امکان سنجی وقوع سیل در حوضه آبخیز لیلان چای (مراغه) به روش CN
الموضوعات :
محمدرضا ثروتی
1
(استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه شهید بهشتی)
اکبر رستمی
2
(کارشناسی ارشد، ژئومورفولوژی دانشگاه شهید بهشتی)
فاطمه خدادادی
3
(کارشناسی ارشد، ژئومورفولوژی دانشگاه شهید بهشتی)
الکلمات المفتاحية: GIS, حوضه آبخیز لیلان چای, شماره منحنی ) CN, ) رواناب, پهنه بندی سیلاب,
ملخص المقالة :
سیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیر باز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. درایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم های متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارشها در اکثر حوضه هایآبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی می باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب روانابو حداکثر دبی سیل، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیلخیزی، پهنه بندی مناطق براساسشدت پتانسیل سیلخیزی در حوضه آبخیز لیلان چای با استفاده از روش شماره منحنی CNپرداخته شد. برای این منظور ابتدا دادهها و اطلاعات مورد نیاز شامل آمار وضعیت اقلیم منقهه،تصاویر ماهوارهای جمعآوری و GIS شد. با تلفیق این دادهها و اطلاعات، براساس روش SCS ،نهشه CN حوضه، میزان نفوذ و مهدار رواناب تهیه گردید. در نهایت با استفاده از مدل وزنی و باتلفیق نهشه های میزان بارندگی منقهه، گروههای هیدرولوژیک خاک، شیب، کاربری زمین و ...نهشه پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی سالانه حوضه تهیه شد.
1- آخوندی، الف، (1380): بررسی مدل شماره منحنی در برآورد سیل با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما دکتر فرج زاد، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس.
2- پناهی، ن، (1384): برآورد رواناب به روش شماره منحنی(CN) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما حسین محمدی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
3- حیدری ژاله، علی و همکاران، 1387، برریی قابلیت بهینه سازی پهنه سیلاب به وسیله GIS و HEC-RAS، تبریز، سومین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران.
4- رهنما، اردشیر، (1387): برآورد رواناب سطحی در حوضه آبریز بشار به روش CN، پایانامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس، استاد راهنما منوچهر فرج زاده اصل.
5- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ نقشه توپوگرافی در مقیاس 1:50000، آشان و مغانجیق، (1375).
6- سازمان زمین شناسی کشور؛ نقشه زمین شناسی در مقیاس 100000: 1، اسکو و مراغه.
7- عبدی، پرویز و رسولی، مسعود، (1380): گزارش پهنه بندی خطر سیل در حوضه آبخیز زنجان رود، انتشارات مرکزی تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور.
8- علیجانی، بهلول، (1379): آب و هوای ایران، انتشارات پیام نور.
9- علیزاده، امین، (1386): اصول هیدرولوژی کاربردی، انتشارات آستان قدس رضوی
10- غیور، حسنعلی، (1371): پیش بینی سیلاب در مناطق مرطوب، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 25، ص 25-49
11- قهرودی تالی، منیژه، (1385): ارزیابی مدل CN در تخمین رواناب، مطالعه موردی حوضه آبریز سد امیرکبیر (کرج)، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 3، ص 185-198
12- طاهری، م و لندی، ا، (1384): کاربرد تکنیکهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در تهیه نقشه شماره منحنی جهت برآورد حجم رواناب، همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
13- مهدوی، محمد، (1384): هیدرولوژی کاربردی( جلد اول، دوم)، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم.
14- موحد دانش، علی اصغر، (1387): هیدرولوژی آبهای سطحی ایران، انتشارات سمت، چاپ پنجم.
15- نیک نژاد، داود و علیزاده، عزت ا...، (1385): مطالعه سیلاب و کنترل آن در دو زیر حوزه منتهی به دریاچه ارومیه، کارگاه فنی همزیستی با سیلاب.
_||_16- Chow Vent e, Madmen Divide, Mays Larry W, (1988): Applied Hydrology, McGraw-Hill International Editions Civil Engineering Series, PP: 572.
17- Drayton, R.S., Wild, B.M., Haris, J. H., (1992): Geographical Information System Approach to Distributed Modeling, In: Terrain Analysis and Distributed Modeling in Hydrology, Ed. K.J. Beven, I. D. Moore, John Wiley & Sons, UK.
18- Thomas W.O. and M. A. Benson (1968): Inform Flood Frequency Estimating Methods for Federal Agencies Water Resources Geology. PP. 891-908.
19- Pramod kumar, K. N. Tiwar and D K Pal (1991): Establishing SCS Runoff Curve Number From IRS Digital Data Base, Journal of The Indian Society of Remote Sensing.
20- N. T. Kottegoda L. Natale E. Raiteri (2000): Statistical Modeling of Daily Stream Flows Using Rainfall Input and Curve Number Technique, Journal of Hydrology.
21- Singh, V.P., (1998): Hydrologic System, Rainfall Run off Modeling, Vol. 1, John Wiley & sons, UK.
22- Sinnakaudan, S.K. Ghani A. A. Ahmad، S. S. and Zakria, N.A (2003): Flood Risk Mapping for Pari River
23- Soil Conservation Service, (2005): A Guide to Hydrologic Analysis Using SCS Method, Washington D.C.
24- Xiaoyong Zhan ،Min-Lang Huang (2004): Arc CN-Runoff: an ArcGIS Tool for Generating Curve Number and Run off Maps، Environmental Modeling & Software.
25- Sangjun Im، Seungwoo Par, and Taeil Jang (2007): Application of SCS Curve Umber Method for Irrigated Paddy Field، Ksce Journal of Civil Engineering.
