ارزیابی وضعیت ابعاد و مؤلفه‌های شهر اکولوژیک در مهاباد

الموضوعات : آمایش محیط

امید مبارکی ¹ , علی ولیقلی زاده ² , یونس باپیری ³

1 - دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
2 - دانشیار جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
3 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

تاريخ الإرسال : 01 الثلاثاء , ذو القعدة, 1443 تاريخ التأكيد : 03 الخميس , ربيع الأول, 1444 تاريخ الإصدار : 02 السبت , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: شهر اکولوژیک, توسعه پایدار, تکنیک سوات, شهر مهاباد,

ملخص المقالة :

هدف این تحقیق ارزیابی وضعیت ابعاد و مؤلفه‌های شهر اکولوژیک در مهاباد است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع‌آوری داده¬ها از طریق مطالعات کتابخانه¬ای، اسنادی و میدانی بوده است. مؤلفه¬های پژوهش با اقتباس از منابع معتبر شامل گویه‌های زیست محیطی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی و مدیریتی است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و از آزمون‌های آماری تی تک نمونه‌ای و رگرسیون گام به گام، همچنین برای تحلیل نقاط قوت و ضعف شهر مهاباد از روش سوات استفاده است. نتایج تحقیق نشان می¬دهد؛ در آزمون تی تک نمونه¬ای میانگین مؤلفه¬های اجتماعی (32/3) و زیست محیطی(18/3) بالاتر از حد متوسط(3) بوده¬اند اما به حد مطلوب نرسیده¬اند و میانگین مؤلفه¬های مدیریتی با(05/2) و کالبدی با (11/2) کمتر از حد متوسط بوده¬اند. بنابراین در شهر مهاباد باید به مؤلفه¬های مدیریتی و کالبدی بیشتر توجه شود. همچنین تحلیل رگرسیون نشان می¬دهد مؤلفه اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی، کالبدی و زیست ‌محیطی به ترتیب با شدت همبستگی808/، 848/، 853/؛ و 856/ اثرگذاری خود را بر متغیر وابسته (وضعیت اکولوژیکی شهر مهاباد) نشان می‌دهند. نتایج حاصل از مدل سوات نشان می¬دهد بهترین راهبردها، راهبردهای تهاجمی و محافظه کارانه است.

المصادر:


1- جعفریان، م.، فرید، ع. 1385. پایداری شهری با نگاهی به ویژگی‌های شهرهای ایران. اولین‌هایش بین‌المللی شهر برتر سازمان عمران شهری همدان.
2- جمعه پور، م؛ اتحاد، س ؛ نوریان، ف. 1399. تبیین اصول ابعاد و مؤلفه‌های رویکرد شهر اکولوژیک(مطالعه موردی: شهر بجنورد)، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، دوره 8، شماره 2، 391-413.
3- رسولی اقدم، ن؛ غفاری گیلانده، ع؛ نظم فر، ح. 1395. تحلیل مؤلفه‌های شهر اکولوژیک در شهر اردبیل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اردبیل، گروه جغرافیا.
4- رهنما، م؛ سپهری، ن. ۱۳۹۸. ارزیابی شاخص‌های شهر اکولوژیک در شهر چناران در راستای توسعه پایدار با روش Emergy. فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره ۲۹، ۲۳۶-219.
5- عابدینی، ا؛ باقرزاده، م؛ حاجی وند، ه. 1397. ارزیابی و سنجش شاخص‌های رشد هوشمند شهری در مناطق کلان شهر تبریز، فصلنامه فضای جغرافیایی، سال هجدهم، شماره 62، 191-209.
6- محمود زاده، ح؛ هریسچیان، م. 1397. سنجش پایداری اکولوژیکی شهری (مطالعه موردی: منطقه ۱ کلان‌شهر تبریز)؛ فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری و منطقه‌ای، شماره ۲۸، صص ۱۶۶-147.
7 - نظم فر، ح؛ عشقی چهاربرج، ع؛ علوی، س.1399. ارزیابی توسعه بوم شهر در سکونتگاههای شهری استان آذربایجان شرقی با تأکید بر الگوی نظری توسعه پایدار، جغرافیا و پایداری محیط، شماره 22، 65-81.
8- یزدانی پرایی، ز. 1395. سکونتگاه‌های سنتی ایران: تعامل بین انسان و محیط زیست از دیدگاه شهر اکولوژیک، دومین کنفرانس ملی مدیریت کلانشهرها با رویکرد محیط زیست، تهران.
9- Hu, M. C., Lagerstedt Wadin, J., Lo, H. C., & Huang, J. Y. 2016. Transformation toward an Eco-City: Lessons from Three Asian Cities. Journal of Calrndar, 123, 77–87.
10- Lin, Z. 2018. Ecological urbanism in East Asia: A comparative assessment of two eco-cities in Japan and China. Landscape and Urban Planning, 179, 90-102.
11- Fernández, J.E.; Angel, M. 2020. Ecological City-States in an Era of Environmental disaster: Security, Climate Change and Biodiversity. Sustainability, 12, 5532.
https://doi.org/10.3390/su12145532
12- Mobaraki O, Aminpour R. 2019. The evolution of city vulnerability with the passive defense approach (Case Study: Mahabad city).; 11 (2):129-137
13- Rapoport, E., & Vernay, A. L. 2011. Defining the Eco-City: A Discursive Approach. Management and Innovation for a Sustainable Built Environment, 1–15.
http://www.estudislocals.cat/wpcontent/uploads/2016/11/Rapoport-and-Vernay-paper-2011.pdf.
14- Song, Y.(2012). Ecological city and urban sustainable development, Journal of Procardia Engineering, Vol 21, pp142-146
15- Stoltz, D., Shafaqat, O., Arias, J., & Lundqvista, P. (2014). On Holistic planning in Ecocity Development: Today and in the Past. Energy Procedia. 61 pages, 2192–2195.
16- UN, (2015), "World urbanization prospects: The 2015 revision population database". ]on line[: Http://www.un.org/esa/population/ publications /wup 2015/2015wup html
17- Williams, R. A.,(2010). Environmental planning for sustainable urban development, conference & exhibitation, 2-6, Trinidad.
18- Wong, T. C., & Yuen, B. (2016). Understanding the Origins and Evaluation of Eco-city Development: An Introduction, Eco-city Planning Policies, Practices and Design. London