بررسی همگرایی صنعتی در استان‌های ایران: رهیافت اقتصادسنجی فضایی (SDM)

الموضوعات :

سارا معصوم زاده ¹ , مهدی شیرافکن ² , مرتضی سیاره ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز
2 - عضو هیئت علمی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
3 - مربی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

تاريخ الإرسال : 27 الإثنين , ذو الحجة, 1438 تاريخ التأكيد : 27 الإثنين , ذو الحجة, 1438 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1438

الکلمات المفتاحية: طبقه‌بندیJEL : R11, R30, R38. واژگان کلیدی: همگرایی بهره‌وری, صنعتی, زیرساخت جاده‌ای, ایران, اقتصادسنجی فضایی,

ملخص المقالة :

این مقاله به بررسی همگرایی بهره‌وری استان‌های ایران در دو سال 1386 و 1389 می پردازد. به این منظور از روش‌های همگرایی مطلق، شرطی بتا و اقتصاد‌‌سنجی فضایی (SDM) (ضرورت لحاظ اثر همسایگی در بررسی) استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد همگرایی بتای مطلق وجود داشته و ضریب آن برابر 12/0 می‌باشد. همگرایی مشروط نیز حاکی از وجود همگرایی در بهره‌وری است. این ضریب برابر 24/0 بوده و هر دو ضریب همگرایی در سطح 1 درصد به لحاظ آماری معنادار است. متغیرهای کنترل در همگرایی شرطی شامل تنوع صنعتی و سطح تحصیلات با اثر منفی و نیز یک‌نواختی صنعتی و دسترسی به زیرساخت جاده‌ای بین استانی با اثر مثبت بر همگرایی ارزش افزوده بخش صنعت می‌باشد. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان اقتصادی توجه بیشتری به یک‌نواختی صنعتی بر اساس پتانسیل‌های هر منطقه داشته باشند.

المصادر:

منابع

-      پورعبادالهان کویچ، محسن، اصغرپور، حسین،  معصوم زاده، سارا (1395). بررسی همگرایی بازدهی بازارهای دارایی در ایران. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد،  3(3): 115- 132.

-      پیراسته، حسین، اکبری، نعمت الله، نوری، سمیه (1389). اثر تنوع سازی صنعتی بر عملکرد اقتصادی مناطق ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه اصفهان.

-      رحمانی، تیمور، حسن زاده، ابراهیم (1390). اثر مهاجرت بر رشد اقتصادی و همگرایی منطقه‌ای در ایران. مجله تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 5: 20- 1.

-      رحمانی، تیمور، شفیعی، شهرام (1388). بررسی همگرایی بهره‌وری کل عوامل تولید(TFP) بخش صنعت در استان‌های ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 91: 246- 219.

-      شاکری، غلامرضا (1389). همگرایی توسعه مالی و تولید بخش صنعتی در ایران. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3(1): 137- 154.

-      شهبازی، کیومرث، رضایی، ابراهیم، حمیدی رزی، داوود (1394). بررسی همگرایی اقتصادی کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو): رهیافت اقتصادسنجی فضائی. فصل‌نامه‌ پژوهش‌نامه بازرگانی، 22(74): 155-196.

-      شکیبایی، علیرضا، احمدی نژاد، محمدرضا، طالقانی، فاطمه، کمال الدینی، زهرا (1395). بررسی همگرایی ظرفیت مالیاتی استان‌های منتخب ایران با رهیافت اقتصادسنجی فضایی. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار، 16(4): 164- 192.

-      عسگری، علی، اکبری، نعمت الله (1380). روش‌شناسی اقتصادسنجی فضایی؛ تئوری و کاربرد. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، 12 (1): 122-93.

-      مجرد، عصمت، همایونی فر، مسعود، سالارپور، ماشاا... (1392). نقش کشاورزی در همگرایی منطقه‌ای کشورهای عضو اکو. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 48(4): 189- 211.

-      محمدزاده، پرویز، منصوری، مسعود، کوهی لیلان، بابک (1391). تخمین قیمت هدانیک ساختمان‌های مسکونی در شهر تبریز: با رویکرد اقتصادسنجی فضایی. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 6 (2 ):  38-21. 

-      نجفی علمدارلو، حامد، مرتضوی، سید ابوالقاسم، شمشادی یزدی، کتایون (1391). کاربرد اقتصادسنجی فضایی در بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی در کشورهای عضو اکو: رهیافت داده‌های تابلویی. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 3: 62-49.

-        Anselin, L. (1988). Spatial econometrics: Methods and models. Dordrecht, Kluwer

-        Attaran M. (1986). Industrial diversity and economic performance in U.S. areas. Ann Reg Sci, 20:44–54

-        Barro, Robert j., & Salai- Martin, Xavier. (1992). Convergence. The Journal of Political Economy, 100: 223-251.

-        Barro, R., & Salai- Martin, X. (1995). Economic growth. The MIT Press, Cambridge, MA.

-        Bröring, S., Leker, J.(2007). Industry convergence and its implications for the front end of innovation: a problem of absorptive capacity. Creat. Innov. Manag, 16 (2): 165–175.

-        Delgada, M., Peter, M., & Stern, S. (2014). Clusters, convergence and economic performance. Research Policy, 43(10): 1785-1799.

-        Fernandez, R., & Santos, G. (2014). Regional convergence, road infrastructure and industrial diversity in Mexico. Research in Transportation Economics, 46:  103-110.

-        Geum, Y., Kim, M. S., & Lee. S. (2016). How industrial convergence happens: A taxonomical approach based on empirical evidences. Technological Forecasting & Social Change, 107 : 112–120

-        Hacklin, F., Marxt, C., & Fahrni, F. (2009). Co evolutionary cycles of convergence: an extrapolation from the ICT industry. Technol. Forecast. Soc. Chang, 76 (6): 723–736.

-        Heip, C. (1974). A new index measuring evenness. Journal of the Marine Biological Association of the UK, 54(3): 555-557.

-        Kim, N., Lee, H., Kim, W., Lee, H., & Suh, J. H. (2015). Dynamic patterns of industry convergence: evidence from a large amount of unstructured data. Res. Policy, 44 (9): 1734–1748.

-        Kodama, F.(2014). MOT in transition: from technology fusion to technology-service convergence. Technovation, 34 (9), 505–512.

-        Lee, K., Pesaran, M. H., & Smith, R. (1997). Growth and convergence in a Multi- Country empirical stochastic Solow model. Journal of Applied Econometrics, 12: 357- 392.

-        Lemoine, F., Poncet, S., & Unal, D. (2015). Spatial rebalancing and industrial convergence in China. China Economic Review, 34: 39-63.

-        Lesage, J. & Pace, R. K. (2009). Introduction to spatial econometrics. Chapman & Hall/CRC is an imprint of Taylor & Francis Group.

-        Marti. L, Puertas. R., & Fernandez,  J. (2011). Industrial productivity and convergence in Chinese regions: The effects of entering the world trade organization. Journal of Asian Economics, 22: 128-141. 

-        Rosenberg, N. (1978). Perspectives on technology. Cambridge University Press, Cambridge. Schmenner, R.W., 2009. Manufacturing, service, and their integration: some history and theory. Int. J. Oper. Prod. Man. 29 (5): 431–443.

-        Sala-i-Martin, X. (1996). The classical approach to the convergence analysis. The Economic Journal, 106: 1019-1036.

-        Solow, Robert. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. Quarterly of Economics, 70: 65-94.

-        Swan, T. (1956). Economic growth and capital accumulation. Economic Record, 32:  334-361.

-        Shirafkan, M., Maoomzadeh, S & Sayareh, M. (2017). Investigation of convergence of returns on stock markets in Iran. International Journal of Management, Innovation & Entrepreneurial Research, 3(1): 12-20.

-        Trendle B. (2006). Regional economic instability: the role of industrial diversification and spatial spillovers. Ann RegSci, 40:767–778.

-        Wang, R., Gamon, A., Emmerton, c., Li, H., Nestola, E., Pastorello, C., & Menzer, O. (2016). Integrated analysis of productivity and biodiversity in a Southern Alberta Prairie. Remote Sensing, 8: 213- 223.