روشنفکران و نخبگان سه گانه عصر پهلوی اول
الموضوعات : فصلنامه تاریخ
مصطفی میرزایی
1
(
دانشجوی دکتری تاریخ ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
علی بیگدلی
2
(
عضو هیات علمی گروه تاریخ و باستان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
عباسقلی غفاری فرد
3
(
عضو هیات علمی گروه تاریخ و باستان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: رضاشاه, داور, روشنفکران سه گانه, تیمورتاش, نصرت‌اله فیروز,
ملخص المقالة :
در دوره‌ی پهلوی، روشنفکران و تجددخواهان زیادی زیست داشتند که یا متعلق به نسل قدیمی‌تر جریان روشنفکری و یا خود از دانشجویان جوان تازه تربیت یافته‌ای بودند که تا سال‌های بعد همچنان به طرح دیدگاه‌های خود پرداختند. نخستین روشنفکران ایرانی عناوینی چون مشروطه‌خواهی، برابری اجتماعی، کثرت‌گرایی سیاسی و ملی‌گرایی را سر لوحه اهداف و آرمان‌های خویش قرر دادند و هدف آنها اصلاح و در نهایت تغییر نظام سیاسی حاکم بود،اما برای نسل دوم روشنفکران، اقتدارگرایی سیاسی و ناسیونالیسم ایرانی، نیروی محرک ضروری برای پیشبرد آرمان و اهدافشان بود که در قالب فرد اقتدارگرایی چون رضاخان به منصه ظهور می‌رسید.اما در زایچه مشاوران رضاشاه، کسانی چون تیمورتاش،داور و نصرت‌اله فیروز قرار گرفتند که در راستای جریان‌های سیاسی کشور نقش عمده‌ای را یکنواختی دولتی اقتدارگرا بازی کردند. روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش کتابخانه ای می باشد. از جمله یافته های تحقیق، می توان به شکل‌گیری فضای ارعاب و وحشت، امکان و فرصت هرگونه فعالیت روشنفکری و روشنگری از دست رفت که پیامد مختوم آن انزوای روشنفکران و نخبگان سیاسی آن دوره بود، اشاره نمود.
_||_
