داستان‌های کهن کُردی و پیوند آن با سبک رئالیسم جادویی(با تکیه بر متن کردی نوشتۀ روژی لیسکوی فرانسوی)

الموضوعات :

موسی پرنیان ¹ , عطا الماسی ² , محمد زاهد سعیدی تبار ³

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه
2 - کارشناس ارشد زبان و ادبیات تطبیقی دانشگاه رازی، کرمانشاه.
3 - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه

تاريخ الإرسال : 17 الخميس , جمادى الثانية, 1438 تاريخ التأكيد : 14 الإثنين , محرم, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: رئالیسم جادویی, داستان‌های کهن کردی, روژی لیسکوی, متن کُردی,

ملخص المقالة :

ترکیب واقعیت‌های زندگی با سنّت‌ها، عقاید و خیال‌پردازی‌های زیاده از حدّ مردمان منطقۀ کارائیب که مخلوطی از باورهای برده‌های سیاه آفریقا با رسوم سرخ‌پوستان پیش از کلمب بود، موجب پیدایش سبک نویسندگی رئالیسم جادویی شد. امّا با وجود منتسب‌بودن این مکتب داستان‌نویسی به آمریکای لاتین و گابریل گارسیا مارکز کلمبیایی، نمی‌توان این سبک نویسندگی را تنها مختص این منطقه دانست؛ چرا که گوشه‌هایی از رگه‌های اولیّۀ این فن نویسندگی را باید در ادبیات مشرق زمین از جمله ادبیّات محلی و بومی مناطق کُردنشین جستجو کرد. کتابمتن کُردی یا داستان‌های کهن کُردی که روژی لیسکوی، نویسنده و محقق فرانسوی، گردآوری کرده ‌است، یکی از آثار کُردی است که بدون شک همانند دیگر آثار شرقی، سرمنشأ سبک رئالیسم جادویی قرار گرفته ‌است. از این رو، نوشتار حاضر بر آن است که چگونگی پیوند تکنیک‌های سبک نویسندگی رئالیسم جادویی را با داستان‌های کُردی با تکیه بر کتاب روژی لیسکوی بررسی و تحلیل کند. یافته‌های اولیّۀ پژوهش نشان می‌دهد که بسیاری از مؤلفه‌های رئالیسم جادویی در این کتاب به کار رفته است و در کنار فانتزی و تخیل، به دور از هر گونه قضاوت و جهت‌گیری، واقعیت‌های مهم و عمیق جامعۀ مناطق کُردنشین در فضایی خیالی و ناآشنا به تصویر کشیده شده ‌است، به گونه‌ای که گاهی مخاطب در تشخیص دنیای واقعی از فراواقعی دچار تردید و دوگانگی می‌شود و در این میان، چشم‌اندازهای تازه‌ای را فرا روی مخاطب می‌گشاید که در آن‌ها، یک زیست انسانیِ آرمانی و به دور از هر گونه زشتی، پلشتی و ناامیدی متصوّر شده ‌است.

المصادر:

منابع

1.کتاب ها

بی‌نیاز، فتح اله، (1387 )، درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت شناسی،چاپ دوم، تهران :افراز.

-پارسی نژاد، کامران، (1387)، نقد ادبیات منطبق با حقیقت، تهران: نشر خانه کتاب.

-پراپ، ولادیمیر،(1371)،ریخت‌شناسی قصّه‌های پریان،ترجمۀ فریدون بدره­ای، تهران:انتشارات توس.

- خدیش، پگاه،(1391)، ریخت‌شناسی افسانه‌های جادویی ایرانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.

- گیبرت، ریتا،(1356)، هفت صدا، ترجمۀ نازی عضیما، تهران: آگاه.

- لیسکوی، روژی، (1370)، داستان‌های کهن کردی، ترجمۀ محمد ریانی، تهران: رودکی.

- مارکز، گابریل گارسیا،(1384)، زنده‌ام که روایت کنم، ترجمۀ کاوه میر عباسی، چاپ چهارم، تهران: نی.

- میرصادقی، جمال،(1387)، راهنمای داستان‌نویسی، تهران: انتشارات سخن.

2.مجلات

- پور نامداریان، تقی و مریم سیدان،(1388)،« بازتاب رئالیسم جادویی در داستان‌های غلامحسین ساعدی»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، سال 17، ش 64، صص45- 64.

-رامین‌نیا، ناصر و مریم نیکوبخت، (1384)،«بررسی رئالیسم جادویی و تحلیل رمان اهل غرق»، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، دورۀ 2، ش 8، صص139 - 154.

-کسیخان، حمیدرضا،(1390)، « بررسی تطبیقی مؤلفه‌های رئالیسم جادویی در طبل حلبی از گونتر گراس و یک صدسال تنهایی از گابریل گارسیا مارکز»، دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی دانشگاه الزهرا(ع)، سال دوم، ش 4، صص124-105.

-مسجدی، حسین،(1389)، «رئالیسم جادویی در آثار غلامحسین ساعدی»، متن‌شناسی ادب فارسی، دورۀ 2، ش 4، صص 93 - 106.

3. منابع لاتین

 -Chanady, Amaryll.Magical Realism and the Fantastic, Newyork, Garland

.Publishing, 1985