اثر فساد بر شمول مالی (کاربرد رهیافت گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی)

الموضوعات :

فرزاد رحیم زاده ¹ (استادیار اقتصاد، گروه اقتصاد و حسابداری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران)
سیامک شکوهی فرد ² (پسادکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام‌نور، صندوق پستی 4697- 19395، تهران، ایران)
هاتف حاضری نیری ³ (دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده ی علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)

تاريخ الإرسال : 20 الخميس , ربيع الثاني, 1443 تاريخ التأكيد : 06 الأحد , ذو القعدة, 1443 تاريخ الإصدار : 21 الإثنين , ذو القعدة, 1443

الکلمات المفتاحية: G01, ایران, فساد, کشورهای منتخب سازمان همکاری اسلامی, طبقه‌بندی JEL:.D73, رهیافت گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی (SGMM), C21 واژگان کلیدی: شمول مالی,

ملخص المقالة :

هدف این مقاله بررسی تاثیر فساد بر شمول مالی در ایران و کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری اسلامی طی دوره زمانی 2005-‌ 2020 است. بدین‌منظور، از سه متغیر برای سنجش شمول مالی استفاده شد و به تناسب آن، سه مدل جداگانه برآورد گردید. نتایج برآورد مدل با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی نشان داد، در سطح معناداری 5 درصد، مقدارِ باوقفه شمول مالی، سطح تولید ناخالص داخلی سرانه و آموزش بر شمول مالی، تاثیر مثبت و معناداری دارند. هم‌چنین، تاثیر فساد بر شمول مالی، منفی و معنادار است. در سطح معناداری 5 درصد، تاثیر گسترش کاربران اینترنتی و مشترکان تلفن همراه، بر شمول مالی مثبت و معنادار بوده و بالا بودن سهم زنان از کل جمعیت بر شمول مالی، تاثیر منفی و معناداری دارد. براساس نتایج، پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاران با کاهش انحصارات وسیع، از بین بردن ساختار رانتی، بالا بردن کیفیت قوانین و ایجاد شفافیت گسترده، سطح فساد کشورهای منتخب را کاهش و شمول مالی را افزایش دهند.

المصادر:

• جواهری، بختیار، احمدزاده، خالد، شاه‌ویسی، حمیرا (1399). بررسی تأثیر کیفیت نهادها بر توسعه مالی کشورهای درحال‌توسعه، فصلنامه علمی نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 7 (4): 270-251.


• حیدری، حسن، علی‌نژاد، رقیه، محسنی‌زنوزی، سیدجمال‌الدین، جهانگیرزاده، جواد (1393). بررسی رابطه بین فساد اداری و رشد اقتصادی: مشاهداتی از کشورهای گروه دی هشت، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 14 (55): 183-157.


• خداپرست مشهدی، مهدی، فلاحی، محمدعلی، رجب‌زاده مغانی، ناهید (1395). بررسی نقش کیفیت نهادی بر توسعه مالی در کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی، اقتصاد پولی مالی، 23 (11): 45 -26.


• سپهردوست، حمید، ابراهیم نسب، سمانه (1395). اثر کنترل فساد اداری- مالی بر توسعه مالی بازار بیمه عمر، پژوهشنامه بیمه (صنعت بیمه)، 31 (1): 101-81.


• شقاقی‌شهری، وحید، واحد رسولی، شیرین، طیاری، مریم (1395). ارزیابی اثرات بازدارنده فساد مالی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در حوزه کشورهای عضو کنفرانس اسلامی، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 4 (14): 46-27.


• کازرونی، علیرضا، اصغرپور، حسین، نفیسی‌مقدم، مریم (1399). بررسی اثر ثبات سیاسی و دموکراسی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری اسلامی: رویکرد پانل پویا (SYS-GMM)، فصلنامه علمی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 10 (39): 74 -55.


• کریمی‌پتانلار، سعید، بابازاده، محمد، حمیدی، نعیمه (1391). اثر فساد مالی بر ترکیب مخارج دولت: مطالعه موردی کشورهای منتخب درحال توسعه، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی- ایرانی)، 12 (46): 156-141.


• Bell, C., Gorin, D., & Hogarth, J. M. (2018). Does financial education affect soldiers’ and financial behavior? Terre Haute, IN: Networks Financial Institute, Indiana State University.


• Ben Ali, M.S., & Sassi, S. (2016). The corruption-inflation nexus: evidence from developed and developing countries. Journal of Macroeconomics, 16 (1): 125–144.


• Blundel, R., & Bond, S. (1991). Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations. The Review of Economic Studies, 58 (2): 1-8.


• Bruhn, M., & Love, I. (2014). The real impact of improved access to finance: Evidence from Mexico. Journal of Finance, 69 (3): 1347-1376.


• Burgess, R., & Pande, R. (2005). Do rural banks matter? Evidence from the Indian social banking experiment. American Economic Review, 95 (3): 780-795.


• Chu, L., Phuong Nguyen, M., & Truong. (2019). Determinants of financial inclusion: New evidence from panel data analysis. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3308044.


• Cooray, A., & Dzhumashev, R. (2018). The effect of corruption on labour market outcomes. Economic Modelling, 74 (C): 207-218.


• Cooray, A., & Schneider, F. (2016). Does corruption promote emigration? An empirical. Journal of Population Economics, 29 (1): 293- 310.


• Dabbous, A., & Nassereddine, A. (2019). The impact of ICT on financial inclusion: Evidence from Arab countries. International Journal of Services and Standards, 12 (3- 4): 309- 331.


• David, O. O., Oluseyi, A. S., & Emmanuel, A. (2018). Empirical analysis of the determinants of financial inclusion in Nigeria: 1990- 2016. Journal of Finance and Economics, 6 (1): 19-25.


• Demirguc-Kunt, A., & Klapper, L. (2012). Measuring financial inclusion: The global findex database. Washington, DC: World Bank.


• Diniz, E., Birochi, R., & Pozzebon, M. (2011). Triggers and barriers to financial inclusion: The use of ICT-based branchless banking in an amazon county. Electronic Commerce Research and Applications,11 (5): 484- 494.


• Ellis, J., Smith, J., & White, R. (2019). Corruption and corporate innovation. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 55 (7): 2124-2149.


• Evans, O., & Adeoye, B. (2016). Determinants of financial inclusion in Africa: A dynamic panel data approach. University of Mauritius Research Journal, 22: 1-23.


• Eze, G., & Markjackson. (2020). Cashless policy and financial inclusion in Nigeria. Journal of Economics and Finance, 11 (1): 14- 22.


• Florien L. F. & Zins A. (2020). Regional foreign banks and financial inclusion: Evidence from Africa. Economic Modelling, 84 (C): 102-116.


• Han, R., & Melecky, M. (2013). Financial inclusion for financial stability: Access to bank deposits and the growth of deposits in the Global Financial Crisis. Policy Research Working Paper Series6577, the World Bank.


• Le, A- T., & Doan, A- T. (2020). Corruption and financial fragility of small and medium enterprises: International evidence. Journal of Multinational Financial Management, 57 (C): 1-49.


• Le, T- H., Chuc, A. T., & Taghizadeh-Hesary, F. (2019). Financial inclusion and its impact on financial efficiency and sustainability: Empirical evidence from Asia. Borsa Istanbul Review, 19 (4): 310–322.


• Porta, R. L., de‐ Silanes, F.L., Shleifer, A., & Vishny, R. W. (1998). Law and Finance. Journal of Political Economy, 106 (6): 1113-1155.


• Sivula, I. (2015). What drives corruption and how corruption impacts business formation? A case study of Ukraine in a prospect of cross- country analysis. Master’s Thesis, Prof. Mark Schelker, ass. Simon Berset Chair of Public Finance, University of Fribourg.


• Swamy, V. (2014). Financial Inclusion, Gender Dimension, and Economic Impact on Poor Households. World Development, Elsevier, 56 (C): 1-15.


• Tanzi, V. (1998). Corruption around the world: Causes, consequences, scope, and cures. International Monetary fund, 45 (4): 559-594.


• Transparency International. (2018). Corruption perceptions index. http://www. transparency.org/cpi2014/results.


• Transparency International. (2020). Corruption perceptions index; Global Corruption Barometer. http://www.transparency.org/policy_research/surveys_indices/gcb.


• United Nations Development Programs. (2008). Corruption and development. https://www.undp.org/.


• Worl Bank (2017). Financialinclusion. https://www.worldbank.org.


• Worl Bank (2018). Financialinclusion. https://www.worldbank.org.


• Worl Bank (2020). Financialinclusion. https://www.worldbank.org.


• Zakharov, N. (2019). Does corruption hinder investment? Evidence from Russian regions. European Journal of Political Economy, 56 (C): 39-61.