهنگی امریکا در ایران را هم فراهم سازند ..طبق این طرح صدها جوان امریکایی در شهرها و روستاهای ایران پراکنده شدند و از نزدیک به زندگی با ایرانیان پرداختند و هیچ گونه محدودیتی برای معاشرت انها با مردم ایران وجود نداشت که این امر به خوبی سهولت نفوذ از این طریق را نشان می دهد. این مقاله می کوشد با طرح مبانی اولیه و بیان مسئله زمینه بحث و پژوهش جدی تر در اسناد مرتبط با فعالیت های گروه صلح کندی در ایران را فراهم اورد.برای این تحقیق به اسناد موجود در ارشیو سازمان اسناد ملی ایران و ارشیو سپاه صلح کندی و کتب و مقالات متعدد مراجعه شده است. از دیگر نتایج مهم این پژوهش یافتن شباهتهای بسیار میان فعالیت این گروه و سپاهیان دانش بهداشت وترویج ابادانی بود که بر اساس اصول انقلاب سفید تشکیل شدند. واژگان کلیدی: ایران و امریکا _ جان اف کندی _ سپاه صلح _ سپاه دانش_ سپاه بهداشت سپاه ترویج ابادانی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - عملکرد مدارس جامعه تعلیمات اسلامی درشهر اصفهان
دکتر علی رضا ابطحی فروشانی کیمیا کشتی آراچکیده با روی کار آمدن سلسله پهلوی و در زمان سلطنت رضا شاه ،برقراری امنیت و تشکیل دولت مقتدرمرکزی در ایران در رأس امورقرار گرفت و تمرکزگرایی روح حاکم بر اقداماتی بود که در جهت استقرار نظم در ایران نوین انجام گرفت. این خط مشی در عرصه های فرهنگی بویژه در آموزش و پرورش أکثرچکیده با روی کار آمدن سلسله پهلوی و در زمان سلطنت رضا شاه ،برقراری امنیت و تشکیل دولت مقتدرمرکزی در ایران در رأس امورقرار گرفت و تمرکزگرایی روح حاکم بر اقداماتی بود که در جهت استقرار نظم در ایران نوین انجام گرفت. این خط مشی در عرصه های فرهنگی بویژه در آموزش و پرورش نیز نمود داشت و این نهاد مهم تحت نظارت دولت فعالیت می کرد و برنامه های آموزشی همانند سایر برنامه ها اهداف خاص دنبال شده از الگوی غربی را پیروی می کرد . زمینه رشد و شکوفایی نهضت های فرهنگی پس از سقوط رضا شاه فراهم و فعالیت نیروهای مذهبی در جهت اسلامی کردن نظام تعلیم و تربیت آغازشد. تأسیس مدارس جامعه تعلیمات اسلامی یکی از نشانه های شروع این حرکت بود ،مدارسی که با همت عباسعلی اسلامی در تهران شروع به کار کرد و با هدایت روحانیون و حمایت بازاریان معتقد و متنفذ در سراسر کشور گسترش یافت. در شهر اصفهان با کوشش شیخ غلام رضا فیروزیان شعبه هایی از این مدارس تأسیس شد و خیلی زود توانست با ارائه برنامه های آموزشی دینی در کنار مطالب درسی نظر خانواده های متدین اصفهانی را به خود جلب کند و مورد حمایت روحانیون بزرگی مانند آیت الله خادمی قرار گیرد و تا هنگام به اجرا گذاشتن سیاست ملی کردن کلیه مدارس توسط دولت به فعالیت خود ادامه دهد . در تمام مدت فعالیت این مدارس، عملکرد اعضاء آن از نظر نیروهای امنیتی ساواک دور نماندو چهره های شاخص و فعالی مانند شیخ غلام رضا فیروزیان بارها زندانی شدند . در این پژوهش تلاش شده چگونگی تأسیس و عملکرد این مدارس در شهر اصفهان با تکیه بر اسناد و مدارک موجود و با روش توصیفی –تحلیلی ، به عنوان گوشه ای از مبارزات فرهنگی در زمان پهلوی دوم از جانب روحانیون مورد بررسی قرار گیرد. واژگان کلیدی : اصفهان - پهلوی دوم - مدارس جامعه تعلیمات اسلامی - عباسعلی اسلامی - شیخ غلام رضا فیروزیان تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - موقعیت سیاسی خلافت عباسی در آستانه شروع روابط با سلجوقیان
دکتر عطاء الله حسنی تورج تیموریچکیده: آنچه از منابع و مآخذ بر می آید چنین تصور شده است که در آستانه ظهور سلجوقیان،خلافت عباسی به شدت تضعیف شده و موقعیت سیاسی خود را در بسیاری از سرزمین های اسلامی از دست داده است. این پژوهش بر آن است که به این پرسش پاسخ دهد که بر خلاف تصور بسیاری از محققان،خلافت عبا أکثرچکیده: آنچه از منابع و مآخذ بر می آید چنین تصور شده است که در آستانه ظهور سلجوقیان،خلافت عباسی به شدت تضعیف شده و موقعیت سیاسی خود را در بسیاری از سرزمین های اسلامی از دست داده است. این پژوهش بر آن است که به این پرسش پاسخ دهد که بر خلاف تصور بسیاری از محققان،خلافت عباسی یک نهاد سیاسی کاملا دست و پا بسته ای در برابر امرای بویهی به شمار نمی رفته و در آستانه شروع روابط با سلجوقیان،به دلایل مختلفی توانسته بود که موقعیت سیاسی نهاد خلافت را بهبود ببخشد. روش تحقیق این پژوهش بر اساس جهت گیری و شیوه دادها،تاریخی - تحلیلی بوده و دست آورد آن نشان می دهد که دو خلیفه آخر دوران حکومت آل بویه،یعنی القادر بالله(422-381 ق) و القائم بامرالله(467-422 ق) از جمله خلفایی بودند که تلاش های بسیاری برای احیای هویت از دست رفته خلافت نموده و ما شاهد تجدید حیات بخشیاز قدرت خلفا،دست کم در منطقه عراق می باشیم. واژگان کلیدی: خلافت عباسی،سلجوقیان،آل بویه،القادر بالله،القائم بامرلله تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - هندسه فرهنگ سیدالشهداء
دکتر حمید رضا صفاکیش سیدمحمدعلی موسویچکیده پر واضح است که در قیام انقلابی حسین بن علی (ع)، بر ضد دستگاه حاکم اموی که با خواستهای عدالت محوری، ضربه به مشروعیت خلافت نامشروع اموی و تلاش در جهت اعلام حقانیت، امامت و ولایت وارد عرصه‌ی تاریخ شد تا کشتی تشیع را از بستر ناآرام زمانه و ناملایمات دشمنان، به ساحل أکثرچکیده پر واضح است که در قیام انقلابی حسین بن علی (ع)، بر ضد دستگاه حاکم اموی که با خواستهای عدالت محوری، ضربه به مشروعیت خلافت نامشروع اموی و تلاش در جهت اعلام حقانیت، امامت و ولایت وارد عرصه‌ی تاریخ شد تا کشتی تشیع را از بستر ناآرام زمانه و ناملایمات دشمنان، به ساحل آرامش رهنمون سازد و جامعه‌ای آرمانخواه را با فرهنگی مترقی شکل داده و رهبری نماید. در حقیقت قیام عاشورا که به زندگانی پرخیر و برکت حسین بن علی (ع)، امام سوم شیعیان پایان بخشید،فصل نوینی را در تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی و مذهبی ایفا نمود که می توان از آن با عنوان مهندسی فرهنگی امام حسین (ع) یاد کرد. در همین راستا، این پژوهش بر آن است، هر چند کوتاه نگاهی تحلیلی به برخی از مهمترین مبانی مهندسی فرهنگی امام حسین (ع)که دامنه‌ای به وسعت تاریخ و ژرفایی به وسعت فرهنگ جوامع شیعی دارد، بیاندازد تا مشخص شود تحولات ناشی از فرهنگ سازی آن امام بزرگوار، در حوزه های سیاسی، مذهبی و ادبی تا چه میزان بالیده است. واژگان کلیدی:فرهنگ، مهندسی فرهنگ، امام حسین (ع)، تشیع، عاشورا تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - وزارت در عهد ساسانیان
محمد سلیمانخانیچکیده: حکومت ساسانیان توسط اردشیر بابکان بنا نهاده شد. دولتی با شکوه و پهناور، که بعد از وی در زمان فرزندش شاپور تثبیت شد. توسعه سیاسی ایران ، موجب تغییراتی در ساختار اداری و اجتماعی کشور گردید لذا نیاز به وجود منصبی جهت اداره ی این تشکیلات پیچیده و گسترده، احساس شد أکثرچکیده: حکومت ساسانیان توسط اردشیر بابکان بنا نهاده شد. دولتی با شکوه و پهناور، که بعد از وی در زمان فرزندش شاپور تثبیت شد. توسعه سیاسی ایران ، موجب تغییراتی در ساختار اداری و اجتماعی کشور گردید لذا نیاز به وجود منصبی جهت اداره ی این تشکیلات پیچیده و گسترده، احساس شد. این پیچیدگی و تحول اداری را می توان در فهرست درباریان شاپور اول در کتیبه نقش رستم در مقایسه با فهرست درباریان اردشیر مشاهده نمود وجود منصب فرمذار(Framadher) در این کتیبه بیانگر این تغییرات جدید می باشد. هر چه به اواسط قرن پنجم میلادی نزدیک تر می شویم به توسعه بیشتر در دستگاه اداری بر می خوریم. نقش مهم وزیر را در این عهد با اقتدار وُزُرگ فرمذار مهر نرسه ، پیش نمونه وزیر اعظم دوران اسلامی،می توان مشاهده نمود. واژگان کلیدی: ساسانیان ، وزارت ،وزرگ فرمذار، وزیر. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - بررسی پیشینه ی تاریخی ابنیه سنتی ایران با مطالعه ی موردی "تکیه"
دکتر سید اصغر محمودآبادی سمیه بختیاریچکیده: تکیه، مکانی با پایگاه معنوی- سنتی از دیرباز مورد توجه محققین بوده است. در حقیقت تکیه ها بعد از مساجد پایگاه معنوی مسلمانان به خصوص شیعیان به شمار می روند و از عناصر جدایی ناپذیر کالبد فیزیکی اغلب شهرها و روستاهای ایران می باشند. در ابتدا به محل تجمع صوفیان & أکثرچکیده: تکیه، مکانی با پایگاه معنوی- سنتی از دیرباز مورد توجه محققین بوده است. در حقیقت تکیه ها بعد از مساجد پایگاه معنوی مسلمانان به خصوص شیعیان به شمار می روند و از عناصر جدایی ناپذیر کالبد فیزیکی اغلب شهرها و روستاهای ایران می باشند. در ابتدا به محل تجمع صوفیان "تکیه" می گفتند و فضای آن را متناسب با کاربری آن می ساختند. با گسترش تشیع و زوال صوفی گرایی، این مکان برای برگزاری آیین نمایشی سوگواری و عزاداری امام حسین (ع) کاربری یافت و به مرکز تجمع همه ی قشرهای جامعه از هر گروه و صنفی تبدیل گشت. نظر به اهمیت این پایگاه معنوی-سنتی، این پژوهش به دنبال بررسی ابعاد مختلف چگونگی شکل گیری، تحول و کارکرد تکیه در ایران می باشد. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس تحقیقات میدانی و کتابخانه ای صورت گرفته است. واژگان کلیدی: تکیه، سوگواری، حسینیه، تصوف، تشیع. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - بررسی تطبیقی حکومت هخامنشیان در دو دوره کوروش و داریوش یکم (تفاوتها و شباهتها)
دکتر سید اصغر محمودآبادی مریم شرافتچکیده : دوران شاهنشاهی کوروش هخامنشی تا پایان دوران داریوش یکم قریب به یک سـوم دوران هخامنشیــان را در بـر می گیرد. بی گمان اقتدار آن دولت در همین عهد به اوج می رسد و آنچه باقی می ماند نتایجی است که بر ساختار اولیه آن تکیه دارد. اهمیت این دوران بر کسی پوشیده نیست و أکثرچکیده : دوران شاهنشاهی کوروش هخامنشی تا پایان دوران داریوش یکم قریب به یک سـوم دوران هخامنشیــان را در بـر می گیرد. بی گمان اقتدار آن دولت در همین عهد به اوج می رسد و آنچه باقی می ماند نتایجی است که بر ساختار اولیه آن تکیه دارد. اهمیت این دوران بر کسی پوشیده نیست و درباره آن نه تنها مورخان و فلاسفه قدیم به سخن نشسته‌اند بلکه تا به امروز مورخان نامداری در ایران و جهان به داوری و نظاره و اظهار نظر پرداخته‌اند. هدف از این پژوهش بررسی موارد مشترک و تفاوتهای دوران دو امپراتور مشهور ایرانی می باشد که اساس کار تحقیق را تشکیل میدهد. پژوهش حاضر در مسیر خود تلاش دارد ضمن تحلیل دوران اولیه شاهنشاهی هخامنشی ، حکومت کوروش و داریوش را به عنوان مدل سیاسی و مشابه قدرت‌های جدید جهانی در جامعه باستانی معرفی و تبیین نماید. واژگان کلیدی: کوروش دوم ، داریوش یکم ، هخامنشیان تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - مانویت اولین تحول فکری در بنیاد دینی ساسانیان
دکتر سید اصغر محمود آبادی فاطمه رییسیچکیده در آغاز تاریخ حکومت ساسانی شاهد ظهور پیامبری جدید از نژاد ایرانی به نام مانی و دین التقاطی او هستیم که بن مایه هایی از تمام ادیان بزرگ جهان آن روزگار را در خود داشت . حضور این دین در فضای سیاسی و مذهبی ایران در آغاز راه حکومت ساسانی نشان از ایجاد تحول فکری در بن أکثرچکیده در آغاز تاریخ حکومت ساسانی شاهد ظهور پیامبری جدید از نژاد ایرانی به نام مانی و دین التقاطی او هستیم که بن مایه هایی از تمام ادیان بزرگ جهان آن روزگار را در خود داشت . حضور این دین در فضای سیاسی و مذهبی ایران در آغاز راه حکومت ساسانی نشان از ایجاد تحول فکری در بنیاد دینی جامعه ساسانی داشت که شاهنشاه ساسانی، شاپور اول توانست با اتخاذ سیاست کارآمدی از این دین جدید بهره برداری کنند و جایگاه خود را به عنوان شاهنشاه ایران و انیران در جریان رقابت نیروی فزون خواه روحانیت زرتشتی مستحکم نماید. مقاله پیش رو بر آن است تا چالش میان رئوس مثلث قدرت جامعه ساسانی که عبارتند از شاهنشاه ساسانی ، روحانیت زرتشتی و آیین مانوی، را مورد بررسی قرار دهد و به چگونگی تعامل میان این سه رأس قدرت پی ببرد. واژگان کلیدی: شاپور اول ، مانی ، آیین مانوی، روحانیت زرتشتی ، کرتیر. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - علل سیاسی بروز جنگ آنقره(804/1402) میان امیرتیمور گورکانی و ایلدرم با یزید عثمانی
دکتر امیر تیمور رفیعیچکیده امیرتیمور در سال 771 در سمرقند برتخت سلطنت نشست و در طی مدت 35 سال فرمانروائی بخش‌های وسیعی از سرزمین مغولستان ؛ ترکستان ؛ ماوراءالنهر؛ ایران ؛ بین‌النهرین ؛ دشت قبچاق و جنوب روسیه را تسخیر کرده و یکی از بزرگترین امپراتوری‌های جهان را پایه‌گذاری کرد. او خود را غ أکثرچکیده امیرتیمور در سال 771 در سمرقند برتخت سلطنت نشست و در طی مدت 35 سال فرمانروائی بخش‌های وسیعی از سرزمین مغولستان ؛ ترکستان ؛ ماوراءالنهر؛ ایران ؛ بین‌النهرین ؛ دشت قبچاق و جنوب روسیه را تسخیر کرده و یکی از بزرگترین امپراتوری‌های جهان را پایه‌گذاری کرد. او خود را غازی مسلمان قلمداد می‌کرد و تصمیم داشت آناتولی شرقی و قلمرو عثمانیان را نیز ضمیمه متصرفات خود کند تا بدین‌گونه مرزهای امپراتوری خود را به اروپا متصل سازد. از طرفی دیگر با جلوس بایزید اول عثمانی دوران جدیدی در تاریخ فتوحات عثمانی آغاز شد. او توانست به‌سرعت شهرهای روملی و آناتولی را تحت انقیاد خود در آورده و به‌قصد نابودی حکومت مسیحی روم شرقی یا بیزانس نفوذ خود را به سوی اروپا گسترش دهد. او ابتدا با تصرف شهر ترنووا (796/1396) پایتخت بلغارستان به حکومت بلغارستان شرقی پایان داده و سپس نفوذ مجارها در بالکان را مورد تهدید قرار داد. او تصمیم داشت با محاصره و تسخیر قسطنطنیه دروازه اروپا را به روی امپراتوری عثمانی بگشاید. اما به ناگاه طوفانی از شرق برخاست و آرزوی بایزید را برباد داد. این طوفان یورش تیمور به آناتولی در سال 804 /1402 بود که در نتیجه آن بایزید شکست خورد و به اسارت تیمور درآمد و هم در آن اسارت جان به جان آفرین تسلیم نمود. واژه‌های کلیدی امیرتیمور گورکانی ـ بایزید عثمانی ـ آناتولی ـ امپراتوری تیموری ـ امپراتوری عثمانی ـ آنقره. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - هنر تصویر گری در ایران و سرزمین های اسلامی از ظهور اسلام تا تیموریان
دکتر رامین یلفانیچکیده: احداث مدارساعراب قبل از ظهور اسلام صوری را خلق کرده، مجسمه ها و هیاکلی از سنگ وچوب می تراشیدند امّا پس از انتشار اسلام از این کار صرفنظر کردند. آیا آیات قرآن آنان را از این عمل بر حذر داشته یا احادیث و اخبار اسلامی ؟ در این مقاله تلاش می شود تا به این سؤال جو أکثرچکیده: احداث مدارساعراب قبل از ظهور اسلام صوری را خلق کرده، مجسمه ها و هیاکلی از سنگ وچوب می تراشیدند امّا پس از انتشار اسلام از این کار صرفنظر کردند. آیا آیات قرآن آنان را از این عمل بر حذر داشته یا احادیث و اخبار اسلامی ؟ در این مقاله تلاش می شود تا به این سؤال جواب داده شود . ضمناً در دوران خلفای اموی و عباسی این هنر در میان عامه مردم تبدیل به نوع اسلیمی شده در عین حال در میان اقوام غیر عرب چون ایرانیان از میان نرفت . ایجاد تصاویر هنری در نزد خلفا و در میان دستگاه ایشان نیز همچنان بر قرار بود. در ایران نیز از قرون اولیه اسلامی فن نقاشی تعطیل نشد و همزمان با طرحهای اسلیمی ، تصاویر انسانی و حیوانی نیز بر عمارات و کتب خلق می شد ، البته به طور عمومی بر مساجد و مقابر و مدارس ممنوع بود ، دربار سلاطین و مردم به طور خصوصی همچنان از هنر تصویرگری ملتذذ شده با ورود مغولان و اشاعه هنر مینیاتور و تصویر گری چینی از قرن هفتم هجری بار دیگر ایجاد تصویر انسانی و حیوانی در ایران معمول می شود. واژگان کلیدی: تصویر گری ، پیکره سازی ، اسلیمی ، هنر اسلامی، نقاشی، مساجد، مینیاتور تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - بررسی عوامل تکوین تاریخ نگاری ایرانی در دوران سامانی
دکتر محمد کریم یوسف جمالی مسعود صفریچکیده: تاریخ نگاری ایرانی که در قرن چهارم هجری شکل گرفت، شاخه ای است از تاریخ نگاری اسلامی. تاریخ نگاری ایرانی در شکل و محتوا کاملا تحت تاثیر و نفوذ تاریخ نگاری اسلامی بود و به همین علت همواره به عنوان ذیلی بر تاریخ نگاری اسلامی در نظر گرفته شده است. با این وجود تاری أکثرچکیده: تاریخ نگاری ایرانی که در قرن چهارم هجری شکل گرفت، شاخه ای است از تاریخ نگاری اسلامی. تاریخ نگاری ایرانی در شکل و محتوا کاملا تحت تاثیر و نفوذ تاریخ نگاری اسلامی بود و به همین علت همواره به عنوان ذیلی بر تاریخ نگاری اسلامی در نظر گرفته شده است. با این وجود تاریخ نگاری ایرانی در برخی زمینه ها، تفاوت هایی با تاریخ نگاری اسلامی دارد. یکی از وجوه افتراق ،عوامل تکوین آنان است. تاریخ نگاری ایرانی و اسلامی در بسترهای سیاسی، اجتماعی وفرهنگی متفاوتی بالیدند و زمینه های شکل گیری آنان با یکدیگر تفاوت داشت. به همین علت برخی از اهداف و کارکردهای آنان نیز متفاوت بود. در این مقاله به بررسی عوامل تکوین تاریخ نگاری ایرانی پرداخته می شود. واژگان کلیدی: تایخ نگاری،کتیبه،اسناد، سامانیان. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - نقش متوکل عباسی در مخالفت با جریانهای کلامی خرد گرای اسلامی
حمیدرضا عاقلی نژاد بمانعلی دهقان منگابادیچکیده: خلافت عباسی در دوره المتوکل علی الله تلاش داشت بار دیگر به عنوان رهبر سیاسیمذهبی جامعه اسلامی عرض اندام کند بنابر این به کمک اهل حدیث وترکان و با تایید ایشان به سرکوبی شیعیان و معتزله و تحت فشار قرار دادن ایشان نمود . متوکل ضمن احضار امام هادی به سامراء , فرا أکثرچکیده: خلافت عباسی در دوره المتوکل علی الله تلاش داشت بار دیگر به عنوان رهبر سیاسیمذهبی جامعه اسلامی عرض اندام کند بنابر این به کمک اهل حدیث وترکان و با تایید ایشان به سرکوبی شیعیان و معتزله و تحت فشار قرار دادن ایشان نمود . متوکل ضمن احضار امام هادی به سامراء , فرامین تحقیر آمیزی علیه معتزله , شیعیان و اهل ذمه صادر کرده ؛ به اکرام اهل حدیث و بزرگان ایشان پرداخت , همچنین بی اعتمادی به عنصر ایرانی که منجر به ورود ترکان شده بود زمینه ای فراهم کرد تا ترکان سنی مذهب در کنار اهل حدیث و خلافت عباسی همچون حلقه های یک زنجیر بر شیعیان ع معتزله و گروههای پائین دستی اجتماعی فشار وارد کننداین مبارزه تمام عیار با جریان های عقل گرا در دوره متوکل تاثیرات منفی بسیاری بر رشد و شکوفایی تمدن اسلامی داشت . واژگان کلیدی: شیعه , معتزله ,متوکل , اهل حدیث ، خرد گرایان اسلامی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - تجلی عشق و ایمان زنان مسلمان در حماسه کربلا
آذر کریمیچکیده در اوراق سده اول تاریخ اسلام و اوایل دهه هفتاد هجری قمری به حادثه ای برخورد می کنیم که از آن به عنوان حماسه ای عظیم یاد می شود. حماسه عاشورا اگرچه یک روز بود، اما دامنه تأثیر آن تا ابدیت کشیده شد چنانکه در وصف آن گفته می شود کل یوم عاشورا، و کل ارض کرببلا. این أکثرچکیده در اوراق سده اول تاریخ اسلام و اوایل دهه هفتاد هجری قمری به حادثه ای برخورد می کنیم که از آن به عنوان حماسه ای عظیم یاد می شود. حماسه عاشورا اگرچه یک روز بود، اما دامنه تأثیر آن تا ابدیت کشیده شد چنانکه در وصف آن گفته می شود کل یوم عاشورا، و کل ارض کرببلا. این واقعه که تجلی اوج عبودیت و کمال انسانیت توسط سومین امام معصومشیعیان است را میتوان به عظمت کل تاریخ بشر دانست زیرا چنان در عمق جانها اثر گذاشتهکه حتی غیر مسلمانان را تحت تأثیر قرار داده است. این حادثه را زنان و مردانی ساختند که مرگ سرخ و شهادت را بر زندگی ذلت بار ترجیح دادند تا گلواژه آزادی و ازادگی همواره در تاریخ بشر سبز بماند. از آنجا که در واکاوی این حماسه ارزشمند، انسان ساز و در عین حال خونین– به جز نقش برجسته زینب کبری(س)- به نقش حماسه آفرینی زنان کمتر توجه شده است؛ در این مقاله برآنم نقش زنان عاشورایی را در سه مرحله بررسی کنم: مرحله تربیت و تشویق یاران عاشورایی(کادر سازی)، مرحله حمایت های مستقیم و غیر مستقیم در جریان حماسه و مرحله پیام رسانی بعد از حماسه که ضامن ماندگاری این حماسه شد. واژگان کلیدی:اسلام، مسلمان، عاشورا، آزادگی، مدیریت، زنانمسلمان تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - اخلاق علوی در پرتو الزامات روابط دیپلماتیک
سید محمد جعفری نژاد ابوالقاسم باباتبارسرخی کیوان لولوئیچکیده می توان اذعان نمود که امروزه، دولتها به عنوان بازیگران اصلی نظام بین الملل، برای تامین منافع ملی خود تا اندازه ای به پارادایم مشترکی در زمینه مذاکرات فی ما بین رسیده اند. هرچند برای رسیدن به یک جامعه جهانی آرمانی، تلاش و فاصله زیادی در پیش است، اما با ظهور ا أکثرچکیده می توان اذعان نمود که امروزه، دولتها به عنوان بازیگران اصلی نظام بین الملل، برای تامین منافع ملی خود تا اندازه ای به پارادایم مشترکی در زمینه مذاکرات فی ما بین رسیده اند. هرچند برای رسیدن به یک جامعه جهانی آرمانی، تلاش و فاصله زیادی در پیش است، اما با ظهور ادبیات نوین دیپلماتیک در بستری که با رشد روز افزون خود، فضایی جدید بر پایه ادب، صداقت، صراحت، وفای به عهد و در یک کلام؛ اصول برگرفته از کرامت انسانی، ایجاد نموده است، شاهد هستیم که بازیگران اثرگذار نظام بین الملل اگرچه در برخی موارد برای کسب پرستیژ هم که شده آن را مورد ملاحظات خود قرار داده اند. نکته قابل تامل این نوشتار در اینجاست؛ دریافت این ادبیات به اصطلاح نوین که در قبال پرداخت هزینه هایی گزاف، در اختیار بشر امروزین قرار گرفته، پیشو بیش از این، ریشه تاریخی در اندیشه ناب اسلام شیعی و در پرتو تبعیت از اندیشه های ژرف امام نخست شیعیان؛ امام علی - علیه السلام، داشته است. بدین اعتبار، این نوشتار حول محور اندیشه های اخلاقی- سیاسیامام علی (ع) در برقراری روابط فی مابین، به خصوص در برابر رقیبان سیاسی، گشتاور خواهد داشت. واژگان کلیدی :اخلاق علوی، اخلاق سیاسی ،نظام بین الملل،روابط دیپلماتیک،منافع ملی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - مبانی نظری تمدن مدرن غرب
دکتر علی بیگدلی مهدی حاجیوندچکیده: در نگاهی عمیق به فرایند نظری تمدن مدرن غرب بی شک اروپای غربی سهم عظیمی را به خود اختصاص میدهد،این سیر تکامل دارای اساس و پایه های تمدنی عمیقی است،که ریشه ی تاریخی آن را بایددر تمدن کهن یونان و روم باستان جستجوکرد،چراکه با گذارمنطقی وسلسله وار از روزگارکهن یونا أکثرچکیده: در نگاهی عمیق به فرایند نظری تمدن مدرن غرب بی شک اروپای غربی سهم عظیمی را به خود اختصاص میدهد،این سیر تکامل دارای اساس و پایه های تمدنی عمیقی است،که ریشه ی تاریخی آن را بایددر تمدن کهن یونان و روم باستان جستجوکرد،چراکه با گذارمنطقی وسلسله وار از روزگارکهن یونان و فلسفه ناب آن دوران به رنسانس وعصرروشنگری وانقلاب صنعتی انگلیس وانقلاب سیاسیفرانسهرسید.این سیر تکاملی غرب باعث رشدمبانی سیاسی و در نهایت دمکراسی امروزی منجر شد.بی تردیداین تغییرات فقط مختص تمدن مدرن غربی است. واژگان کلیدی : تمدن غربی-اروپای غربی-دمکراسی-انقلاب صنعتی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - بررسی میزان آگاهی زنان از حقوق اجتماعی- قانونی خود و عوامل اجتماعی مرتبط با آن (مطالعه‌ای موردی: زنان متأهل شهرستان مشکین‌شهر)
زهرا عبداللهی جلیل حقیمطالعه حاضر به منظور شناخت میزان آگاهی زنان از حقوق اجتماعی- قانونی خود و عوامل اجتماعی مرتبط با آن انجام گرفته است. بااتکاء به نظریه‌ها و نتایج مطالعات انجام گرفته در زمینه موضوع مورد مطالعه، فرضیه‌هایی ناظر بر روابط بین متغیرهای پیش‌بین و ملاک مطرح گردید. جامعه آماری أکثرمطالعه حاضر به منظور شناخت میزان آگاهی زنان از حقوق اجتماعی- قانونی خود و عوامل اجتماعی مرتبط با آن انجام گرفته است. بااتکاء به نظریه‌ها و نتایج مطالعات انجام گرفته در زمینه موضوع مورد مطالعه، فرضیه‌هایی ناظر بر روابط بین متغیرهای پیش‌بین و ملاک مطرح گردید. جامعه آماری تحقیق، متشکل از کلیه زنان متأهل شهرستان مشکین‌شهر است که براساس فرمول کوکران، 385 نفر، به عنوان نمونه نهایی محاسبه شده است. با استفاده از روش پیمایش و شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، نمونه مورد مطالعه انتخاب و اطلاعاتموردنیازبابکارگیری پرسشنامه محقق‌ساخته جمع‌آوری گردیده است. تجزیهوتحلیلاطلاعاتبااستفادهازنرمافزارآماری Spssصورتگرفتهاست. یافته‌ها نشان میدهد که میانگین میزان آگاهی از حقوق اجتماعی- قانونی در زنان متأهل مورد مطالعه، 80/44 است. از این میانگین، 30% از پاسخگویان دارای آگاهی کم، 7/44% دارای آگاهی متوسط و 2/25% دارای آگاهی بیشتری در زمینه حقوق اجتماعی- قانونی خود هستند. براساس نتایج بدست آمده از تحلیل‌های دومتغیره، متغیرهای سن، محل سکونت، وضعیت شغلی، تحصیلات، مشارکت اجتماعی، سرمایه فرهنگی، پذیرش کلیشه‌های جنسیتی، استفاده از وسایل ارتباط جمعی و ارتباط با دوستان با میزان آگاهی از حقوق اجتماعی- قانونی رابطه آماری معنی‌داری نشان داده‌اند. همچنین، نتایجرگرسیونیخطیچندمتغیرهنشانکه این متغیرها توانایی پیش‌بینی 44 درصد از تغییرات میزان آگاهی زنان از حقوق اجتماعی- قانونی را دارا هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - انواع سرمایه (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) و رابطه آنها با خشونت خانگی علیه زنان
محمد امین کنعانی اقباله عزیزخانی حوریه کلانتریخانواده غالباً به عنوان پناهگاه امنیت و خوشبختی تصور می شود اما خشونت خانگی در ابعاد مختلف آن بخشی از تجربه زیسته بسیاری از زنان ایرانی است. این تجربه در اثر داشتن یا نداشتن انواع سرمایه ممکن است متفاوت باشد لذا، پژوهش حاضر به نقش انواع سرمایه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی أکثرخانواده غالباً به عنوان پناهگاه امنیت و خوشبختی تصور می شود اما خشونت خانگی در ابعاد مختلف آن بخشی از تجربه زیسته بسیاری از زنان ایرانی است. این تجربه در اثر داشتن یا نداشتن انواع سرمایه ممکن است متفاوت باشد لذا، پژوهش حاضر به نقش انواع سرمایه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در خشونت خانگی علیه زنان می پردازد. نمونه تحقیق حاضر با حجم 393 نفر (208 مرد و 185 زن متأهل بالای 10 سال) بر اساس روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده و سهمیه‌ای اجرا گردید. مناطق پنج گانه شهر رشت و جنسیت برای طبقه‌بندی به کار گرفته شدند. چهارچوب پژوهش حاضر نظریه سرمایه بوردیو بوده است. نتایج این پژوهش نشان داند که بین انواع سرمایه در اختیار آزمودنی‌ها و خشونت خانگی علیه زنان رابطه معنادار معکوس وجود دارد. به نوعی که آن دسته از پاسخگویانی که از سرمایه‌های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی بالاتری برخوردار هستند از پایین‌ترین میزان خشونت خانگی علیه همسرانشان برخوردار بوده‌اند و بالعکس. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر بهره‌وری نیروی انسانی صنایع کوچک ومتوسط استان اردبیل
حسین علی پور حسین جهاندیدهامروزه، مهمترین عامل توسعه کشورها، ارتقای بهره وری نیروی انسانی است به طوریکه برآیند بهره وری نیروی انسانی سازمان‌های درون کشورهاست که در رشد و شکوفایی اقتصاد و رقابت در عرصه جهانی متجلی می‌شود. ارتقای بهره وری نیروی انسانی در هر سازمانی، نیازمند سرمایه گذاری یا به عبار أکثرامروزه، مهمترین عامل توسعه کشورها، ارتقای بهره وری نیروی انسانی است به طوریکه برآیند بهره وری نیروی انسانی سازمان‌های درون کشورهاست که در رشد و شکوفایی اقتصاد و رقابت در عرصه جهانی متجلی می‌شود. ارتقای بهره وری نیروی انسانی در هر سازمانی، نیازمند سرمایه گذاری یا به عبارت دیگر روش استفاده از انواع سرمایه در جهت افزایش بهره وری است و شناخت هر نوع سرمایه‌ای در راستای بهبود بهره‌وری نیروی انسانی، امری لازم و ضروری است. از سوی دیگر، سرمایه اجتماعی یا سرمایه ناملموس، از مفاهیم نوینی است که در کنار سایر سرمایه ها همچون سرمایه فیزیکی و انسانی قرار گرفته و محققان ذهن خود را به تأثیرات این نوع سرمایه در زمینه‌های مختلف از جملهاجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... معطوف داشته اند، به گونه ای که سهم تأثیر سرمایه اجتماعی در رشد و توسعه جوامع نسبت به سایرسرمایه‌ها قابل توجه است. در پژوهش حاضر، هدف اساسی بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر بهره وری نیروی انسانی صنایع کوچک و متوسط استان اردبیل می باشد. بر این اساس، ابتدا به تشریح ابعاد سرمایه اجتماعی و عوامل بهبود بهره وری نیروی انسانی در ادبیات نظری پرداخته می‌شود سپس بر مبنای آن مدل مفهومی تحقیق طراحی، و با استفاده از روش شناسی پژوهش توصیفی و پیمایشی، داده های مورد نظر محقق از جامعه آماری گردآوری و با به کارگیری آمار توصیفی و استنباطی جهت تعیین ضریب همبستگی اسپیرمن٬فرضیه های تحقیق آزمون می گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد بین هر سه بعد سرمایه اجتماعی (بعد ساختاری، ارتباطی و شناختی) و بهره وری نیروی انسانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - بررسی تأثیر پاسخگویی عمومی بر اعتماد شهروندان به عملکرد روابط عمومی قوه قضائیه (مطالعه موردی، افراد بالای 20 سال شهر تهران )
نوروز هاشم زهی زهرا جاه بینمقاله حاضر به بررسی تأثیرپاسخگویی عمومی بر اعتماد شهروندان تهرانی به عملکرد روابط عمومی قوه قضائیه می‌پردازد . حجم نمونه 400 نفر از شهروندان بالای 20 سال ساکن مناطق 1 ، 6 ، 9 ، 14، 20 تهران بود که تا سال 1391 حداقل یک بار تجربه مراجعه به قوه قضاییه داشتند که به روش نم أکثرمقاله حاضر به بررسی تأثیرپاسخگویی عمومی بر اعتماد شهروندان تهرانی به عملکرد روابط عمومی قوه قضائیه می‌پردازد . حجم نمونه 400 نفر از شهروندان بالای 20 سال ساکن مناطق 1 ، 6 ، 9 ، 14، 20 تهران بود که تا سال 1391 حداقل یک بار تجربه مراجعه به قوه قضاییه داشتند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند . این تحقیق به روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه که در قالب مقیاس لیکرت سازماندهی شده ،انجام پذیرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spssاستفاده گردید. نتایج کلی تحقیق در قالب تجزیه رگرسیونی نشان داد که عمده ترین متغیر های تأثیر گذار بر حسب میزان تأثیر عبارتند از: میزان تکریم شهروندان با وزن بتای (0.27)؛ میزان شفافیت در اطلاع رسانی سازمان‌های دولتی با وزن بتای (0.17)؛ میزان انتقادپذیری دولت با وزن بتای (0.19 )، سن با وزن بتای(0.11- )؛ پایگاه اقتصادی اجتماعی با وزن بتای (0.09-) در کل میزان ضریب همبستگی تصحیح شده برابر0.45 می باشد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف بین نسلی (مطالعه موردی والدین و جوانان هجده تا بیست و چهار ( 18 تا 24) ساله شهر دزفول )
امیر مسعود امیر مظاهری زینب منجزی پورپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف بین نسلی جوانان 18 تا 24 سال و والدین شان در شهر دزفول انجام شده است.در این پژوهش، آن چه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده شکاف نسلی میان جوانان و والدین آنان است. چارچوب نظری با استفاده از نظریه های نظریه پردازا أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف بین نسلی جوانان 18 تا 24 سال و والدین شان در شهر دزفول انجام شده است.در این پژوهش، آن چه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده شکاف نسلی میان جوانان و والدین آنان است. چارچوب نظری با استفاده از نظریه های نظریه پردازانی هم چون مانهایم، دورکیم، اینگلهارت، مارگارت مید، جانسون ،گیدنز، مک لوهان، جاکوبسن و والسون ارایه شد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است و گردآوری اطلاعات از طریق تکنیک پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 5941 نفر از جوانان 18 تا 24 ساله شهر دزفول به همراه والدین شان است که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 360 نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشانگر این است که شکاف بین نسلی (متغیر وابسته) با متغیرهای مدرنیزاسیون، افزایش فردگرایی، گسترش وسایل ارتباط جمعی، وضعیت شغلی مادر و میزان درآمد ماهیانه خانواده، دارای رابطه معنی داری است. تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications
الروابط
المراكز ذات الصلة
دعامة
الصفحات الرسمية
حقوق هذا الموقع الإلكتروني مملوكة لنظام SANAD Press Management. © 1442-1445