بررسی اثر موقعیت جغرافیایی بر عملکرد و ترکیب شیمیایی اسانس گیاه دارویی Teucrium stocksianum Boiss. جمعآوری شده از 4 منطقه استان هرمزگان
الموضوعات :
مهشید رحیمی فرد
1
(استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران)
فاطمه سفیدکن
2
(استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران)
راضیه عظیمی اترگله
3
(استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران)
سمیه فکری قمی
4
(دانشجوی دکتری، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران.)
مهدی یحیی زاده
5
(استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: اسانس, هرمزگان, اِلمول, بتا-یودسمول, کاریوفیلن اکسید, Teucrium stocksianum,
ملخص المقالة :
هدف از این تحقیق بررسی تاثیر رویشگاه بر کمیت و کیفیت اسانس گونهTeucrium stocksianum Boiss. است. بر این اساس سرشاخه این گونه در زمان گل دهی (مرداد ماه 1396 و 1397) از 4 منطقه از استان هرمزگان (ضلع شمالی کوه تنگ زاغ با ارتفاع 1100 متر از سطح دریا؛ کوه آبماه با ارتفاع 850 متر از سطح دریا؛ کوه تنگ زاغ با ارتفاع 1400 متر از سطح دریا و کوه انوه با ارتفاع 2000 متر از سطح دریا) جمع آوری و سپس بـا روش تقطیـر بـا آّب (سیستم کلونجر) اسانس گیری شد. آنالیز اسانس ها طبق شرایط استاندارد با دستگاه های GC و GC/MS انجام شد. نتایج نشان داد که شرایط اکولوژیکی و اقلیمی رویشگاه می تواند کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین با کاهش ارتفاع از میزان اسانس کاسته شده است. بهطوریکه کمترین میزان اسانس متعلق به نمونه کوه آبماه با ارتفاع 850 متر و بیشترین میزان اسانس به نمونه کوه انوه با ارتفاع 2000 متر، تعلق دارد. و به ترتیب ترکیبات موثره اِلمول (2/4 تا 8/5 درصد)، کاریوفیلن اکسید (3/0 تا 7/1 درصد) و بتا-یودسمول (2/2 تا 12/1 درصد) و آلفا-پینن و میرسن از مهمترین ترکیبات موجود در اسانس ها به شمار می روند که در نمونه های با ارتفاع کمتر مشاهده نشده اند که این امر میتواند به دمای بالای هوا در مناطق رویش گیاه مرتبط باشد. همچنین ترکیباتی نظیر والریانول، پولگون، لیمونن و اپی-آلفا-کادینول به میزان قابل توجهی تنها در برخی از نمونه ها دیده شده اند که نشان از تاثیر شرایط اکولوژیکی و اقلیمی گیاه بر کیفیت اسانس می دهد.
essential oils of seven Teucrium species from Serbia and Montenegro. Journal of Essential Oil Research, 13(3): 163-165.
_||_
essential oils of seven Teucrium species from Serbia and Montenegro. Journal of Essential Oil Research, 13(3): 163-165.