بررسی زبان سمبولیک اجتماعی در شعر «خه‌وه به‌ردینۀ» سواره ایلخانی‌زاده

الموضوعات :

بهار کاظمی ¹ (دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران)
جمال احمدی ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران)
بدریه قوامی ³ (استادیار گروه زبان و ادب فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران)
رضا برزویی ⁴ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران)

تاريخ الإرسال : 01 الخميس , جمادى الثانية, 1442 تاريخ التأكيد : 29 الأحد , ذو الحجة, 1442 تاريخ الإصدار : 17 السبت , ربيع الأول, 1443

الکلمات المفتاحية: سمبول, سمبولیسم اجتماعی, شعر نو کردی, سواره ایلخانی زاده,

ملخص المقالة :

ادبیات یکی از شئون اجتماعی است که همواره تحت تأثیر وقایع و رویدادهای سیاسی عصر خود بوده و جایگاهی برای بیان و بازتاب آن جریان هاست. از پیامدهای حاکمیت استبداد و اختناق بر جامعه، رویکرد شاعران به بیان نمادین است. سواره ایلخانی زاده از جمله شاعران نوپرداز کُرد در کردستان ایران است، که تحت تأثیر شرایط جامعه و شعر نو فارسی و تأثیر پذیری از شعر نیمایوشیج، در شعر خود به جامعه گرایی و توجه به دردها و رنج های مردم و متعهد دانستن خود در فضای خفقان زده که ارمغان حکومت عصر بود، پرداخت. برخی از شاعران در شعر نو فارسی، برای بیان مشکلات و آرمان های مردم، از زبانی سمبولیک و نمادین بهره می بردند. سواره نیز به تأثیر از شرایط حاکم بر جامعه، در شعر، زبانی سمبولیک داشت. در این مقاله با نگاهی به اوضاع تاریخی و سیاسی دوران شعری سواره، به بررسی زبان شعر خه وه به ردینه (خواب سنگین/ khava bardîna)، سمبول های شعری اش و بهره گیری از آن‌ها برای بیان مشکلات و آرمان های جامعۀ سواره می پردازیم و به این مهم دست می یابیم که سواره با تلفیق نمادگرایی و جامعه گرایی که دو ویژگی بارز سمبولیسم اجتماعی است، بازگوکنندۀ وقایع تاریخی، سیاسی و اجتماعی عصر خود است.

المصادر:

• آموزگار، ژاله. (1387). تاریخ اساطیری ایران. چاپ دهم. تهران: انتشارات سمت.


• احمدی، جمال و ورزنده، امید. (1395). زبان و ادبیات کردی. سنندج: دانشگاه آزاد سنندج.


• امیری، رضا. (1386). «گریز از سلطه آهن». فصل نامه شعر گوهران، ویژه­نامه شعر کردی، 5(1)، پیاپی 15، 91-96.


• ایگلتون، ویلیام. (1361). جمهوری 1946 کردستان. ترجمۀ محمد صمدی، مهاباد: سیدیان.


• ایلخانی­زاده، سواره. (2014). شه نگه سوار. سلیمانیه: غه­زه­لنووس.


• برزنجی، اسماعیل. (1379). سنگینه خواب. مهاباد: توکلی.


• بلوریان، غنی. (1384). ئاله کوک. ترجمه رضا خیری مطلق. تهران: رسا


• بهار، مهرداد. (1376). پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ دوم. تهران: آگه


• بهره­ور، محمد. (2011). شیعر و په­خشانی سواره (نقد و تحلیل آثار سواره ایلخانی­زاده). هه­ولیر: آکادمی کوردی.


• پورنامداریان، تقی. (1381). سفر در مه. تهران: نگاه.


• چدویک، چارلز.(1375). سمبولیسم. ترجمۀ مهدی سحابی. تهران: مرکز.


• حسین­پور چافی، علی. (1384). جریان­های شعری معاصر از کودتا تا انقلاب اسلامی. تهران: امیر کبیر.


• جعفریان، رسول. (1381). خاطرات آیت الله عبدالله مجتهدی. تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر .


• جلایی پور، حمید رضا. (1372). کردستان و علل تداوم بحران آن پس از انقلاب. تهران: دفتر مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه.


• رحیمی، احمد و پرنیان، موسی و ویسی، هیوا. (1396). «بررسی نماد در شعر شاعران کرد (ماموستا هیمن، ماوموستا هه ژار، سواره ایلخانی­زاده، و جلال ملکشاه)». پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه رازی کرمانشاه.


• روزولت، آرچی. (1376). جمهوری مهاباد. ترجمۀ ابراهیم یونسی. تهران: نگاه.


• زرقانی، سید مهدی. (1383). چشم انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.


• زرین­کوب، حمید. (1358). چشم انداز شعر نو فارسی. جلد اول. تهران: انتشارات توس.


• شاه­کرمی، رضا و جعفری، جمیل و رضوان، هادی. (1392). «بررسی تطبیقی اشعار سیاسی و اجتماعی معروف رصافی و عبدالرحمن شرفکندی». پایان نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه کردستان: گروه زبان و ادبیات عربی.


• کرمی چمه، یوسف و هاشمی، مرتضی و شریفی، غلامحسین. (1390). «تصویری از حافظ در دیوان ناری»، فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین، 1 (2)، 156-127.


• کوچرا، کریس. (1377). جنبش ملی کرد. ترجمۀ ابراهیم یونسی. تهران: نگاه.


• محسنی، شهباز و دیگران. (1380). «شعر معاصر کردی و پیوند آن با ادبیات فارسی». پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه علامه طباطبایی.


• محمدزاده، حسین.(1395). «بازنمایی اجتماعیات در ادبیات کردی». پژوهشنامۀ ادبیات کردی، 2 (2)، 61-80.


• محمدی خاجلو، نشمیل و خضری، محمد رضا و فیض الله زاده، عبدعلی .(1395). «بررسی تطبیقی نماد عقاب در شعر عربی، کردی و فارسی». پایان نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان و ادبیات عربی. دانشگاه شهید بهشتی.


• مصطفی امین، انوشیروان. (2005). حکومت کردستان و کرد در بازی سیاست شوروی. ترجمۀ اسماعیل بختیاری. سلیمانیۀ عراق: ژین.


• مقامی، علیرضا. (1389). «شکل گیری جریان های شعر در دورۀ معاصر از عصر مشروطه تا حال». همایش کشوری افسانه، صص 926-905.


• مقصودی، مجتبی. (1380). تحولات قومی در ایران. تهران: مؤسسه مطالعات ملی.


• یعقوبی، عبدالخالق. (2007). زه­مزه­مه­ی زولال (مجموعه اشعار و آثار سواره ایلخانی­زاده)، تهران: پانیذ.