اقدامات محمدباقرپیرنیا در دوره استانداری در شهر مشهد
الموضوعات : فصلنامه تاریخحمزه کاوسی 1 , منیره کاظمی راشد 2 , سید حسین رئیس السادات 3 , شهرزاد ساسانپور 4
1 - گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران
2 - استادیار گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران
3 - گروه تاریخ، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
4 - گروه تاریخ ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی ، شبستر- ایران
الکلمات المفتاحية: شهر مشهد, محمد باقر پیرنیا , استانداران خراسان, حرم رضوی,
ملخص المقالة :
شهر مشهد در بین سال‌های 1346 تا 1350ش. و در دوره استانداری محمد باقر پیرنیا دستخوش تغییرات عمده‌ای‌گردید. سوال اصلی این تحقیق این است که اقدامات عمرانی پیرنیا چه نقشی در توسعه کالبدی مشهد داشته است. بحث اصلی بر تأسیس اماکن جدید و تعدد آن در شهر مشهد تمرکز دارد، به طورکلی این اماکن شامل چهار دسته می‌شوند: 1- مؤسسات آموزشی، فرهنگی و بهداشتی، 2- بوستانها 3- خیابان‌ها و میدان‌ها 4- مناطق مسکونی جدید که هرکدام از آن‌ها نقش مهمی در توسعه شهر داشته‌اند. این عوامل علاوه بر گسترش کالبدی، باعث ارتقای سطح فرهنگ شهرنشینی، جمعیت‌پذیری، جذب نیروی کار و دسترسی راحت مردم به نقاط مختلف شهر می‌شدند. توسعه کالبدی شهر، فرایندی مداوم است که طی آن محدوده‌های فیزیکی شهر و فضاهای کالبدی آن در جهت‌های طولی و عرضی از حیث کمی و کیفی گسترش پیدا می‌کنند. گسترش فیزیکی شهرها و روستاها به سوی یکدیگر، سبب الحاق و ادغام روستاها در شهرها و درنتیجه توسعه کالبدی شهرها می‌شود. مؤلفه‌های گسترش مشهد عبارت‌اند از: 1- چگونگی گسترش مؤسسات تمدنی جدید در شهر، 2- ورود افکار و اندیشه‌های نو در رابطه با شهرسازی 3- وجود حرم رضوی به منظور پذیرش مهاجر و زوار و متوطن‌شدن آن‌ها در مشهد. در این مقاله به توصیف و تحلیل مصداق‌های گسترش کالبدی شهر مشهد و مسائل پیرامون آن پرداخته شده و از این‌رو بر اساس ماهیت موضوع، این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای و اسنادی ارائه شده است.
