تاثیرگذاری تفکر قاعدین بر عدم اطاعتپذیری از حکومت امام علی (ع)
الموضوعات : فصلنامه تاریخ
1 - استادیار دانشگاه قم
الکلمات المفتاحية: تفکر قاعدین, تاثیرگذاری, اطاعتپذیری, حکومت, امام علی (ع).,
ملخص المقالة :
تحلیل تاریخی جریان‌ها در جوامع گذشته از اهمیت زیادی برخوردار است و از آن به عنوان راهی برای کشف وقایع گذشته یاد می‌شود. مسئله این پژوهش نیز ناظر بر جریان قاعدین و تاثیر آنها بر گسترش عدم اطاعتپذیری از حکومت امام علی (ع) است. در این پژوهش تلاش شده با تکیه بر روش تحلیل تاریخی تفکر قاعدین و تاثیرات آنها بر جامعه اسلامی این دوره ارزیابی شود. به همین منظور پس از بیان مبانی نظری، چگونگی ظهور قاعدین در هنگام بیعت با امام علی (ع) بیان شده و سپس به معرفی و توصیف دقیق جریان فکری و فرهنگی قاعدین پرداخته می‌شود. بررسی ریشه‌ها و بنیان‌های تفکر قاعدی‌گری؛ بیان نقش قراء در گسترش اندیشه قاعدین؛ تاثیر نظام قبیله‌ای بر قاعدی‌گری و اطاعت‌گریزی؛ با بیان تاثیر جنگ و کشتار میان مسلمانان بر گسترش تفکر قاعدین در جامعه اسلامی از مباحث مطرح شده در این مقاله است. در پایان با بیان شواهدی از سخنان امام علی (ع) فرضیه تاثیرگذاری تفکر قاعدین بر عدم اطاعتپذیری جامعه از حکومت آن حضرت اثبات شده است. گونه‌شناسی جریان قاعدین در این تحقیق بر پایه شیوه استقرایی تاریخی استوار بوده و تلاش شده، تمام ابعاد این جریان و تاثیرگذاری آن بر مقوله طاعت‌پذیری از امام علی (ع) شناسایی و بیان شود. تردیدی نیست که عوامل دیگری نیز در عدم اطاعتپذیری از حکومت امام دخیل بوده، اما در این مقاله با شناخت بنیان‌های فکری این جریان و تاثیران بر جامعه تصویری روشن از وضعیت اطاعت از امام و دلیل گلایه‌های مکرر آن حضرت در این راستا روشن می‌شود.
