شعر کار در شهرستان دنا
الموضوعات :محمد جاودان خرد 1 , سید محمدباقر کمال الدینی 2
1 - نویسنده
2 - هیات علمی دانشگاه پیام نور یزد
الکلمات المفتاحية: کهگیلویه و بویراحمد, ادبیات عامه, شعر لری, شعر کار, دنا,
ملخص المقالة :
اشعاری که در زمینۀ کار و شغل در فرهنگ شفاهی کهگیلویه و بویراحمدی سروده شده است (کارسروده ها)، بخش وسیعی از ادبیات این مرز و بوم را تشکیل می دهد. مردان و زنان این استان برای انجام هر کاری شعری همنوا با کنندۀ کار دارند که مضمون و موسیقی متناسب با آن را دارد و انگیزۀ خوبی برای انجام کارهاست. در جامعۀ عشایری و روستایی دنا کارهایی ازقبیل: برنجکوبی، بلوطکوبی، شیردوشی، دوغزنی، نشاکاری برنج و بهچرا بردن برهها، با خواندن اشعاری همراه بوده که متناسب با وضعیت و شرایط آن کار برای تسریع، سرگرمی و فرار از خستگی خوانده میشد. در این پژوهش به بررسی و واکاوی این اشعار پرداخته شده است. این اشعار دربردارندۀ مجموعهای از تفکرات، انگیزهها و حالات روانی هنگام کار کردن است که غنای ادبی آن نشان از قدمت ادبی مردم این شهرستان دارد.
- انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
- افرازیزاده، سید فیضاله (1390) «بررسی موضوعی و محتوایی لالاییهای استان کهگیلویه و بویراحمد»، مجموعه مقالات همایش ملی ادب محلی و محلیسرایان ایران زمین، یاسوج: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج.
- جاودان، بهرام (1390). جایگاه موسیقی سنتی در استان کهگیلویه و بویراحمد. یاسوج: ادارۀ پژوهشهای صدا و سیمای مرکز یاسوج.
- حسینی، ساعد (1381). بخشی از شعر و موسیقی و ادبیات شفاهی استان کهگیلویه و بویراحمد. یاسوج: فاطمیه.
- داوری، فریدون (1382). یکصد سال شعر و شاعری استان کهگیلویه و بویراحمد. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجفآباد.
- ذوالفقاری، احمدی(1388)، گونهشناسی بومی سرودههای ایران، مجلۀ ادبپژوهی، شماره 7و8 ص 144تا168.
- طاهری بویراحمدی، عطا (1388). کوچ (تجربۀ نیم قرن زندگی در کهگیلویه و بویراحمد). تهران: سخن.
- طاهری بویراحمدی، سیمین (1383). فرهنگ عامیانۀ مردم منطقۀ کهگیلویه و بویراحمد. تهران: ساورز.
- غفاری، یعقوب (1389). مراسم عروسی و دگرگونیهای آن در کوهگیلویه و بویراحمد. اصفهان: نقش مانا.
- مجیدی کرایی (1381). مردم و سرزمینهای کوهگیلویه و بویراحمد. تهران: بازتاب اندیشه.
- موسویان، شاهرخ و عباس (1385). «پژوهشی اجتماعی در شعر لری». کاوشنامۀزبانفارسی. ش 13. ص 149-178
جبارنژاد، عباس (1376). «ایل احساس». پایاننامۀ کارشناسی ارشد با راهنمایی دکتر محمد علی صادقیان. یزد: دانشگاه یزد.
هادیپور، نصیر (1392). درآمدی بر تاریخ کوهگیلویه. تهران: زیتون سبز.