رتبهبندی توسعهیافتگی محلات شهری از نظر شاخصهای فضای سبز عمومی با استفاده از مدلهای تصمیمگیری چند معیاره در محیط GIS نمونه موردی: شهر اردبیل
الموضوعات : آمایش محیطعلیرضا محمدی 1 , حجت ارژنگی مستعلی بیگلو 2 , میلاد حسینی 3
1 - (دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
2 - (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
3 - (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
الکلمات المفتاحية: GIS, شهر اردبیل, سطحبندی, مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره, پارک, فضای سبز عمومی,
ملخص المقالة :
توزیع مناسب فضای سبز شهری، اهمیت زیادی در ایجاد عدالت فضایی در سطح شهر دارد. شهر اردبیل از جمله شهرهایی است که با مسأله کمبود و عدم تعادل در توزیع مناسب پارکها و فضای سبز عمومی مواجه است. بهطوریکه سرانه موجود فضای سبز عمومی در این شهر 3/7 مترمربع است. این رقم از استاندارد برنامه محیطزیست سازمان ملل متحد (20 تا 25 مترمربع برای هر نفر) و استاندارد فضای سبز شهری ایران (12 مترمربع) پایینتر است. این پژوهش با استفاده از 9 شاخص کلیدی به رتبهبندی 44 محله از شهر اردبیل، از نظر برخورداری از پارکها و فضای سبز عمومی پرداخته است. دادههای پژوهش از سازمان پارکها و فضای سبز شهری اردبیل (1395) اخذ شده و به روش برداشت میدانی در سال 1395 نهایی شده است. از مدلهای تصمیمگیری چند معیاره شامل TOPSIS، VIKOR، SAW وCOPLAND برای تحلیل، رتبهبندی و تلفیق نتایج استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند که از نظر شاخصهای فضای سبز عمومی، 14 محله از شهر اردبیل برخوردار، 15 محله نیمه برخوردار و 15 محله محروم هستند. در نتیجه از نظر کمی و کیفی، ناهمگنی و عدم تعادل فضایی در سطح شهر و محلات شهری وجود دارد. در پایان، بر اساس یافتههای پژوهش، پیشنهادهایی ارائه شدهاند.
10.سازمان پارکها و فضای سبز شهر اردبیل.1394. گزارش و سالنامه آماری.
11.سعیدنیا، ا . 1382. فضای سبز شهری، کتاب سبز شهرداریها، جلد نهم، تهران، سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، چاپ سوم.
12.شهرداری اردبیل.1390. طرح جامع شهر اردبیل.
13.قربانی، ر و مطیئی لنگرودی، ح. 1389. تحلیلی بر نقش پارکهای شهری در ارتقای کیفیت زندگی شهری با استفاده از الگوی Seeking-Eskaping نمونه موردی: پارکهای شهر تبریز، پژوهشهای جغرافیای انسانی، 42(72): 62-47.
14.مجنونیان، ه. 1374. مباحثی پیرامون پارکها، فضای سبز و تفرجگاهها، سازمان پارکها و فضای سبز تهران.
15.محمدی تبار، ج. 1392. ارزیابی و مکانیابی فضای سبز شهری با تأکید بر اصول توسعه پایدار (نمونه موردی منطقه9 شهرداری مشهد)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
16. مصطفی پور، م. 1394. تحلیلی بر چیدمان مکانی فضای سبز شهری و ارائه الگوی بهینه با استفاده از قواعد تصمیمگیری چند معیاری(MCDM). مطالعه موردی شهر اردبیل، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری و روستایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
17.مولایی، م. 1387. بررسی و مقایسه درجه توسعهیافتگی بخش کشاورزی استانهای ایران طی سالهای 1373 و 1383، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، 4(63): 102-84.
_||_