قواعد فقهی حاکم بر تعامل نظام اسلامی با ملت‌های مسلمان دیگر در فضای مجازی

الموضوعات : فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی

فاطمه فلاح تفتی ¹ (استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی،دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، جمهوری اسلامی ایران،)

تاريخ الإرسال : 11 الإثنين , جمادى الأولى, 1444 تاريخ التأكيد : 12 الخميس , جمادى الثانية, 1444 تاريخ الإصدار : 16 الثلاثاء , رجب, 1444

الکلمات المفتاحية: فضای مجازی, قواعد فقه, نظام اسلامی تعامل نظام اسلامی, ملت‌های مسلمان,

ملخص المقالة :

باتوجه‌به گسترش تکنولوژی و قرارگرفتن در عصر انفجار ارتباطات، تعامل افراد و جوامع در بستر مجازی روبه افزایش است و تحولات مهمی در ساختارهای مختلف جامعه ایجاد کرده است. این تحولات همراه با رشد و تکامل بشر و نیز جوامع، تهدیداتی را متوجه شخصیت‌های حقیقی و حقوقی کرده است، حتی می‌توان گفت گسترش تأثیرات این تهدید از مرزهای جغرافیایی و سیاسی فراتر رفته و در حوزه امنیت ملی کشورها وارد شده است. ازاین‌رو زمینه‌سازی برای ایجاد بستری مناسب برای توسعه فضای مجازی باتوجه‌به نیاز بشر به این موضوع امری ضروری به نظر می‌رسد. این بستر مناسب و کارآمد را دانش فقه پیش روی انسان قرار می دهد زیرا فقه، برنامه جامعی مبتنی بر اصول و قواعد دارد که کلی و فراگیر بوده و علاوه بر این‌که احکام اشخاص را در مسائل مختلف مشخص می‌کند، تکالیف کلان جامعه را هم روشن می‌نماید. از جمله این تکالیف کلان، بحث تنظیم روابط بین‌الملل و تعامل دولت اسلامی با دیگر جوامع است. بدین منظور این مقاله با شیوه توصیفی - تحلیلی به قواعد فقهی در حیطه تعامل نظام اسلامی با ملت‌های مسلمان دیگر پرداخته است. مهم‌ترین قواعدی که در این زمینه قابل طرح است عبارت‌اند از: 1. قاعده نفی سبیل 2. اصل لزوم 3. اصل همزیستی مسالمت‌آمیز 4. اصل دعوت 5. قاعده حرمه الاعانه علی الاثم 6. اصل مصلحت 7. اصل امربه معروف و نهی ازمنکر 8. اصل عدالت 9 قاعده وجوب حفظ نظام 10. قاعده وجوب التحفُّظ علی سرِّ المسلمین 11. حرمت ایذاء مؤمن 12. قاعده وجوب تعظیم شعایر الهی.