بررسی ویژگیهای نو زمین ساخت، فرسایش و رسوب در حوضه آبخیز کر چمریز – با استفاده از شاخصهای کمی

الموضوعات :

سعید نگهبان ¹ (استادیار بخش جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، ایران)
اعظم حیدری ² (کارشناس ارشد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)

تاريخ الإرسال : 22 الجمعة , جمادى الأولى, 1436 تاريخ التأكيد : 13 الإثنين , محرم, 1437 تاريخ الإصدار : 10 الإثنين , ربيع الأول, 1437

الکلمات المفتاحية: تولید رسوب, فرسایش خاک, حوضه کر چمریز, مدیریت حوضه, - شاخصهای اقلیمی,

ملخص المقالة :

فرسایش خاک یکی از مهمترین عواملی است که سالانه بخش وسیعی از اراضی کشور ایرانرا تهدید میکند و کیفیت زمینهای کشاورزی و مراتع را کاهش داده یا از بین میبرد، هم چنیندر مناطقی که حرکتهای تکتونیکی جوان فعالیت دارند، تغییر شکلهای ناشی از تکتونیکفعال در منطقه باعث بروز پاسخ شبکه زهکشی منطقه به این تغییرات خواهد شد. این پژوهشسعی دارد به بررسی استعداد فرسایش و رسوبدهی خاک و فعالیت نو زمین ساخت در حوضهکر چمریز واقع در شمالغرب استان فارس بپردازد. روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی - -مبتنی بر روشهای میدانی، کتابخانهای و آماری میباشد. به این صورت که با استفاده ازمدلهای مختلف به بررسی ویژگیهای فرسایشی و تکتونیکی منطقه پرداخته شده است. نتایجنشان میدهد که گسترش سازندهای زمین شناسی حساس به فرسایش از جمله سازندهایآهکی و تأثیر فعالیتهای نو زمین ساختی با مقادیر vf 2 ( و / 2/11 و 02 ( SB 2/42 ( در (سیستم آبراهه به شدت موجب فرسایش و رسوبدهی در حوضه میشود. متوسط3101 تن در هکتار برآورد شده و نشان / فرسایشزایی باران در حوضه به طور سالانه، 0423 از نظر زراعی / دهندهی بالا بودن فرسایش خاک است. میانگین اسیدیته خاکهای حوضه 23برای رویش گیاهان مطلوب میباشد.

المصادر:

1- احمدی، حسن، (1386): ژئومورفولوژی کاربردی (فرسایش آبی)، جلد1، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

2- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، عکس‌های هوایی با مقیاس 1:55000، نقشه‌های توپوگرافی 1:25000، نقشه‌های زمین شناسی 1:250000،1:100000 منطقه.

3- ساری صراف، بهروز و محمد رحمانی، (1384): بررسی تغییرات رسوب در دوره زمانی قبل و بعد از اجرای عملیات آبخیزداری، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره‌چهارم، صص 106- 107.

4- عابدینی، موسی، (1384): بررسی عوامل مورفوژنز مؤثر در پایداری دامنه‌ها‌ی منطقه دیوان داغی، رساله دکتری، دانشگاه تبریز. صص111-110.

5- علایی طالقانی، محمود، (1390): ژئومورفولوژی ایران. چاپ ششم، نشر قومس، تهران. صص160-159.

6- علیزاده، امین، (1381): اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ سیزدهم مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.

7- جداری عیوضی، جمشید، ابراهیم مقیمی، مجتبی یمانی، حسین محمدی، احمد رضا عیسایی، (1388): تأثیر عوامل اکوژئومورفولوژیک بر کیفیت شیمیایی آب مطالعه موردی: رودخانه و دریاچه سد درودزن، مجله جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، شماره 1، بهار 89.

8- قدوسی، حسام. ستاری، نسیم، (1391):قابلیت شبکه عصبی مصنوعی در تخمین دبی ورودی به سد کرج، سمینار بین المللی رودخانه سال نهم. ص82 -69.

9- رجایی، عبدالمجید، (1373): کاربرد ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط، نشر قومس.

10- رجایی، عبدالمجید، (1382): ژئومورفولوژی کاربردی در برنامه ریزی و عمران ناحیه­ای، نشر قومس.

11- رضایی مقدم، محمد حسین، (1374): پژوهش در تشکیل کوهپایه‌ها و دشت‌های انباشتی دامنه جنوبی میشوداغ، با تأکید بر مورفوکلیما و مورفوتکتونیک. رساله دکتری. دانشگاه تبریز.

12- رفاهی، حسینقلی. (1379): فرسایش آبی و کنترل آن. چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.

13- زمردیان، محمد جعفر، (1378): ژئومورفولوژی درایران، جلد اول، انتشارات دانشگاه مشهد.

14- کردوانی، پرویز، (1369): خاک‌های شور، انتشارات دانشگاه تهران.

15 - کمانه، عبدالعلی، (1384): تحولات ژئومورفیک حوضه رودخانه کر در کواترنر، دانشگاه اصفهان، رساله دکتری. ص 156.

16- موحد دانش، علی اصغر، (1382): هیدرولوژی آب‌های سطحی ایران، انتشارات سمت.

17- یزدانی، محمد رضا، (1385): برآورد بده بیشترین لحظه سیل در حوضه آبخیز کوچک. مجله منابع طبیعی ایران، جلد پنجاه و نه، شماره دو. 

18- Bull, B .W. (1984): Tectonic Geomorphology, Journal of Geological Education. V. 32.

19- Harem, (1991): Suspended Sediment Modeling Using Genetic Programming and Soft Computing. Techques Scip.48-58.

20- Ramirez, Herrera .M.T. (1996): Geomorphic Assessment of Active Tectonics in The Amambay Graven, Mexican Volcanic Belt.vol.23.

21 -Pinter & Keller; (1998): Denis Comparison Soil and Water Assent Too for Predicting Sediment Yield in The Nagwa Agricultural Water Shed in Jhar khand, India. Sic. P. 113-12.

22 - Silva, P. G & et al. (2003): Fault Generated Mount ion Fronts in Southeast Spain. Elsevier Geomorphology. Vol. 1-50.

23- Merrit, R.A Letcher and A .j. Jakeman. (2003): Are View of Erosion and Sediment Transport Models? Environmental Modeling and Software. 99.

indent:-14.2pt; line-height:normal;tab-stops:468.0pt'>23– Yarnal, B., (1993): Sunoptic Climatology in Environmental Analysis, Belhavven Press, pp 1- 18.