نقش رونق و رکود اقتصادی در مصرف انرژی بخش‌ها با تأکید بر انرژی برق و غیربرق

الموضوعات :

شهریار زروکی ¹ , اکرم مقدسی سدهی ²

1 - دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

تاريخ الإرسال : 08 الجمعة , رمضان, 1441 تاريخ التأكيد : 24 الأحد , ذو القعدة, 1442 تاريخ الإصدار : 10 السبت , شوال, 1442

الکلمات المفتاحية: طبقه‌بندی JEL: C15, Q33, Q43. واژگان کلیدی: رونق و رکود, انرژی برق و غیربرق, غیرخطی, ایران,

ملخص المقالة :

هدف این مقاله بررسی اثر رونق و رکود اقتصادی به همراه قیمت انرژی بر مصرف انرژی (برق، غیربرق و کل) در ایران با روش نامتقارن است. برای تحلیل نامتقارنی در الگوی مقاله از سه قالب و پنج سطح از رهیافت خودتوضیحی با وقفه‌های توزیعی غیرخطی استفاده شد. نتایج بلندمدت نشان داد در بیش‌تر موارد، کشش مصرف انرژی نسبت به رونق اقتصادی بزرگ‌تر از واحد است؛ در حالی که اندازه اثرگذاری رکود اقتصادی کم‌تر از رونق اقتصادی است. در قالب اول، در سطح کل اقتصاد و در سطح بخش‌های تجاری، عمومی و صنعت تولید اثری نامتقارن و در سطح خانگی تولید اثری متقارن بر مصرف کل انرژی دارد. در قالب دوم، در سطح کل اقتصاد و در سطح بخش‌های خانگی، تجاری و عمومی تولید اثری نامتقارن و در سطح صنعت، تولید اثری متقارن بر مصرف انرژی غیربرق دارد. در قالب سوم، در هر پنج سطح، تولید با اثری نامتقارن بر مصرف انرژی برق همراه است. قیمت حقیقی انرژی اگرچه در اکثر موارد اثری معکوس بر مصرف انرژی دارد؛ ولی نخست، از حیث اندازه، چندان اثرگذار نبوده و کشش قیمتی مصرف انرژی عمدتاً یا صفر و یا کم‌تر از یک است؛ دوم، در هیچ‌یک از سه قالب برای بخش خانگی، قیمت انرژی اثر معناداری بر مصرف انرژی ندارد.

المصادر:

-        آرمن، سید عزیز، زارع، روح الله (1388). ﻣصرف انرژی در بخش‌‌های مختلف و ارتباط آن با رشد اقتصادی در ایران: تحلیل علیت براساس روش تودا و یاماموتو، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 6(21): 92-67.

-        ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ، علیرضا، احمدلو، مجید (1390). بررسی رابطه‌‌ بین حامل‌‌های انرژی و رشد زیربخش‌‌های اقتصادی در ایران (1386- 1346): رهیافت تصحیح خطای‌‌برداری، فصلنامه‌‌ مطالعات اقتصاد انرژی، 8(30): 203-181.

-        عزیزی، زهرا (1397). پویایی‌های نامتقارن تقاضای انرژی در ایران با توجه به دوران رونق و رکود اقتصادی، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 7(28): 132-105.

-        ورهرامی، ویدا، مشرفی، رسام و لایق، جابر (1394). ارزیابی تقارن یا عدم تقارن واکنش مصرف گاز طبیعی به تغییرات قیمت و درآمد در بخش صنعت ایران، فصلنامه‌‌ مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 4(16): 155-135.

-         Apergis, N., & Payne, J. E. (2009). Energy consumption and economic growth in Central America: Evidence from a panel cointegration and error correction model. Energy Economics, 31(2): 211-216.

-         Bowden, N., & Payne, J. E. (2009). The causal relationship between US energy consumption and real output: a disaggregated analysis. Journal of Policy Modeling, 31(2): 180-188.

-         Dargay, J. M., & Gately, D. (2010). World oil demand’s shift toward faster growing and less price-responsive products and regions. Energy Policy, 38(10): 6261-6277.

-         Dincer, H., Yüksel, S., & Adali, Z. (2017). Identifying causality relationship between energy consumption and economic growth in developed countries. International Business and Accounting Research Journal, 1(2): 71-81.

-         Gately, D., & Huntington, H. G. (2002). The asymmetric effects of changes in price and income on energy and oil demand. The Energy Journal, 23(1): 19-55.

-         Ikegami, M., & Wang, Z. 2(016). The long-run causal relationship between electricity consumption and real GDP: Evidence from Japan and Germany. Journal of Policy Modeling, 38(5): 767-784.

-         Kahouli, B. (2019). Does static and dynamic relationship between economic growth and energy consumption exist in OECD countries?. Energy Reports, 5: 104-116.

-         Omay, T., Hasanov, M., & Ucar, N. (2014). Energy consumption and economic growth: Evidence from nonlinear panel cointegration and causality tests. Publishing House "SINERGIA PRESS", 34(2): 36-55.

-         Pesaran M. H., Shin Y., & Smith R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3): 289-326.

-         Shin Y., Yu B. & Greenwood-Nimmo M. (2014). Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework, in: Sickles R., Horrace W. (eds) Festschrift in Honor of Peter Schmidt, Springer New York, Chapter 9: 281-314.

-         Singh, K., & Vashishtha, S. (2020). Does any relationship between energy consumption and economic growth exist in India? A var model analysis. OPEC Energy Review, 44(3): 334-347.

-         York, R., & Light, R. (2017). Directional asymmetry in sociological analyses. Socius: Sociological Research for a Dynamic World, 3: 1-13.