تأثیر بی‌ثباتی بودجه جاری و انباشت بدهی بر رشد اقتصای ایران

الموضوعات :

محدثه مقدسی ¹ ( دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران )
علیرضا پورفرج ² ( دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، ایران )
احمد جعفری صمیمی ³ ( استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران )
محمدعلی فلاحی ⁴ ( استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران )

تاريخ الإرسال : 03 الخميس , ربيع الأول, 1444 تاريخ التأكيد : 23 الثلاثاء , رجب, 1444 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: رشد اقتصادی, H11, طبقه‌بندی JEL: E62, تراز عملیاتی, الگوی خودبازگشت برداری ساختاری (SVAR), H62 واژگان کلیدی: انباشت بدهی,

ملخص المقالة :

هدف از مقاله حاضر بررسی تأثیر بی ثباتی بودجه جاری و انباشت بدهی ناشی از آن بر رشد اقتصادی با استفاده از داده های فصلی طی دوره زمانی 1369:1 تا 1397:4 است. بدین‌منظور، از الگوی خودبازگشت برداری ساختاری (SVAR) استفاده شده است. نتایج توابع واکنش به ضربه نشان می دهد بی ثباتی بودجه جاری باعث بی ثباتی سایر متغیرهای تحقیق در کنار افزایش انباشت بدهی و کاهش رشد اقتصادی شده است. نتایج نشان می دهد متغیر انباشت بدهی در کوتاه‌مدت اثر مثبت و در بلندمدت اثر منفی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی و نیز تأثیر منفی و قابل‌توجهی بر رشد اقتصادی دارد. هر قدر اندازه جاری دولت اصلاح، بهینه و متعادل شود، کسری بودجه جاری و تأمین مالی آن کاهش خواهد یافت، طراحی سیاست مطلوب در این زمینه قادر به حذف بسیاری از آثار منفی بخش دولت بر اقتصاد ملی است. براساس نتایج، پیشنهاد می شود درآمدهای پایدار جهت بهبود تراز عملیاتی با حفظ عدالت مالیاتی افزایش یابد و سیاست‌گذاری طرف مخارج جاری دولت با حفظ قدرت خرید حقیقی به نحوی تعدیل شود که آثار رفاهی منفی پدید نیاورد.

المصادر:

• آرمن، سید عزیز، صلاح منش، احمد و شالیاری، فرزانه (1399). بررسی اثر آستانه­ای بدهی عمومی بر رشد اقتصادی با استفاده از مدل رگرسیون آستانه­ای: شواهد از کشورهای منتخب. فصلنامه برنامه­ریزی و بودجه، 25(1):51- 29.


• امامی، کریم، ادیب­پور، مهدی (1388). بررسی اثرات نامتقارن شوک­های نفتی بر تولید، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3 (4(10)): 26-1.


• بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1401). بانک اطلاعات سری­های زمانی.


• پیرایی، خسرو، پورفرج، علیرضا (1383). اثر تغییر ساختار تأمین مالی بودجه بر رشد اقتصادی در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، 65: 212- 185.


• دژپسند، فرهاد، بخارایی، ریحانه (1395). بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران براساس الگوی اقتصاد کلان کینزی. فصلنامه اقتصاد مالی و توسعه،10(34): 92-59.


• دل­انگیزان، سهراب، سهیلی، کیومرث، خالویی، الهه (1390). تعیین حد آستانه­ای سهم حق‌الضرب پول از GDP با درنظرگرفتن تأثیر آن بر رشد اقتصادی «مورد کاوی تجربی ایران 1345- 1386». فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 11(1): 149- 119.


• ژیلایی اقدم، جعفر، دقیقی اصل، علیرضا، دامن­کشیده، مرجان، اسماعیل­زاده مقری، علی (1399). تأثیر بدهی­های خارجی دولت بر رشد اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه با درآمد سرانه متوسط به بالا (رهیافت هم­انباشتگی در داده­های تابلویی پویا)، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، (40) 10: 183-159.


• سوری، علی (1392). اقتصادسنجی (پیشرفته). تهران: نشر فرهنگ­شناسی.


• صادقی، سید کمال، تدین، شهاب (1400). بررسی اثر بدهی عمومی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب اسلامی. فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، 37: 68-45.


• عباسی، مهسا، پورفرج، علیرضا. احسان‌فر، محمدحسین (1393). تفکیک اندازه دولت بر اساس روش تأمین مالی (GFS) و بررسی اثر آن بر رشد اقتصادی. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور.


• مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی (1381). بررسی کلی ساختار بودجه سال 81 کل کشور، 8-2.


• مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی (1383). تحلیلی برلایحه بودجه بودجه 1383 کل کشور، 6.


• وزارت امور اقتصاد و دارایی (1401). بانک داده­های اقتصادی و مالی.


• Achieng, W., (2012). The relationship between government budget deficit and domestic debt In Kenya. University of Nairobi.


• Braimah Abille, A., & Kilic, E. (2022). Asymmetric modeling of the public debt- economic growth nexus in Ghana. Review of Economics and Political Science.


• Elmendorf, D. W., & Mankiw, G. N. (1999). Government debt. In J. B. Taylor & M. Woodford (Eds.), Handbook of macroeconomics, 1: 1615-1669.


• Goryunov, E., Kotlikoff, L, & Sinelinkov- Murylev, S. (2015). The fiscal gap: A stimate for Russia. Russian Journal for Economics, 1: 240- 256.


• Jimmy, A. (2014). Budget deficit and public debt management in developing countries. Management Science and Engineering, 8(2): 38-41.


• Joy, J., & Panda, P. K. (2020). Pattern of public debt and debt overhang among BRICS nations: An empirical analysis. Journal of Financial Economic Policy, 12(3): 345–363.


• Liu, Z., & Lyu, J. (2021). Public debt and economic growth: Threshold effect and its influence factors. Applied Economics Letters, 28(3): 208–212.


• Lutkepohl, H. & kratzig, M. (Eds). (2004). Applied time series econometrics. Cambridge University Press.


• Muthoni Njoroge, C. (2015). Effect of domestic public debt on economic growth In Kenya. University of Nairobi.


• Onofrei, M., Narcis Firtescu, B., Roman, A., & Diana Rusu, V. (2022). Public debt and economic growth in EU countries. Economic, 10: 1-23.


• Owusu-Nantwi, V. and Erickson, C. (2016). Public debt and economic growth in Ghana. African Development Review, 28(1): 116-126.


• Reinhart, C.M., Reinhart, V.R. & Rogoff, K.S. (2012). Public debt overhangs: Advanced economy episodes since 1800. Journal of Economic Perspectives, 26(3): 69-86.


• Yusuf, A. & Mohd, S. (2021). The impact of government debt on economic growth in Nigeria. Financial Economics. Cogent Economics & Finance, 9(1): 1-19.