تاثیر مصرف انرژی، رشد اقتصادی و تجارت خارجی بر انتشار گازهای گلخانه‌ای در ایران

الموضوعات :

تقی ترابی ¹ , امین خواجویی پور ² , سمانه طریقی ³ , محمدرضا پاکروان ⁴

1 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی
3 - دانشجوی دکتری اقتصاد
4 - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران

تاريخ الإرسال : 03 الثلاثاء , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 03 الثلاثاء , ذو القعدة, 1436 تاريخ الإصدار : 16 السبت , شوال, 1436

الکلمات المفتاحية: Q56, طبقه‌بندی JEL :C22, F1 Q53, واژگان کلیدی: انتشار دی‌اکسیدکربن, ایران, درجه باز بودن اقتصاد, منحنی زیست محیطی کوزنتس, ARDL,

ملخص المقالة :

چکیده مقاله حاضر به طور تجربی ارتباط بین میزان انتشار این گاز را با مصرف انرژی، درآمد و تجارت خارجی ایران برای دوره زمانی 90-1350 و بر اساس منحنی زیست محیطی کوزنتس بررسی کرده است. برای این منظور از روش خود توزیع با وقفه‌های گسترده استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد مصرف سرانه انرژی، تولید ناخالص داخلی سرانه واقعی و درجه باز بودن اقتصاد تأثیری مثبت و معنا‌دار بر میزان انتشار سرانه گاز دی‌اکسیدکربن دارند. همچنین نتایج نشان می‌دهد عدم تعادل در سطح انتشار گاز دی اکسید کربن پس از گذشت حدود دو سال به واسطه تغییر متغیرهای سطح مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن اقتصاد تعدیل می‌شود. با توجه به روند رو به افزایش سرانه انتشار دی‌اکسید‌کربن در کشور ایران، نیاز به اعمال سیاست‌های زیست‌محیطی جدیدی برای حفظ محیط زیست است.

المصادر:

منابع

-          امیرتیموری، سمیه، خلیلیان، صادق (1386). رشد بهره­وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران و چشم انداز آن در برنامه چهارم توسعه، اقتصاد کشاورزی و توسعه، 15 (59):52-37.

-          آذربایجانی، کریم، شهیدی، آمنه، محمدی، فرزانه (1388). بررسی ارتباط بین سرمایه­گذاری مستقیم خارجی، تجارت و رشد در چارچوب یک الگوی خودتوضیح با وقفه­های گسترده (ARDL). فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، 9 (2): 17-1.

-          بانک جهانی (2013). www.worldbbank.org.

-     بهبودی، داوود، فلاحی، فیروز،  برقی گلعذانی، اسماعیل (1389).  عوامل اقتصادی اجتماعی موثر بر انتشار سرانه دی اکسید کربن در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، 90: 17-1.

-     بهبودی، داود، برقی گلعذانی، اسماعیل (1387). اثرات زیست محیطی مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه اقتصاد مقداری( بررسی های اقتصادی سابق)، 5 (4): 53-35.

-          پایگاه اطلاعاتی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، www.cbi.ir.

-     پهلوانی، مصیب، اثنی‌عشری، هاجر، سردارشهرکی، علی (1392). بررسی رابطه بلندمدت مصرف زغال سنگ بر انتشار دی‌اکسیدکربن در ایران با استفاده از تکنیک ARDL، مجله اقتصاد انرژی ایران، 7 (2): 15-1.

-          تشکینی، احمد (1384). اقتصاد سنجی کاربردی به کمک Microfit. موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران.

-          فطرس، محمد حسن، فردوسی، مهدی، مهرپیما، حسین (1390. بررسی تأثیر شدت انرژی و گسترش شهر نشینی بر تخریب محیط زیست در ایران (تحلیل هم­جمعی)، محیط شناسی، 37 (60): 22-13.

-          کرباسی، علیرضا، پیری، مهدی (1387)، بررسی تاثیر آزادسازی تجاری بر کشاورزی ایران، اقتصاد و کشاورزی، (2): 34-19.

-          لطفعلی‌پور، محمدرضا، آشنا، ملیحه (1389). بررسی عوامل موثر بر تغییر انتشار دی­اکسید کربن در اقتصاد ایران، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 7 (24): 145-121.

-          محمدی، حسین، سخی، فاطمه (1392). تاثیر تجارت، سرمایه گذاری خارجی و توسعه انسانی بر شاخص عملکرد محیط زیست، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، 1 (3): 75-55.

-          مهرابی بشرآبادی، جلایی اسفندآبادی، سیدعبدالمجید، باغستانی، علی اکبر، شرافتمند، حبیبه (1389). تاثیر آزاد سازی تجاری بر آلودگی محیط زیست در ایران. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2(1): 19-11.

-          نصرالهی، زهرا، غفاری گولک، مرضیه (1389). بررسی رابطه آلودگی هوا و رشد اقتصادی در سطح 28 استان کشور (مطالعه موردی ،  و )، مجله دانش و توسعه، 17(33): 170-184.

-          واثقی، الهه، اسماعیلی، عبدالکریم (1388). بررسی عوامل تعیین کننده انتشار گاز  در ایران (کاربرد نظریه زیست محیطی کوزنتس)، مجله محیط شناسی، 35 (52):99-11.

-          Ang, J. (2007). CO2 emissions, energy consumption, and output in France. Energy Policy, 35: 4772–4778.

-          Ang, J. (2008). Economic development, pollutant emissions and energy consumption in Malaysia. Journal of Policy Modeling , 30: 271–278.

-          Ang, J. (2009). Co2 emissions, research and technology transfer in China, Ecological Economics, 68(10): 2658-2665.

-          Apergis, N., & Payne, J. (2009). CO2 emissions, energy usage, and output in central America. Energy Policy, 37 : 3282–3286.

-          Apergis, N., & James E. P.,&  Menyah, K., & Wolde-Rufael, Y. (2010). On the causal dynamics between emissions, Nuclear Energy, Renewable Energy, and Economic Growth, Ecological Economics, 69: 2255–2260.

-          Arouri, A., &Youssef, B., &Mhenni, H. (2012). Energy consumption, Economic Growth and CO2 Emission Middle East and North African Countries, Energy Policy, 45: 126-135.

-          Azomahou, T., Laisney, F., & Van, P. H. (2006). Economic development and CO2 emissions: A nonparametric panel approach. Journal of Public Economics, 90 :1347– 1363.

-          Diao, X.D., & Zeng, S.X., & Tamb, C.M., & Tamc, V.W.Y. (2009). EKC analysis for studying economic growth and environmental quality: a case study in China. Journal of Cleaner Production 17: 541–548.

-          Halicioglu, F. (2009). An econometrics tudyof CO2 emissions, energy consumption, income and foreign trade in Turkey .Energy Policy, 37 : 1156–1164.

-          Jalil, A., & Mahmud, S. (2009). Environment Kuznets curve for CO2 emissions: A-cointegration analysis for China. Energy Policy 35:

-          Kulionis, V. (2013). The relationship between renewable energy consumption, CO2 emission and economic growthin Denmark, University essay Fromlunds Universitet/Economisk-Historiska institutionen.

-          Li, Y., & Hewitt, CN. (2008). The effect of trade between China and the UK on national and global carbon dioxide emissions. Energy Policy, 36:1907–1914.

-          Liu, X. (2005). Explaining the relationship between CO2 emissions and national income; the role of energy consumption. Economics Letters, 87: 325-328.

-          Menyah, K., & Wolde-Rufael, Y. (2010). CO₂ emissions, nuclear energy, renewable energy and economic growth in the US, Energy Policy, 38: 2911–2915.

-          Min Lim, L., &Ye, K., & Khoon Yoo, S. (2014). Oil consumption CO2 emission, and economic growth: Evidence from the Philipines, Sustainability, 6: 967-979.

-          Pesaran, M. H., & Pesaran, B. (1997). Working with Microfit 4.0: Interactive Econometric Analysis. Oxford University Press, Oxford.

-          Pesaran, M. H., & Shin, Y. (1999). An autoregressive distributed lag modelling approach to cointegration  analysis. In: Strom, S. (Ed.), Econometrics and Economic Theory in 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium. Cambridge University Press, Cambridge Chapter 11.

-          Pesaran, M. H., & Smith, R. P. (1998). Structural analysis of cointegrating VARs. Journal of Economic Survey , 12: 471–505.

-          Pesaran, M. H., & Shin, Y., & Smith, R.J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics , 16: 289–326.

-          Say, N. & Yucel, M. (2006). Energy consumption and CO2 emissions in Turkey: Empirical analysis and future projection based on an economic growth. Energy Policy, 34:3870–3876.

-          Song, T., &Zheng, T., & Tong, L. (2008). An empirical test of the environmental Kuznets curve in China: a panel cointegration approach. China Economic Review, 19 (3): 381–392.