تحلیل نقش کاربری اراضی در شکل گیری جزایر حرارتی با استفاده از داده های چند زمانة سنجندة ASTER (مطالعة موردی: شهر بندرعباس)
محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانیعلی اکبر متکان 1 , احمد نوحه گر 2 , بابک میرباقری 3 , ناهید ترک چین 4
1 - دانشیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
3 - مربی گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه شهید بهشتی
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه هرمزگان
کلید واژه: بندرعباس, دمای سطح زمین, جزیره حرارتی شهری, کاربری اراضی/پوشش, سنجنده استر, Land surface temperature (LST), Urban heat island, Land use/cover (LUC), ASTER sensor, Bandar Abbas,
چکیده مقاله :
بررسی وضعیت پراکندگی تابش های حرارتی و ارتباط آن با نوع کاربری های موجود، در شناخت میکروکلیمای نواحی شهری دارای اهمیت زیادی می باشد. دما از جمله عواملی است که از شرایط محیطی تأثیر می‌پذیرد و یکی از شاخص‌های کیفیت محیط زیست به شمار می‌رود. از سویی برنامه‌ریزی کاربری اراضی به عنوان هسته اصلی برنامه‌ریزی شهری با تکیه بر شناخت از محیط به دنبال راهبردی جهت حرکت مجموعه محیطی، اجتماعی و اکولوژیکی شهرها به سوی اهداف توسعه پایدار، خصوصاً در کشورهای در حال توسعه می‌باشد. در این تحقیق، اثرات کاربری اراضی/پوشش در ایجاد دمای سطح زمین در شهر ساحلی بندرعباس به منظور بررسی رابطة میان ویژگی های پوشش زمین در ایجاد جزایر حرارتی با استفاده از داده های ماهواره ای چند زمانة سنجندة ASTER ارزیابی گردید. پس از اعمال پردازش روی تصاویر با استفاده از معادلات حرارتی، دمای سطحی محاسبه گردید. لایه های کاربری اراضی تهیه و با برداشت نقاط انتخابی و آزمون های آمار استنباطی (آزمون کروسکال والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن) رابطة میان کاربری/پوشش اراضی و دمای سطح محاسبه گردید. نتایج نشان داد مناطق صنعتی، زمین های بایر دارای حرارت زیاد و مناطق ساحلی به دلیل مجاورت با آب و مناطق دارای پوشش گیاهی و فضای سبز به دلیل تبخیر و تعرق از سطح برگ درختان و ایجاد سایه، دارای دمای کمتری نسبت به سایر کاربری ها است.
Investigation of the situation of heat radiation scattering and its relationship by land use types is important in identification of the urban microclimate. Temperature is one of the features that are influenced by environmental conditions and it is considered as one of quality indices of environmental. According to this study the quality of the environment and the amount of pressure on which come to attention. On the other hand, land use planning as the main core of the urban planning based understanding of the environment is searching to find a way to improvement of environmental, social and ecological system of cities to the aims of sustainable development, especially countries. In this study, the effects of land use/cover and risk of land surface temperature (LST) in the coastal city of Bandar Abbas assessed by using satellite imaging data Terra ASTER for the years 2007 and 2011. After the processing required and using the heat equation, the surface temperature was prepared. Land use layers and harvesting of selected parts and also inferential statistical tests (Kruskal-Wallis test and Spearman correlation coefficient) the relation between land use/cover and surface temperature was calculated. The results showed industrial areas, barren land of high temperature and high coastal areas due to the presence of water due to evaporation and transpiration from vegetation green leaf area of trees and shade temperatures were lower than those of other users.