اثرات تنش خشکی بر عملکرد و برخی خصوصیات بیوشیمیایی چهار رقم ذرت دانه‌ای در شرایط آب و هوایی گرگان

الموضوعات :

منصور اسمعیلی ¹ , محمد رضا داداشی ² , محمد تقی فیض بخش ³ , کامی کابوسی ⁴ , فاطمه شیخ ⁵

1 - گروه کشاورزی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
2 - گروه کشاورزی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
3 - بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان. ایران
4 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
5 - استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

تاريخ الإرسال : 03 الإثنين , محرم, 1444 تاريخ التأكيد : 07 السبت , محرم, 1446 تاريخ الإصدار : 13 الجمعة , محرم, 1446

الکلمات المفتاحية: پرولین&quot, , &quot, رژیم آبیاری&quot, , &quot, قندمحلول&quot, , &quot, کارتنویید&quot, , &quot, کلروفیل&quot, , &quot, عملکرد دانه,

ملخص المقالة :

به‌ منظور ارزیابی اثرات تنش خشکی بر عملکرد و برخی خصوصیات بیوشیمیایی ذرت دانه‌ای در شرایط آب و هوایی گرگان، آزمایشی به‌ صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه عراقی محله گرگان در سال 1400 انجام شد. عامل اصلی تنش خشکی در چهار سطح (100، 75 ، 50 و 25 درصد نیاز آبی) و عامل فرعی چهار هیبرید ذرت (SC703،SC704 ، ZP548،BK50 ) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات تنش خشکی و هیبرید بر روی همه صفات مورد بررسی (کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل (a+b)، کارتنویید، قند محلول، پرولین، تعداد ردیف عرضی، تعداد ردیف طولی، وزن هزار دانه و عملکرد دانه) معنی‌دار بود. از طرفی اثرات متقابل تنش خشکی × هیبرید نیز بر همه صفات به جز پرولین و تعداد ردیف عرضی نیز معنی‌دار بود. با توجه به معنی دار بودن اثرات متقابل، برش دهی اثرات متقابل صورت گرفت. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین میزان پرولین (91/9 میکرومول بر گرم ) و قند محلول (2/30 میلی‌گرم بر گرم ) از تیمار 25 درصد نیاز آبی بدست آمد. با افزایش تنش خشکی میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل (a+b) و کارتنویید کاهش یافت. همچنین بیشترین عملکرد دانه (8450 کیلوگرم در هکتار) در هیبرید Zp548 از تیمار 100 درصد نیاز آبی مشاهده شد ولی با تیمار 75% نیاز آبی (3/7934 کیلوگرم در هکتار) در یک گروه آمار قراری داشت. در سایر سطوح تیمارهای خشکی نیز بیشترین عملکرد دانه از هیبریدZp548 به دست آمد. بنابراین تیمار 75 درصد نیاز آبی و کشت هیبرید ZP548 در منطقه گرگان توصیه می‌گردد.