بررسی تغییرات زمانی بارش در استان همدان با استفاده از مدلهای آماری و شبکه عصبی مصنوعی

الموضوعات :

زهره مریانجی ¹ (استادیار گروه جغرافیا - دانشگاه سید جمال الدین اسد آبادی، همدان، ایران)
حامد عباسی ² (استادیار گروه علوم جغرافیایی دانشگاه لرستان، ایران)

تاريخ الإرسال : 27 السبت , رجب, 1436 تاريخ التأكيد : 28 الأحد , ذو الحجة, 1436 تاريخ الإصدار : 10 الإثنين , ربيع الأول, 1437

الکلمات المفتاحية: شبکه عصبی مصنوعی, روند, آغاز و خاتمه بارش, فصل بارش,

ملخص المقالة :

تغییر اقلیم یکی از معضلهای کنونی جامعه بشری است و تهدید و بلای سیاره زمین به شمارمیآید افزایش دمای کره زمین سبب تغییرات ژرف و وسیع در اقلیمهای زمین شده و باعثبروز تغییراتی در زمان و مکان بارش می شود که آسیبهای بسیاری را خصوصاً در دهه اخیروارد کرده است. در این راستا این پژوهش با شناخت تغییرات و روند فصل و دوره بارش درگذشته به الگوهای مؤثر بارش در بازههای مختلف زمانی میپردازد و پیش بینی تغییرات درآینده را از روش شبکه عصبی مصنوعی امکان پذیر میکند. در انجام این پژوهش از دادههای- دو ایستگاه سینوپتیک همدان و نوژه استفاده شده دوره آماری مورد مطالعه نیز 92 ساله ) 324924 ( انتخاب شده است. بر اساس یافتههای این پژوهش به نظر میرسد فصل بارندگی درناحیه مرکزی استان همدان در دهه اخیر دیرتر آغاز و دیرتر به پایان میرسد به عبارتی آغازفصل بارندگی در همدان که در فصل پاییز رخ میداد به سمت زمستان میرود و فصل پاییزخشکتر از دورههای قبل است این نشان از جابه جایی فصل بارندگی در این ناحیه است. دراستفاده از روش شبکه عصبی توجه به دو نکته مهم در پیشبینی بارش ضروری به نظرمیرسد یکی دقت پایین شبکه عصبی در پیش بینی دراز مدت بارش است اگر چه این روشدر پیش بینیهای کوتاه مدت دقت بهتری دارد و دیگری اغراق در مقادیر حداقل و حداکثربارش در فصول مختلف سال است.

المصادر:

1- بابایی فینی ا. (1382): تحلیل و الگویابی مکانی و زمانی بارش در ایران، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس.

2- خوش اخلاق، ف. (1377): پدیده انسو و تأثیر آن بر رژیم بارش ایران، فصل­نامه تحقیقات جغرافیایی. (51): 139-121.

3- عبد ا... زاده، ک، (1380): آمار و احتمالات، انتشارات آمار پردازان.

4- عساکره، ح. (1386): تغییرات زمانی - مکانی بارش ایران زمین، مجله جغرافیا و توسعه، 5 (10): 164-145.

5- محمدی ح. جاوری م. (1385): تغییرات زمانی بارش ایران، مجله محیط شناسی، (40): 100-87.

6- مسعودیان ا. (1384): شناسایی رژیم­های بارش ایران به روش تحلیل خوشه­ای، فصل­نامه پژوهش­های جغرافیایی، شماره (52): 21-33.

7- مسعودیان س. ا. (1386): نواحی بارش ایران. مجله جغرافیا و توسعه (13): 91-79.

8- مشکانی، م، (1364): آمار مقدماتی، مرکز نشر دانشگاهی تهران.

9- Ashabokov Bischokov R. and Derkach, D. (2008): Study of Changes in The Regime of Atmospheric Precipitation in The Central Northern Caucasus, Meteorologiya i Gidrologiya. NO. 2: 98-102.

10- Bodri L., Cermak V., and Kresl M. (2005): Trend in Precipitation Variability: Progue (The Czech Republic), Climatic Change. 72:151-170.

11- Kadioglu M., Ozturk N., Erdun H., and Sen Z. (1999): On The Precipitation Climatology of Turkey by Harmonic Analysis, Int. J. Climatol. 19:1717-1728.

12- Karagianndis A., Bloutsos A., Mahers P., and Sachsamanoglou Ch. (2008): Some Statistical Characteristis of Precipitation in Europ, Theor. Appl. Climatol., 91: 193-204.

13- Kirkyla K., and Sultan Hameed. (1989): Harmonic Analysis of The Seasonsl Cycle in Precipitation Over The United States: a Comparison Between Observations and General Circulation Model, American Meteorological Society. 11794:1463-1475.

14- Livada I., Charalambous G., and Assimakopoulos M. (2008): Spatial and Temporal Study of Precipitation Characteristics Over Greece, Theor. Appl. Climatol. 93:45-55.

15- Tarawneh Q., and Kadoglu M. (2003): An Analysis of Precipitation Climatology in Jordan, Theor. Appl. Climatol, 74:123-136.