بررسی تأثیرپذیری و دریافت ادیبان فرانسوی از گلستان و بوستان سعدی با رویکرد تطبیقی
محورهای موضوعی :
1 - دانشیار، گروه زبان فرانسه، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
نام سعدی شاعر بزرگ اخلاق‌گرای ایرانی از نیمۀ اول قرن هفدهم میلادی به لطف گلستان، نخستین اثر ادبی فارسیِ ترجمه‌شده به فرانسه و انتشار دو سفرنامۀ تاورنیه و شاردن در محافل ادبی فرانسه و اروپایی کم‌وبیش بر سر زبان‌ها افتاد و کنجکاوی ایشان را برای شناخت بیشتر ادبیات ایران‌زمین برانگیخت. از آن هنگام به بعد رفته‌رفته، عده‌ای از شاعران و نویسندگان فرانسوی مانند لافونتن، دیدرو، هوگو، رنان، بارِس و آراگون به‌ویژه از گلستان و تا حدودی از بوستان سعدی در خلق بعضی از آثار خود تأثیراتی پذیرفتند. در این مقاله کوشیده‌ایم به بررسی حدود تأثیرپذیری مستقیم این گروه از ادیبان فرانسوی بپردازیم که در طول قرون مختلف هر کدام به‌نحوی از این دو شاهکار ادبی فارسی الهام گرفته‌اند. پس از مقابلۀ تطبیقی حتی‌المقدور بخش عمده‌ای از آثار آنان به این نتیجه رسیده‌ایم که به‌رغم معروفیت گلستان و بوستان و انتشار ترجمه‌های متعدد از این دو کتاب به زبان فرانسه، میزان تأثیرپذیری مستقیم شاعران و نویسندگان فرانسوی مورد مطالعه در قیاس با حجم آثارشان در مجموع کمتر از حد انتظار متصور بوده ولی در عوض دریافت برخی از آن‌ها از این آثار بسیار فراتر از يك اقتباس یا تقلید ساده بوده است.
Since the first half of the 17th century, the name of Saadi, the great Iranian moralist poet, has spread in French and European literary circles thanks to Golestan, the first Persian literary work translated into French and to the two travelogues by Tavernier and Chardin. This aroused the curiosity of the French to know more about Persian literature. From that century, some French poets and writers such as La Fontaine, Diderot, Hugo, Renan, Barrès and Aragon were influenced by Golestan and later, to a lesser extent, by Boustan of Saadi. In this article, we have tried to study the degree of influence suffered by French writers who, during different centuries, have been inspired in one way or another by these two Persian masterpieces. After a comparative analysis of most of their works, we have come to the conclusion that, despite the reputation of Golestan and Boustan and the publication of numerous translations of them into French, the influence suffered directly by French poets and writers studied was on the whole less than the limit of our hypothesis, but on the other hand, their reception was much more than a simple imitation or adaptation.