رویکرد مشیت گرایی در تاریخ نگاری عصر ایلخانی ( مطالعه موردی ، واقعه سقوط بغداد)
الموضوعات : فصلنامه تاریخمریم نظرالهوئی 1 , محبوبه شرفی 2
1 - دانشجوی دکتری رشته تاریخ اسلام ، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران.
2 - گروه تاریخ،دانشکده علوم انسانی،واحد یادگار امام ،دانشگاه آزاد اسلامی ، شهر ری ،ایران
الکلمات المفتاحية: تاریخ نگری, مورخان عصر ایلخانی, سقوط بغداد, رویکرد مشیت گرایانه, رویکرد علّی انتقادی.,
ملخص المقالة :
سقوط خلافت عباسی از رویدادهای مهّم قرن هفتم ق است که در آثار مکتوب تاریخی، بازتاب گوناگون داشته، هر یک از مورخان از منظر خاصّی آن را روایت کرده اند. این پژوهش می کوشد به منظور شناخت رویکرد مشیت گرایانه تاریخ نگاران به واقعه سقوط بغداد، با بهره گیری از روش مقایسه ای به واکاوی و بازشناسی روایات منتخب درآثار تاریخ نگارانه فارسی عصر ایلخانی بپردازد.مسئله اصلی این است کدام راویان در روایت واقعه سقوط بغداد از منظر مشیت گرایی به واقعه نگریسته و این امر چه تاثیری در روش تاریخ نگاری آنان داشته است؟ یافته های پژوهش مبتنی بر روش تاریخی با رویکرد توصیفی _تحلیلی نشان می دهد مورخان عصر ایلخانی فارغ از اندیشه مشیّت الهی نبودند، با این حال برخی مورخان با توجّه به موقعیت و نوع نگاه به چیستی تاریخ، سطحی از رویکرد علّی، انتقادی به واقعه داشته و به بخشی از واقعیات تاریخی دست یافته اند. این امر تاریخ نگاری آنان را در روایت واقعه سقوط بغداد در استمرار تاریخ نگاری سنتی تا تغییر به سوی تاریخ نگاری تحلیلی در نوسان قرار داده است.
