• فهرس المقالات اوکراین

      • حرية الوصول المقاله

        1 - تأثیر بحران اوکراین بر مذاکرات هسته‌ای: دیدگاه‌ها و چشم‌اندازها
        جهانبخش مرادی مهربد مرادی حسین کریمی فرد مجید روحی دهبنه
        بعد از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و تشدید شکاف و اختلاف بین روسیه و جهان غرب، نگرانی‌های زیادی در مورد پیامدها و تأثیر این تحولات بر روند مذاکرات هسته ای ایران پدید آمد و در بین تحلیل‌گران این سؤال به وجود آمده است که با شکل‌گیری بحران اوکراین و تنش به وجود آمده در بی أکثر
        بعد از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و تشدید شکاف و اختلاف بین روسیه و جهان غرب، نگرانی‌های زیادی در مورد پیامدها و تأثیر این تحولات بر روند مذاکرات هسته ای ایران پدید آمد و در بین تحلیل‌گران این سؤال به وجود آمده است که با شکل‌گیری بحران اوکراین و تنش به وجود آمده در بین کشورهای دخیل در پرونده‌ی هسته‌ای ایران، مذاکرات هسته‌ای ایران، چه مسیری را می‌پیماید. در این خصوص، 5 دیدگاه در بین تحلیل‌گران شکل گرفته است که همانند طیفی از بی‌اثر بودن بحران اوکراین بر مذاکرات هسته‌ای ایران تا تأثیرپذیری حداکثری خود را نشان می‌دهند. بر این اساس، سؤال اصلی که در اینجا وجود دارد این است که بحران اوکراین چه تأثیری بر مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی ‌ایران دارد؟ این مقاله با رویکردی توصیفی و تحلیلی نگاشته شده است و سعی در بررسی این موضوع دارد و با در نظر گرفتن شواهد و قرائن موجود و با تمسک به نظریه‌ی آشوب و اثر ‌پروانه‌ای، نتیجه‌ای که عاید شده این بوده است که علی‌رغم وجود دیدگاه‌ها و چشم‌اندازهای مختلف و بعضاً متضاد؛ بحران اوکراین بر مذاکرات هسته‌ای ایران موثر واقع شده است و همین تأثیر باعث پیگیری سیاست تنش‌زدایی اکثریت کشورهای درگیر در این موضوع شده است. بنابراین، جمهوری اسلامی ‌ایران می‌تواند با بهره‌گیری از این سیاست به روند قدرتمندشدن خود در منطقه ادامه داده و مذاکرات هسته‌ای را به سرانجامی ‌برساند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - ژئوپلیتیک اوکراین و نقش آن در رقابت روسیه و ایالات ‌متحده آمریکا
        عسگر صفری سعید وثوقی
        چکیده در 21 نوامبر 2013 ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور اوکراین در اجلاسی در لیتوانی توافقنامه تجاری و تعامل با اتحادیه اروپا را لغو کرد و از امضای آن سر باز زد. این موضوع باعث اعتراضات گسترده در اوکراین شد و با کشته شدن 5 نفر از معترضان، اوکراین وارد جدی‌ترین بحران سیاس أکثر
        چکیده در 21 نوامبر 2013 ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور اوکراین در اجلاسی در لیتوانی توافقنامه تجاری و تعامل با اتحادیه اروپا را لغو کرد و از امضای آن سر باز زد. این موضوع باعث اعتراضات گسترده در اوکراین شد و با کشته شدن 5 نفر از معترضان، اوکراین وارد جدی‌ترین بحران سیاسی خود پس از انقلاب نارنجی در 2004 شد. همانند سایر بحران‌ها ازجمله بحران سوریه در سال 2011 روسیه و ایالات‌متحده امریکا با اعلام جانبداری از دولت و معترضان، دوباره در تقابل با یکدیگر قرار گرفتند. پرسش اصلی این است که ریشه اصلی اهمیت اوکراین برای روسیه و ایالات‌متحده را در چه امری باید جست‌وجو کرد؟ یا به عبارت بهتر، مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر نگرش روسیه و ایالات‌متحده در بحران اوکراین چیست؟ پژوهش حاضر استدلال می‌کند که ریشه اصلی تقابل روسیه و ایالات‌متحده در اوکراین را باید در اهمیت ژئوپلیتیک اوکراین و رقابت ژئوپلیتیک روسیه و ایالات‌متحده آمریکا در دوران پس از جنگ سرد دانست. اوکراین از مهم‌ترین مناطق استراتژیک اوراسیا و شرق اروپاست. هدف از این پژوهش، بررسی مهم‌ترین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر نگرش شرق و غرب در بحران اوکراین است. از نظریه ژئوپلیتیک برای تحلیل موضوع پژوهش استفاده ‌شده و روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - سناریوهای محتمل درباره ‏ی استفاده ‏ی روسیه از تسلیحات هسته‏ ای در جنگ اوکراین
        محمدحامد کیانی محمدرضا اقارب پرست بشیر اسمعیلی گنهرانی
        درگیری نظامی روسیه در اوکراین که از فوریه 2022 آغاز شده است، دارای ابعاد جهانی بوده و تاثیرات مختلفی بر سیاست، اقتصاد و امنیت نظام بین الملل دارد. در این بین، ارزیابی سناریوهای محتمل از منظر آینده پژوهی از جایگاه خاصی برخوردارند. سئوال اصلی مقاله ی حاضر این است که در صو أکثر
        درگیری نظامی روسیه در اوکراین که از فوریه 2022 آغاز شده است، دارای ابعاد جهانی بوده و تاثیرات مختلفی بر سیاست، اقتصاد و امنیت نظام بین الملل دارد. در این بین، ارزیابی سناریوهای محتمل از منظر آینده پژوهی از جایگاه خاصی برخوردارند. سئوال اصلی مقاله ی حاضر این است که در صورت استفاده ی روسیه از تسلیحات هسته ای، چه سناریوهایی را می توان متصور شد؟ فرضیه ای که به دنبال سئوال مزبور مطرح می شود این است که استفاده از تسلیحات هسته ای توسط روسیه، در کوتاه مدت و بلندمدت تاثیرات ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیکِ عمده ای برای امنیت جهانی به وجود خواهد آمد. مقاله ی حاضر تلاش می کند تا در چارچوب سناریونویسی و با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، بعضی از سناریوهای محتمل را در ارتباط با آینده ی این جنگ و تاثیرات آن بر نظام بین الملل با تاکید بر مولفه ی تسلیحات هسته ای، تحلیل نماید. برای این منظور، رئالیسم تهاجمی به عنوان چارچوب نظری انتخاب شده است تا از طریق آن رفتار دولت روسیه در جنگ اوکراین بهتر تبیین شود. یافته های تحقیق نشان می دهند که استفاده ی روسیه از سلاح های هسته ای می تواند از یک طرف، واکنش متقابل آمریکا و ناتو را به دنبال داشته باشد و از طرف دیگر، به جای کمک به خلع تسلیحات هسته ای به اشاعه ی آن منجر شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - روابط سیاسی ـ اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در سایه‌ی تحریم‌های غربی درباره‌ی مناقشه اوکراین
        محمدتقی جهانبخش جعفر حق‌پناه
        چکیده روابط دو کشور ایران و روسیه در حوزه‌های مختلف از گذشته‌های بسیار دور وجود داشته و غالباً روسیه نیز دست بالاتر را دارا بوده است. وقوع انقلاب اسلامی در ایران به دلایل مختلف جریان روابط خارجی کشورمان را تغییر داد. ایران و روسیه علیرغم وجود ذهنیت‌های مشوش از یک دیگر أکثر
        چکیده روابط دو کشور ایران و روسیه در حوزه‌های مختلف از گذشته‌های بسیار دور وجود داشته و غالباً روسیه نیز دست بالاتر را دارا بوده است. وقوع انقلاب اسلامی در ایران به دلایل مختلف جریان روابط خارجی کشورمان را تغییر داد. ایران و روسیه علیرغم وجود ذهنیت‌های مشوش از یک دیگر در حوزه‌های مختلف روابط خویش را با شدت و ضعف ادامه داده‌اند. مسأله ی اوکراین در سالیان اخیر تأثیر مهمی بر روابط روسیه و غرب داشته و موجب تشدید تنش‌ها میان روسیه و کشورهای غربی به زعامت ایالات‌متحده و اتحادیه‌ی اروپا شده است. در همین راستا در سال گذشته میلادی تحریم‌های اقتصادی مختلفی علیه فدراسیون روسیه اعمال شد که این کشور را ناگزیر از جایگزینی شرکای غربی با شرقی کرد. این مسأله ظاهراً دو کشور را بیش‌ازپیش به یک دیگر نزدیک کرده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که تحریم‌های اعمال‌شده علیه فدراسیون روسیه چه تأثیری در روابط اقتصادی ـ سیاسی این کشور با جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ پاسخ احتمالی به پرسش مطرح‌شده این است که اعمال تحریم‌های غربی، روسیه را ناگزیر از تقویت روابط اقتصادی- سیاسی خود با ایران کرده و موجبات نزدیکی بیش‌ازپیش دو کشور را فراهم کرده است. این پژوهش به‌روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای و الکترونیکی انجام‌شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - اقدامات موازنه ساز روسیه در بحران 2014 اوکراین
        علی موسایی عنایت الله یزدانی محمدعلی بصیری
        اوکراین همواره پس از فروپاشی شوروی به دلیل اهمیت هویتی، ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و اقتصادی صحنه رقابت روسیه و غرب و شاهد بروز تعارضات جدی و بحران‌های سیاسی - امنیتی مختلف بوده است. بحران 2014 اوکراین نیز که با فشار روسیه بر اوکراین، مبتنی بر خودداری از پیوستن به توافقنا أکثر
        اوکراین همواره پس از فروپاشی شوروی به دلیل اهمیت هویتی، ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و اقتصادی صحنه رقابت روسیه و غرب و شاهد بروز تعارضات جدی و بحران‌های سیاسی - امنیتی مختلف بوده است. بحران 2014 اوکراین نیز که با فشار روسیه بر اوکراین، مبتنی بر خودداری از پیوستن به توافقنامه تجارت آزاد با اتحادیه اروپا آغاز و درنهایت منجر به الحاق شبه‌جزیره کریمه به فدراسیون روسیه شد را نیز می‌توان در چارچوب همین رقابت‌ها میان روسیه و غرب قلمداد کرد. رقابتی که نه‌تنها باعث شروع بحران و الحاق کریمه به خاک روسیه شد؛ بلکه تنش بین روسیه و غرب را به‌شدت افزایش داد. ازاین‌رو، هدف اصلی این مقاله پاسخگویی به این پرسش‌ها است که چرا روسیه تصمیم به الحاق شبه‌جزیره کریمه به فدراسیون روسیه گرفت و این الحاق چه تأثیری در موازنه قدرت در منطقه دریای سیاه داشته است؟ در این مقاله با روشی کیفی و رویکردی تحلیلی، پرسش‌های پژوهش در بستر مفهومی نظریه موازنه تهدید با استفاده از منابع کتابخانه‌ای موردبررسی قرارگرفته است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که رفع تهدیدات ناشی از عضویت احتمالی اوکراین در اتحادیه اروپا علیه امنیت و منافع ملی روسیه، علت تصمیم روسیه جهت الحاق کریمه به فدراسیون روسیه بوده است. همچنین این الحاق باعث تغییر موازنه قدرت به نفع روسیه در برابر غرب در منطقه دریای سیاه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - روسیه و نظم نوین جهانی (با تأکید بر جنگ روسیه و اوکراین 2022)
        احمد جلوب
        از زمان فروپاشی شوروی، روسیه با شبح افول و چشم انداز از دست دادن جایگاه خود به عنوان یکی از قدرت‌های بزرگ جهان دست و پنجه نرم کرده است. افزایش تعامل نظامی بین اوکراین و غرب نشان داد که اوکراین (یا اوکراین همراه با ناتو) ممکن است روزی در آینده قابل پیش‌بینی روسیه را به چ أکثر
        از زمان فروپاشی شوروی، روسیه با شبح افول و چشم انداز از دست دادن جایگاه خود به عنوان یکی از قدرت‌های بزرگ جهان دست و پنجه نرم کرده است. افزایش تعامل نظامی بین اوکراین و غرب نشان داد که اوکراین (یا اوکراین همراه با ناتو) ممکن است روزی در آینده قابل پیش‌بینی روسیه را به چالش بکشند. کشوری که به عنوان یک کشور حائل با اهمیت استراتژیک بسیار برای روسیه بود، بنابراین دست به اقدامی عملی علیه آن زد. تهاجم روسیه به اوکراین در 24 فوریه 2022، نشان دهنده ظهور مجدد جنگ در قاره اروپا و تلاش نهایی برای اصلاح سیستم تحت رهبری غرب است که از پایان جنگ سرد حاکم بود. تا قبل از این جنگ روسیه در اعلامیه‌های خود از نظم‌جهانی شکایت می‌کرده اما با این جنگ به صورت عملی نظم‌جهانی را به چالش کشیده‌است. حال این سوال مطرح می‌شود علل وقوع جنگ روسیه و اوکراین چیست؟ جنگ روسیه با اوکراین باعث ظهور و گسترش چه مفاهیمی در نظم بین الملل شده است؟ این مقاله با بیان چارچوب مفهومی نظم به ‌روش تبیینی گسترش ناتو را موجب شروع جنگ روسیه با اوکراین دانسته و در راستای تعریف نظم نوین روسی،گسترش مفهوم روسکی‌میر، گسترش مفهوم اوراسیای بزرگ در قالب جهان چندنظمی، به‌چالش کشیدن مفهوم نظم‌لیبرالیستی و قوانین بین‌المللی را در نظم چند مرکزی مورد بررسی قرار می‌دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - روابط غرب - روسیه در سایه تحولات اوکراین 2014
        عباسعلی زنده بودی شهروز ابراهیمی مهناز گودرزی
        چکیده حدود سه سال پیش ویکتور یانوکویچ رئیس جمهوری اوکراین به دنبال اعتراضات گسترده ضددولتی از این کشور فرار کرد. متعاقب این تحولات که در جریان آن رئیس جمهوری مورد حمایت کرملین برکنار شد، روسیه به مداخله نظامی در شرق اوکراین مبادرت و پس از انجام همه پرسی شبه جزیره کریمه أکثر
        چکیده حدود سه سال پیش ویکتور یانوکویچ رئیس جمهوری اوکراین به دنبال اعتراضات گسترده ضددولتی از این کشور فرار کرد. متعاقب این تحولات که در جریان آن رئیس جمهوری مورد حمایت کرملین برکنار شد، روسیه به مداخله نظامی در شرق اوکراین مبادرت و پس از انجام همه پرسی شبه جزیره کریمه را به این کشور ضمیمه کرد. تحولات اوکراین (2014) که منجر به وقوع بحران شبه جزیره کریمه شد چشم‌انداز ژئوپلیتیک اوراسیای پساشوروی را تغییر، امنیت منطقه‌ای را تحت‌الشعاع و چالشی اساسی در روابط آمریکا-روسیه ایجاد کرد. ازاین‌رو پاسخ به این ﺳﺆال حائز اهمیت است که تحولات اوکراین چه ﺗﺄثیری را بر روابط روسیه و غرب داشته است؟ ایالات متحده و اتحادیه اروپا با اعمال تحریم‌هایی بر روسیه به اقدامات این کشور واکنش نشان دادند به‌ طوری‌که به اعتقاد برخی تحلیلگران بحران کریمه به بزرگترین بحران بین روسیه و غرب پس از جنگ سرد تبدیل شده است. پژوهش حاضر با بهره‌گیری ازروش توصیفی- تحلیلی تلاش می‌کند ﺗﺄثیرات تحولات اوکراین را بر روابط غرب و روسیه مورد بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة