ارزیابی معیارهای برنامه ریزی شهر دوستدار سالمند با تاکید بر سرزندگی در منطقه 2 تهران
الموضوعات : آمایش محیط
1 - استادیار گروه شهرسازی، واحد شهرقدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه شهرسازی، واحد شهرقدس، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران ، ایران
الکلمات المفتاحية: برنامه ریزی شهری, سالمندان, سرزندگی, منطقه 2 تهران,
ملخص المقالة :
شهر دوستدار سالمند محیطی برای حمایت بهتر سالمندان بوده که با فعال کردن آنان در جامعه و محله، فرصتهای متعددی را برای مشارکت مطلوب آنان فراهم می آورد. مسئله مهم این است که ایا فضاهای شهری ما، با ایجاد تسهیلات مناسب ، نیازهای سالمندان رادر جهت ایجاد سرزندگی بخصوص در منطقه2 تهران ، تامین نموده است؟هدف این پژوهش تدوین معیارهای برنامه ریزی شهر دوستدار سالمند با تاکید بر سرزندگی می باشد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی- توسعه ای و از لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی - تحلیلی بوده و برای جمع‌آوری داده‌ها از منابع کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق ، سالمندان منطقه 2 و نمونه تحقیق بصورت تصادفی و با توجه به فرمول کوکران به تعداد 384 نفر انتخاب شده است.داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری به‌صورت کمی و کیفی تحلیل شده‌اند. برای بهتر نمایش دادن نتایج کار از نرم افزار Excel استفاده شده وداده-های استخراج شده، با استفاده از نرم افزار spss 23 با بکارگیری آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و آزمون رگرسیون مورد تحلیل واقع شده اند. نتایج نشان می دهد اولا: از پنج مولفه و28 شاخص انتخابی منتج از مبانی نظری، مجموعا بجز4 شاخص که سطح معنی داری آنها بیش از 0.05 میباشد و از دید جامعه نمونه پرسش شوندگان از اهمیت نسبی برخوردار نبوده اند ، مابقی 24 شاخص ، بر ارتقا و بهبود فضاهای شهری برای استفاده سالمندان موثر بوده اند.ثانیا: رضایت نسبی پرسش شوندگان مجموعا فقط در زمینه 7 شاخص از 28 شاخص،حاصل گردیده است، به دلیل اینکه میانگین عدد بدست آمده در وضعیت مطلوبی نمی باشد. ثالثا: در مقایسه معناداری تفاوت میانگین های حاصله از آنالیز واریانس یکطرفه و همچنین آزمون تحلیل رگرسیون، مولفه" حمل و نقل" کمترین تاثیرو مقبولیت و مولفه" اقتصادی"بیشترین تاثیر ومقبولیت را بر سرزندگی شهری ، از دید جامعه نمونه داشته است.
1- اعرابی، هوشنگ و کریمی فرد، لیلا (1394)، شهر دوستدار سالمند و معیارهای طراحی مراکز تعاملات اجتماعی سالمندی با رویکرد سلامت روان، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 39.
2-امجدی، مریم. علی محمدزاده،خلیل. وحدت،شقایق. مسعودی اصل،ایروان.(1400). بررسی میزان مشارکت شهرداری هاي کلانشهرهای ایران در ارتقا سلامت شهری وارائه یک مدل پیشنهادی، فصلنامه علمی-پژوهشی آمایش محیط، شماره52.ص 170-147.
3- حیدري، محمد ابن علی (1389)، ارائه رویکرد جدیدي در طراحی شهر: طراحی شهر سالمند محور و ارگونومیک با رویکرد توان بخشی محیطی شهری، همایش ملی معماري و شهرسازي انسان گرا، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین.
4- خستو، مريم، سعيدي رضواني، نويد (1389)، عوامل موثر بر سرزندگي فضاهاي شهري، نشريه هويت شهر، سال چهارم، شماره 6، بهار و تابستان.
5- خوارزمی, امیدعلی سیدهادی زرقانی و لیلا جوهری، (۱۳۹۳)، ارزیابی فضاهای باز شهری و حمل و نقل درون شهری در مشهد بر اساس شاخصهای شهر دوستدار سالمند (رویکرد مشارکتی)، ششمین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه‌های شهر اسلامی، مشهد
6-زرقانی،سید هادی، خوارزمی، امید، جوهری، علی،(1393) ،ارزیابی شاخص های شهر دوستدار سالمند در شهرمشهد با تأکید بر شاخص های فرهنگی- اجتماعی، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای جغرافیای انسانی،دوره47،شماره4، زمستان1394، ص688-673.
7-علیزاده، مهتاب، فخرزاد، حسین، شریفی، فرشاد، محمدی آذر، مریم، نظری، ندا،تحلیل مروری عملکرد سازمان های متولی در برنامه سالمندی کشور،مجله دیابت ولیپید ایران.1392،13(1):74 -81 .
8-غفاری گیلانده، عطا. محمدی، چنور. داوری، الهام. (1401)ارزیابی شاخص های شهر دوستدار سالمند، مطالعه موردی: شهر ساری، فصلنامه علمی-پژوهشی آمایش محیط، شماره56.ص26-1
9- نتایج تفصيلي سرشماری عمومي نفوس و مسكن 1395شهرستان تهرانhttp://thmporg.ir/Uploads/User/1/amar.pdf
10- هرندی،مینا. رفیعیان،مجتبی. صابری،حمید. شبانی،امیرحسین.(1402). تدوین مدل نظری محله ی دوستدار سالمند با تأکید بر سالمندی ماندگار در مکان، فصلنامه علمی-پژوهشی آمایش محیط، شماره 63.ص49-27 .
11-Bloomberg, M., and Quinn, C. (2009). Age Friendly NYC: Enhancing Our City’s Livability for Older New Yorkers. New York.
12-BS, F. (1992). Psychological aspects of staying at home. The American condition. Landscape and Urban Planning, 64(4), 191-200.
13-Cowan, Robert, (2005).”The Dictionary of Urbanism”, Streetwise press.
14-Fitzgerald, K., Caro F. (2015). An Overview of Age-Friendly Cities and Communities around the World. Journal of Aging & Social Policy, 26, 1-18.
15-Hanson, D. (2012). Age-Friendly Portland and Multnomah County. Portland: Portland State University.
16-Jackisch, J., Zamaro, G., Green, G., and Huber, M. (2015). Is a healthy city also an age-friendly city? Health Promotion International, 30 (S1).
17- Jacobs. J, (1961), “The death and life of great American cities: the failure of modern town planning”, Peregrine books, London.
18- H. Khosravi, F. gharai, Sh. Taghavi,(2015) The impact of local built environment attributes on the elderly sociability, International Journal of Architecture & Urban Planning,Vol.25,No.1.
19-Steve Cinderby et all (2018). Co-designing Urban Living Solutions to Improve Older People’s Mobility and Well-Being, Journal of Urban Health, Volume 95, Issue 3, pp 409–422.
20-Joost van Hoof et all (2018).The Challenges of Urban Ageing: Making Cities Age-Friendly in EuropeEnvironmental Research & Public Health15 (11), 2473; https://doi.org/10.3390/ijerph15112473.
21-Jackson, L. E. (2003). The relationship of urban design to human health and people's requirements in public open spaces: A case study in Bornova District (Izmir, Turkey). Building and Environment, 42(5).
22-Landry, R. & Lamari, N .M. (2000). Does Social capital determine innovation? Paper presented at the 4th international conference on technology policy and innovation Brazil.
23-O’Hehir, J. (2014). Age-Friendly Cities and Communities: A Literature Review. Adelaide: the Centre for Work + Life.
24-Plouffe, L., and Kalache, A. (2010). Towards Global Age-Friendly Cities: Determining. Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine, 87 (5), 733-739.
25- Sonmez Turel, H; Malkoc Yigit, E; & Altug, I. (2007). Evaluation of elderly Spaces. Applied Acoustics, 66(2), 211-229.
26- Yang, W; & Kang, J. (2005). Acoustic comfort evaluation in urban open public Applied Acoustics, Volume 66, Issue 2, February, Pages 211–212.
27-World Health Organization: WHO, https://www.who.int.
28- https://www.tahlil-amari.com/890
