اندیشه ایرانشهری در ساختار سیاسی حکومت‌های ایرانی نژاد قرون اولیه اسلامی (مطالعه حکومت طاهریان و صفاریان)

الموضوعات : فصلنامه تاریخ

محمد اسکندری نسب ¹ , محمد رضا جوادی یگانه ² , عباس تقی‌پور ³

1 - گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
2 - گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
3 - گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

تاريخ الإرسال : 16 الثلاثاء , رجب, 1444 تاريخ التأكيد : 02 الأحد , رجب, 1445 تاريخ الإصدار : 28 الخميس , شعبان, 1446

الکلمات المفتاحية: اندیشه ایرانشهری, حکومت‌های ایرانی نژاد, طاهریان, صفاریان.,

ملخص المقالة :

در ایران اندیشه ایرانشهری به‌طور خاص، خود را در دولت ساسانی نشان داد و دولت ساسانی و شاهانی مانند اردشیر و انوشیروان، روح تئوریک و عملی اندیشه و تعریف ایران از امر سیاسی در قالب ایده ایرانشهری شد. با سقوط دولت ساسانی و قدرت گرفتن خلفای اموی و عباسی این اندیشه رو به افول نهاد. در این دوره حکومت‌های طاهریان، صفاریان از قدرت‌های خُرد شکل‌گرفته در دل حکومت مرکزی اسلامی، در جدال و رویارویی مداوم با سایر دولت‌های رقیب ایرانی و در یک بستر متلاطم با مرزهای تثبیت نشده و به‌شدت در معرض خطر قرار داشت. این دولت‌ها و سایر حکومت‌های نیمه‌مستقل ایرانی در بافت اجتماعی و اندیشه‌های خاص قرون میانه تشکیل‌شده و هرکدام از در ضمن پایبندی به دستگاه خلافت مرکزی، روش خاصی برای کسب مشروعیت و پذیرش ملّی از طریق انتساب خود به تبار شاهان و خاندان‌های کهن ایرانی از سنت‌های ایرانی را در پیش گرفتند و این پژوهش سعی دارد میزان سهم و شیوه دستیابی به فرهنگ ایرانشهری در ساختار دولت، در سلسله‌های طاهریان و صفاریان را بررسی نماید.