مدل قیمت‌گذاری صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله بر اساس نظریه بازی‌ها

الموضوعات :

علی اکبر ناجی میدانی ¹ , غلامعلی رحیمی ²

1 - دانشیار اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
2 - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

تاريخ الإرسال : 02 الأربعاء , صفر, 1438 تاريخ التأكيد : 02 الأربعاء , صفر, 1438 تاريخ الإصدار : 19 الإثنين , ذو القعدة, 1437

الکلمات المفتاحية: طبقه‌بندی JEL: C70 D42, L95, واژگان ‌کلیدی: نظریه بازی‌ها, خط لوله, صادرات, قیمت‌گذاری, گاز طبیعی,

ملخص المقالة :

یکی از مسائل مهم‌ در زمینه صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله، نبودن استراتژی مشخص برای قیمت‌گذاری است و ارائه مکانیسم قیمت‌گذاری بهینه، همواره یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قراردادهای صادرات گاز بوده است. در این مقاله یک مکانیسم قیمت‌گذاری مبتنی بر نظریه بازی‌ها ارائه شده است. این مکانیسم قیمت‌گذاری مبتنی بر همکاری بین کشورهای تولیدکننده، مصرف‌کننده و انتقال‌دهنده گاز تدوین شده است که در صورت پایبندی کشورهای صادرکننده به آن، منافع این کشورها تأمین خواهد شد. بر این اساس با در نظر گرفتن واقعیات بازار و با توجه به شرایط کشور انتقال‌دهنده، سناریوهای مختلفی تدوین و بر اساس آن مدل‌سازی صورت گرفته است. نتایج حاصل از مدل‌های مختلف درباره تعیین قیمت، مقدار و تعرفه بهینه؛ برای دو بازی همکارانه و غیرهمکارانه این است که نفع کشورهای عضو در بازی همکارانه به ‌مراتب بیشتر از بازی غیرهمکارانه است.

المصادر:

منابع

-      دهنوی، جلال، رحیمی، غلامعلی (1390). فاز صفر: مطالعه روش‌های قیمت‌گذاری گاز در قراردادهای بین‌المللی. موسسه مطالعات بین­المللی انرژی. تهران.

-      رحیمی، غلامعلی (1386). نگاهی به صنعت LNG در جهان. موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی. تهران.

-      عبدلی، قهرمان (1387). نظریه بازی­ها و کاربردهای آن؛ بازی­های ایستا و پویا با اطلاعات کامل. سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی. تهران. چاپ دوم.

-      منظور، داوود، یوسفی، حسن (1393). ترانزیت گاز ایران به اروپا: رویکرد نظریه بازی. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی. 10 (43): 45-21.

-      نجارزاده، رضا، محمودی، حیدر (1395). رقابت ایران، روسیه و قطر برای دستیابی به بازار گاز هندوستان. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار). 16 (1): 397-355.

-        ‌Bhattacharyya, S. C. (2011). Energy economics, concepts, issues, markets and governance. Springer London Dordrecht Heidelberg New York.

-        Chaterjee, R. (2004). Gas/LNG contract and pricing. Gas pricing workshop at institute for international energy studies (IIES), Tehran.

-        Flower, A. (2004). LNG Today: Fully updated and expanded.

-        Heidari, M. (2014). TO explore natural gas pricing possibility by major gas buyers using game theory models in a win - win form. Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, 3, (11): 253-281.

-        Khaleghi, Shahla & Reza Fathollahzadeh. (1999). Natural gas and LNG pricing in international trade, Persian Gulf gas resources, export to the world markets: A manual for the 21st century. Tehran – Iran

-        Kanai, M. (2011). Putting a price on energy: Oil pricing update. Energy charter.

-        Putting a Price on Energy. (2007). International pricing mechanisms for oil and gas, energy charter secretariat, depot legal (Belgium).

-        Si J.W., Chen Y.-X. & Ding H. (2010). Two-stage dynamic game-pricing model for natural gas pipeline transportation. Journal of China University of Petroleum (Edition of Natural Science). 34. Issue 1.

-       Stern. J., & Howard, R. (2011). The transition to hub-based gas pricing in continental Europe. Oxford Institute for Energy Studies, NG 49.