بررسی تأثیر عوامل اقلیمی و احساس آسایش حرارتی بر ترجیح رنگی افراد در فضاهای شهری (نمونه موردی: شهر مهران)
الموضوعات : آمایش محیطبهروز صالحی 1 , عبدالحمید قنبران 2 , قاسم مطلبی 3 , سیما فردوسیان 4
1 - استادیار گروه مهندسی معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
2 - دانشیار گروه مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
3 - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
4 - استادیار، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: مبلمان شهری, عوامل اقلیمی, ترجیح رنگی, احساس حرارتی,
ملخص المقالة :
چکیدهتوجه به ترجیح رنگی شهروندان در فضاهای شهری یکی از عواملی است که میتواند تاثیر زیادی بر رضایت از فضای شهری داشته باشد. در بررسی های مربوط به ترجیح رنگی شهروندان عوامل مختلفی مانند سن، فرهنگ، جنسیت و غیره مورد بررسی قرار گرفته، اما تاثیر پارامترهای اقیلمی بر ترجیح رنگی افراد کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش بر آن است تا به تاثیر پارامترهای آسایش حرارتی (دما، رطوبت، سرعت باد و احساس آسایش حرارتی) بر ترجیح رنگی افراد با انتخاب کارنهای رنگی و نیمکت‌های شهری با رنگهای گرم و سرد بپردازد.بدین منظور پس از مطالعه ادبیات موضوع و استخراج متغیر های مربوطه، به روش میدانی پارامترهای اقلیمی با دستگاه-های دماسنج، رطوبت‌سنج و باد سنج اندازه گیری و احساس آسایش حرارتی و ترجیح رنگی افراد با ابزار پرسشنامه مورد پرسش قرار گرفت. برای سنجش ترجیح رنگی افراد از دو نیمکت رنگی محقق ساخته و کارتهای رنگی با رنگهای گرم و سرد استفاده گردید. با بهره گیری از روش همبستگی پیرسون مشخص شد در شرایط p
1- احمدی، ف.، شیرازی، ا.، رفیعیان، م. (1396). بررسی نقش رنگ در منظر شهری (نمونه موردی محله خلجا اصفهان). فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، 119-134.
2- آزادخانی، پ.، طهماسبی کیا، ز. (1395). بررسی نقش و عملکرد مبلمان شهری در ارتقاء کیفیت محیط شهری و رضایتمندی شهروندان (نمونه موردی منطقه 4 شهر کرمانشاه). پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 93-110.
3- بختیاری فرد، ح. (۱۳۸۸). رنگ و ارتباطات. تهران: انتشارات فخر کیا.
4- بهزادپور، م.، گرجی مهلبانی، ی.، سهیلی، ج. (1399). ارزیابی نقش طبیعت بر تعاملات همسایگی در مجتمع‌های مسکونی (مورد مطالعه: مجتمع مسکونی اکباتان تهران و مجتمع مسکونی پردیسان قم). آمایش محیط، 48، 131-152.
5- جوان فروزنده، مطلبی. (۱۳۹۰). مفهوم حس تعلق به مکان و عوامل تشکیل دهنده آن. هویت شهر، شماره هشتم، سال پنجم، بهار و تابستان ۱۳۹۰، ۲۷-۳۷.
6- خرمی راد، ن. (1390). راهنمای عکاسی دیجیتال. تهران: کانون نشر علوم.
7- ذکاوت، س.، رضایی، م.، پیام، ح. (1399). ارتقاء سرزندگی در فضاهای شهری با تأکید بر رویکرد ساماندهی منظر شهری (نمونه موردی: شهر یاسوج). آمایش محیط، 197-215.
8- صالحی، ب.، فردوسیان، س. (۱۳۹۴). تاسیسات الکتریکی در معماری. ایلام: نشر زاگرو.
9- فرح زاد، م.، رفیعیان، م.، کامیابی، س.، ارغان، ع. (1399). تهران‌های عمومی شهر زنان در عرصه سنجش ترجیحات حضوری. آمایش محیط، 51، 23-42.
10- قلعه نویی، م.، تدین، ب. (۱۳۸۹). تهیه طرح جامع رنگی، تلاشی برای مدیریت رنگ‌ها در شهر: نمونه مطالعاتی خیابان سپه اصفهان. مدیریت شهری، شماره ۲۶، پاییز و زمستان، ۲۴۱-۲۵۷.
11- قلعه نویی، م.، تدین، ب. (۱۳۹۴). سنجش میزان بهره مندی از قابلیت‌های رنگ در راستای بهبود کیفیت خیابان‌های شهری؛ نمونه موردی: خیابان سپه اصفهان. معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره ۱۵، پاییز و زمستان، ۲۴۵-۲۶۰.
12- کوثری، م.، اختصاصی، م.، تازه، م.، صارمی نایینی، م. (1387). بررسی روند تغییرات بارش، دما و رطوبت نسبی در 26 ایستگاه سینوپتیک کشور. پژوهش و سازندگی، 196-207.
13- گروتر، ی. (۱۳۸۶). زیبایی شناسی در معماری. (ج. پاکزاد، ع. همایون، مترجم) تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
14- گلکار، ک. (۱۳۹۰). آفرینش مکان پایدار، تاملاتی در باب نظریه طراحی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
15- لباف، ب.، ایزدان، ح.، مهیار، ف. (۱۳۹۴). عوامل مؤثر بر احساس رنگی ایرانیان برای نمونه‌های تک رنگ. نشریه علمی- پژوهشی علوم و فناوری رنگ، شماره ۹، ۱۱-۱۹.
16- مرتضوی فر، س.، فرزان، ف.، عالم طلب پشتیری، س. (۱۳۹۵). اهمیت رنگ در بازاریابی. نشریه علمی- ترویجی مطالعات در دنیای رنگ، جلد ۶، شماره ۲، ۸۹-۹۶.
17- موسوی، ح.، گرجی کندی، س. (۱۳۹۴). عوامل مؤثر بر ترجیح رنگی. نشریه علمی- ترویجی مطالعات در دنیای رنگ، جلد ۵، شماره ۳، ۴۵-۵۸.
18- نیکوبخت، ن.، قاسم زاده، س. (۱۳۸۴). زمینه‌های نمادین رنگ در شعر معاصر (با تکیه بر اشعار نیما، سپهری و موسوی گرمارودی). نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی کرمان، شماره ۱۸، ۲۰۹-۲۳۸.
19- هاید، م. (۱۳۷۹). یونگ (قدم اول). (ن. رحمانیان، مترجم) تهران: نشر پژوهش و شیرازه.
20- هولتزشوهه، ل. (۱۳۸۵). درک رنگ. (م. هدایت، تدوین) تهران: یساولی.
21- ANSI/ASHRAE Standard 55. (2013). ANSI/ASHRAE Standard 55—Thermal Environmental Conditions for Human Occupancy، American Society of Heating، 2013.
22- Camgoz، N.، Yerner، C.، & Guvenc، D. (2002). Effects of Hue، saturation، and Brightness on Preference. Color Res Appl، 27، 199-207.
23- Ellis، L.، & Ficek، C. (2001). Color preferences according to gender and Sexual orientation. Personality and Individual Diffrences، 31، 1375-1379.
24- Eysenck، H. (1941). A critical and Experimental study of Colour preferences. Am J Psychol، 54، 385-394.
25- Grutter، J. (2008). Asthetik der Architekture. (J. pakzad، & A. Homayoun، مترجم) Tehran: Beheshti University Press.
26- Hansen، T.، Olkkonen، M.، Walter، S.، & Gegenfurtn، K. (2006). Memory modulates color appearance. Nature Neuroscience، 1367–1368. doi:10/1038/nn1794.
27- Holmes، C.، & Buchanan، J. (1984). Color preference as a Function of the Object described. Bull PsychonSoc، 22، 423-425.
28- Hoyenga، K.، & Wallace، B. (1979). Sex differences in the Perception of Autokenetic movement of an Afterimage. J General Psychology، 100، 93-101.
29- Humphrey، N.، Porter، T.، & Mikellides، B. (1976). The colour currency of Nature. Colour for Architecture. Studio- Vista، London، 95-98.
30- Hurlbert، A.، & Ling، Y. (2007). Biological components of Sex differences in Color preference. CurrBiol، 17، 623-625.
31- Lin، S.، Fortuna، J.، Kulkarni، C.، Stone، M.، & Heer، J. (2013). Selecting semantically-resonant colors for data visualization. Computer Graphics Forum، 32، 401-410. doi:10/1111/cgf.12127.
32- Mather، J.، Stare، C.، & Breinin، S. (1971). Color preferences in a Geriatric population. Gerontologist، 11، 311-313.
33- Ou، L.، Lou، M.، Woodcock، A.، & Wright، A. (2004). A study of colour emotion and Colour preference. Part 1: Colour emotions for single colors. Color Res Appl، 29، 232-240.
34- Palmer، S.، & Schloss، K. (2010). An ecological valence theory of Human color preference. ProcNatlAcadSci، 107، 8877-8882.
35- Reid، S.، & Juraska، J. (1992). Sex differences in Neuron numbers in binocular area of the Rat visual cortex. Journal of comparative Neurology، 321، 448-455.
36- Ricardo Forgiarini Rupp، Natalia Giraldo Vásquez، Roberto Lamberts. (2015). A review of human thermal comfort in the built environment. Energy and Buildings، 105، 178-205.
37- Salehi، B.، & Ferdosian، S. (2015). Electrical Installations in Architecture. Ilam: Zagro.
38- Satio، T. (1983). Latent spaces of Color preference with and Without a context: Using the shape of an automobile as the context. Color Res Appl، 8، 101-113.
39- Schloss، K.، & Heck، I. (2017). Seasonal Changes in Color Preferences Are Linked to Variations in Environmental Colors: A Longitudinal Study of Fall. i-Perception،19-1.
40- Schloss، K.، & Palmer، S. (2014). The politics of color: Preference for Republican-red vs. Democratic-blue. Psychonomic Bulletin & Review، 21، 1488-1481. doi: 10/3758/s0-0635-014-13423.
41- Schloss، K.، & Palmer، S. (2017). An ecological framework for temporal and individual differences in color preferences. Vision Research، 108-98. doi:10/1111/cogs.12429
42- Scloss، K.، Strauss، E.، & Palmer، S. (2013). Object color preferences. Color Res Appl، (6) 38.411-393
43- Setlur، V.، & Stone، M. (2016). A linguistic approach to categorical color assignment for data visualization. IEEE Transactions on Visualization and Computer Graphics، 22، 698–707. doi: 10/1109/TVCG.2015/2467471.
44- Silver، N.، & Ferrante، R. (1995). Sex differences in Color preferences among an elderly sample. Perceptual and skills، 66، 295-299.
45- Sivik، L. (1974). Colour meaning and Perceptual colour dimensions: A studyof exterior colours. Goteborg Psychological Reports، 4، 99-106.
46- Strauss، E.، Schloss، K.، & Palmer، S. (2013). Color preferences change after experience with liked/disliked colored objects. Psychonomic Bulletin & Review، 20، 935–943. doi: 10/1109/TVCG..2015/2467471
47- Wenzel، K.، Langer، I.، Kassai، V.، & Bencze، K. (2012). Color preferences of people with Normal and Anormalous color vision. Obuda University e-Bulletin، 3(1)، 45-54.
48- Wijk، H.، Berg، S.، Sivik، L.، & Steen، B. (1999). Color discrimination، color naming and Color preferences in 80-year olds. Aging Clin Expres، 11، 98-106.
_||_