ارزیابی و مطالعه تطبیقی بازآفرینی شهری در ایجاد فضاهای همگانی در کلانشهرهای تهران و پاریس
الموضوعات : آمایش محیط
بهنام پزشکی
1
,
سعید پیری
2
,
علیرضا استعلاجی
3
,
حمیدرضا صباغی
4
1 - دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه جغرافیا، واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار، گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: بازآفرینی شهری, فضاهای همگانی, کلانشهر تهران, کلانشهر پاریس. ,
ملخص المقالة :
فضاهای همگانی شهرها از مهمترین مکان¬ها برای شکل¬گیری تعاملات اجتماعی و خاطرات جمعی هستند و بازآفرینی شهری نيز يكي از مهم¬ترين روش¬هاي تجديد حيات این فضاها در بافت¬هاي شهري به شمار می‌آید. این تحقیق با مقایسه تطبیقی فضاهای همگانی حاصل از بازآفرینی شهری در تهران و پاریس، نقش عوامل مختلف مؤثر در بازآفريني فضاهای همگانی را مورد مطالعه قرار داده¬است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی می¬باشد. جمع¬آوری اطلاعات با روش مطالعه کتابخانه¬ای و اسنادی صورت گرفته و پرسشنامه بر مبنای روش دلفی تدوين گردیده -است. جهت تحلیل داده¬ها نیز از تکنیک TOPSIS استفاده شده¬است. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که از مجموع عوامل مؤثر در بازآفريني فضاهاي همگاني، نقش عوامل کالبدی و فعالیتی (با وزن 0.186) بیشتر از عوامل دیگر می¬باشد. بر اساس يافته¬هاي پژوهش و امتیازهای محدوده¬های مورد مطالعه، مي‌توان گفت كه فضاهای همگانی حاصل از بازآفرینی در پاریس کیفیت بالاتری نسبت به فضاهای مشابه در تهران دارند و پاریس دارای برنامه مشخصی برای بازآفرینی فضاهای همگانی می-باشد، درحالی¬که در تهران بیشتر بازآفرینی¬های فضاهای همگانی به¬صورت موردی انجام می¬شود و داشتن يك برنامه مشخص برای تهران در این زمینه، ضروری به¬نظر می¬رسد.
1. اصغرپور، م. 1385. تصمیم¬گیری¬های چندمعیاره، چاپ چهارم. انتشارات دانشگاه تهران. 412 صفحه.
2. پامير، س. 1391. آفرينش مركز شهري سرزنده، اصول طراحي شهري و بازآفريني. ترجمه مصطفی بهزادفر و امیر شكيبامنش. انتشارات دانشگاه علم و صنعت ايران. 348 صفحه.
3. پاكزاد، ج. 1385. مباني نظري و فرآيند طراحي شهري. وزارت مسكن و شهرسازي. معاونت شهرسازي و معماري. دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي و معماري. انتشارات شهيدي. 234 صفحه.
4. پوراحمد، ا.، زیاری، ک.،حسینی، ع. 1394. بازآفرینی بافت¬های فرسوده شهری با تأکید بر فضاهای گذران اوقات فراغت (نمونه موردی: محله قیطریه تهران). مجله علمی برنامه¬ریزی و آمایش فضا، 3 (12): 1 – 37.
5. حبيبي، م. 1394. مفهوم بازآفريني شهري در نظر و عمل. نشريه هفت شهر، شماره 51-52، پاييز و زمستان .1394.
6. رابرتز، پ.،سايك، ه. 1393. بازآفريني شهري: يك كتاب راهنما. ترجمه محمد ايزدي، پیروز حناچي. انتشارات دانشگاه تهران. 366 صفحه.
7. رشيدپور، ن.،سعيدي رضواني، ن. 1394. مقايسه تطبيقي عوامل مؤثر بر موفقيت فضاهاي عمومي (خيابان و پارك¬) در ذهن و رفتار شهروندان آنكارا و تهران با تاكيد بر نقش نظام برنامه¬ريزي فضاي عمومي در شهرهاي مذكور. فصلنامه علمي- پژوهشي مطالعات شهري. شماره 14: 5-18.
8. سجادزاده،ح.، زلفی¬گل،س. 1394. طراحی شهری در بازآفرینی محلات سنتی با رویکرد محرک توسعه (نمونه موردی: محله کلپا، همدان). فصلنامه علمی پژوهشی آمایش محیط، 31: 147-171.
9. فاطمي، ن.، طبيبيان، م. 1398. رهيافتي بر معيارهاي بازآفريني فضاهاي عمومي با تأكيد بر رفتار اجتماعي شهروندان. نمونه موردي: خيابان¬هاي شاخص حوزه¬ مياني غربي شهر مشهد. آمايش محيط، 12(46): 198-177.
10. فصيحي، ح. و همكاران. 1401. نقش بازآفريني شهري در مطلوبيت فضاهاي عمومي، مورد مطالعه: فضاهاي عمومي حرم در شهر ري. مطالعات ساختار و كاركرد شهري، 9(31): 67-51.
11. قویمی،ا.، حقیقت¬نایینی،غ.، قرایی فتح¬آبادی،ف.، حبیبی،م. 1400. قابلیت کاربست عاملهای سازنده عمومیت فضا در گفتمان جامعه مدنی برای فضاهای شهری (نمونه پژوهشی: مقایسه بازار سنتی تجریش و مجموعه ارگ تجریش). فصلنامه علمی پژوهشی آمایش محیط، 54: 167-193.
12. گل، ي. 1394. شهر انساني. ترجمه: علی غفاري و لیلا غفاري. انتشارات علم معمار. 245 صفحه.
13. لطفي، س. 1391. تبارشناسي بازآفريني شهري، از بازسازي تا نوزايي. انتشارات آذرخش. 299 صفحه.
14. معروفي، ح.، وحيدي برجي، گ. 1394. فضا و تحقق¬پذيري حق شهري: شناسايي مؤلفه¬هاي فضايي برآمده از حق شهري به¬منظور تحليل و ارزيابي پروژه نواب تهران و لادفانس پاريس. فصلنامه علمي پژوهشي مطالعات شهري، شماره 16: 5 – 14.
15. مهندسين مشاور طرح و معماري. 1389. ارزيابي طرح نواب و آثار آن بر ساكنان (مرحله اول). تهران، سازمان نوسازي شهر تهران.
16. Anderson,C.2016.Public Space and the New Urban Agenda. The journal of public space. 1(1): 5-10
17. Carra,M.Rossetti,S.Tiboni.M.&Vetturi.D.2022.Can Urban Regeneration improve Walkability? A space-time assessment for the Tintoretto area in Brescia. Transportation Research Procedia. 60:394-401.
18. Carmona,M.,Heath,T.& Tiesdell,S.2003. Public Places- Urban Spaces. The dimensions of urban design. Oxford Architectural press.
19. Chabard,P.2011.La Defense/ Zone B: Light and shadows of the French welfare state. Delft school of design journal: 71-85
20. Couch,C.,Sykes,O.,Borstinghaus,W.2011.Thirty years of Urban Regeneration in Britain, Germany and France: The importance of context and path dependency. Progress in Planning, 75: 1-52
21. Cysek-Pawlak,M. & Pabich, M. 2020. Walkability – the new urbanism principle for urban regeneration. Journal of Urbanism: International Research on Placemaking and Urban Sustainability, 14(2): 1-25.
22. Efroymson,D.,Thanh Ha,T.,Thu Ha,p.2009.Public Spaces: How they humanize cities. HealthBridge- WBB Trust, Dhaka
23. Hornby, A. S. 2005. Oxford Advanced Learner`s Dictionary of Current English. 1899 pages.
24. Jaszczak,A.,Kristianova,K.,Pochodyla,E.,Kazak,J.2021.Revitalization of Public Spaces in Cittaslow Towns: Recent urban redevelopment in central Europe. Journal of Sustainability. 1-24
25. La Rosa,D.& Privitera,R.& Barbarossa,L.& La Greca,P.2017. Assessing spatial benefits of urban regeneration programs in a highly vulnerable urban context: A case study in Catania, Italy, Landscape and Urban Planning. 1(157):180-192
26. Manehasa,K.2021.The Use of Public Space as Urban Regeneration Tool: A case study in residential block “1 Maji” in Tirana, Albania. European journal of social science education and research. 8(1): 140-151
27. Mc Donald,S.,Malys,N.,Maliene,V.2009.Urban regeneration for sustainable communities: A case study, Technological and Economy (online) Journal P: 44-59
28. Roberts,N.2011.Ladefense: from Axial hierarchy to field condition. Woodbury university
29. Roberts,P.& Sykes,H.2000.Urban Regeneration: A Handbook. London. Sega publication.
30. Rogers,R.2011.Cultural Instituetions and Urban Regeneration, M9 Swole in the regeneration of Venice Mestre.
31. UN Habitat.2017.Global public space programme. Nairobi: UN-Habitat.
