ارزیابی پایداری زیست محیطی با تأکید بر خشکسالی و منابع آب با استفاده از فن چند معیاره شبکه عصبی مصنوعی( مطالعه موردی شهر بابک )
الموضوعات :محمد ابراهیم عفیفی 1 , احمد منگلی میدوک 2 , علی وخشوری 3
1 - استادیار دانشگاه آزاد لارستان
2 - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری
3 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد لارستان
الکلمات المفتاحية: خشکسالی, شاخص spI, پایداری زیست محیطی, مدل شبکه عصبی, شهر بابک,
ملخص المقالة :
در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه پژوهش اقدام به شناسایی معیارها و زیرمعیارهای که در جهت پایداری زیست محیطی موثر است شد. پس از پایان مراحل دلفی ، معیارهای منابع و خدمات محیط ، سلامت محیط و انرژی به عنوان مهمترین معیارهای ارزیابی پایداری زیست محیطی در شهر بابک انتخاب گردیدند سپس با استفاده از مدل شبکه عصبی به تحلیل و ارزیابی پایداری زیست محیطی شهر بابک پرداخته شد. در این مطالعه خشکسالی در شهر بابک را طی یک دوره آماری سی و دو ساله 1361 - 1392 با شاخص SPI خشکسالی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این شاخص به طور خاص برای سری‌های زمانی شش؛ دوازده و چهل و هشت ماهه محاسبه شد. که شهر بابک طی دوره آماری سی و دوساله و بویژه هفت ساله اخیر مواجه با خشکسالی بوده که در مقیاس سالانه شش ماهه بیشتر خشکسالیهای آن از نوع خشکسالیهای ضعیف تا متوسط است.
- اقلامی، عطیه. رضایی راد، هادی (1397): سنجش میزان پایداری زیست‌محیطیپروژه‌های بزرگ مقیاس شهر همدان، فصلنامه مطالعات محیطی هفت حصار، شماره 24، سال 20، ص 92 – 72.
2- اکبری، مرتضی، مدنی،محمدرضا،(1390): بررسی افت آب‌هایزیرزمینی با استفاده از gis، مجله پژوهش‌های حفاظت از آب و خاک جلد 16 شماره 4
3- حسینزادهدلیر،کریموساسانپور،فرزانه(1386):روش‌هاینویندرارزیابیپایداریمحیط‌زیستشهری، فصلنامهجغرافیاوبرنامه‌ریزی،شماره10، ص 35 – 24.
4- حیدری، مهدی، صابری، محمد، (1391): پایش و ارزیابی خشکسالیهای شهر یزد، همایش منطقه‌ای بحران آب و خشکسالی
5- خسروی بیگی، رضا، ایستگلدی، مصطفی،شمس‌الدینی،رضا،(1390): ارزیابی پایداریزیست‌محیطی در نواحی شهری با استفاده ازفنتصمیم‌گیری چند معیاره تخصیص خطی (مطالعه موردی: شهر بندر ترکمن)جغرافیایی (مطالعات انسانی)، سال ششم، شماره 16، صص 31 -51.
6- خوش‌اخلاق، فرامرز و همکاران(1393): بررسی خشکسالی در سال آبی 87-1386 و اثرات آن بر منابع آب و کشاورزی، انجمن جغرافیایی ایران، سال هشتم، شماره 24،صص 136-119.
7- ربیعی فر، ولی اله. زیاری، کرامت اله. حقیقی نائینی، غلامرضا (1392): ارزیابی توسعه پایدار شهر زنجان از دیدگاه زیست‌محیطی بر پایه تکنیک swot، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال چهارم، شماره 16،130 – 105.
8- رهنمایی، محمدتقی. پیر موسوی، سید موسی (1385): بررسی ناپایداری‌های امنیتی کلان‌شهر تهران بر اساس شاخص‌های توسعه پایدار شهری، مجله پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 57، ص 193 – 173.
9- سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمان،1398.
10- سرایی،محمدحسینومؤیدفر،سعیده (1389):بررسی میزانپایداریتوسعهدرشهرهایمناطقخشکباتأکید برمؤلفه‌هایزیست‌محیطیشهراردکان،مجلهجغرافیاو برنامه‌ریزیمحیطی،شماره1، 67 – 46
11- صفایی پور، مسعود. حسینی، نبی اله. قیصری، نرگس (1394): سنجش رابطه میان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری و شاخص‌های پایداری محیط‌زیست شهری، مطالعه موردی شهر دزفول، فصلنامه پژوهش‌هایبوم‌شناسی شهری، سال 6، شماره 1، ص 45 – 25.
12- عفیفی،محمدابراهیم، (1396):محیط‌زیست شهری در ایران، انتشارات ماهواره، چاپ اول
13- فرج زاده، منوچهر، (1391):خشکسالی از مفهوم تا راهکار، انتشارات سازمان، جغرافیایی شماره 38
14- فیروزبخت، علی. پرهیزکار، اکبر. ربیعی فر، ولی(1391): راهبردهای ساختار زیست‌محیطی شهر با رویکرد توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر کرج): فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 8، ص 239 – 213.
15- فیروزی، محمدعلی. محمدی، مصطفی. سعیدی، جعفر (1396): ارزیابی شاخص‌های پایداری زیست‌محیطی با تأکید بر آلودگی هوا و آلاینده‌های صنعتی شهر اهواز، فصلنامه پژوهش‌هایبوم‌شناسی شهری، سال هشتم، شماره 1، ص 28 – 13.
16- نوحه‌گر، احمد، محمودآبادی سعیده، (1391): ارزیابی چند شاخص خشکسالی اقلیمی و تعیین مناسب‌ترین شاخص در حوضه کهورستان، فصلنامه برنامه‌ریزیمنطقه‌ای، سال دوم شماره 2.
17- Aivanz, M.(2008): The Use Of Multi-Criteria Decision-Making Methods In The Integrated Assessment Of Climate Changes: Implications For IA Practitioners, Socio-Economic Planning Sciences, 37, Pp. 289–316.
18- Bell, M.(2016): The Use Of Multi-Criteria Decision-Making Methods In The Integrated Assessment Of Climate Changes: Implications For IA Practitioners, Socio-Economic Planning Sciences, 37, PP. 289–316.
19- Hong, G.Et Al. (2011):Research On Sustainable Development Of Resource-Based Small Industrial And Mining Cities-A Case Study Of Yangquanqu Town, Xiaoyi, Shanxi Province, China, Proceeded Engineering 21.PP 633-640.
20- Jordan, (2008): A Multiple Criteria Decision Model For Assigning Priorities To Activities,Inte Rnational Journal Of Project Management,27, PP. 175-181.
21- Munier, Z.(2008): Multi-Attribute Contractors Ranking Method By Applying Ordering Of Feasible Alternatives Of Solutions In Terms Of Prefer Ability Technique, Technological And Economic Development Baltic Journal On Sustainability, 14, PP. 224-239.
_||_- اقلامی، عطیه. رضایی راد، هادی (1397): سنجش میزان پایداری زیست‌محیطیپروژه‌های بزرگ مقیاس شهر همدان، فصلنامه مطالعات محیطی هفت حصار، شماره 24، سال 20، ص 92 – 72.
2- اکبری، مرتضی، مدنی،محمدرضا،(1390): بررسی افت آب‌هایزیرزمینی با استفاده از gis، مجله پژوهش‌های حفاظت از آب و خاک جلد 16 شماره 4
3- حسینزادهدلیر،کریموساسانپور،فرزانه(1386):روش‌هاینویندرارزیابیپایداریمحیط‌زیستشهری، فصلنامهجغرافیاوبرنامه‌ریزی،شماره10، ص 35 – 24.
4- حیدری، مهدی، صابری، محمد، (1391): پایش و ارزیابی خشکسالیهای شهر یزد، همایش منطقه‌ای بحران آب و خشکسالی
5- خسروی بیگی، رضا، ایستگلدی، مصطفی،شمس‌الدینی،رضا،(1390): ارزیابی پایداریزیست‌محیطی در نواحی شهری با استفاده ازفنتصمیم‌گیری چند معیاره تخصیص خطی (مطالعه موردی: شهر بندر ترکمن)جغرافیایی (مطالعات انسانی)، سال ششم، شماره 16، صص 31 -51.
6- خوش‌اخلاق، فرامرز و همکاران(1393): بررسی خشکسالی در سال آبی 87-1386 و اثرات آن بر منابع آب و کشاورزی، انجمن جغرافیایی ایران، سال هشتم، شماره 24،صص 136-119.
7- ربیعی فر، ولی اله. زیاری، کرامت اله. حقیقی نائینی، غلامرضا (1392): ارزیابی توسعه پایدار شهر زنجان از دیدگاه زیست‌محیطی بر پایه تکنیک swot، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال چهارم، شماره 16،130 – 105.
8- رهنمایی، محمدتقی. پیر موسوی، سید موسی (1385): بررسی ناپایداری‌های امنیتی کلان‌شهر تهران بر اساس شاخص‌های توسعه پایدار شهری، مجله پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 57، ص 193 – 173.
9- سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمان،1398.
10- سرایی،محمدحسینومؤیدفر،سعیده (1389):بررسی میزانپایداریتوسعهدرشهرهایمناطقخشکباتأکید برمؤلفه‌هایزیست‌محیطیشهراردکان،مجلهجغرافیاو برنامه‌ریزیمحیطی،شماره1، 67 – 46
11- صفایی پور، مسعود. حسینی، نبی اله. قیصری، نرگس (1394): سنجش رابطه میان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری و شاخص‌های پایداری محیط‌زیست شهری، مطالعه موردی شهر دزفول، فصلنامه پژوهش‌هایبوم‌شناسی شهری، سال 6، شماره 1، ص 45 – 25.
12- عفیفی،محمدابراهیم، (1396):محیط‌زیست شهری در ایران، انتشارات ماهواره، چاپ اول
13- فرج زاده، منوچهر، (1391):خشکسالی از مفهوم تا راهکار، انتشارات سازمان، جغرافیایی شماره 38
14- فیروزبخت، علی. پرهیزکار، اکبر. ربیعی فر، ولی(1391): راهبردهای ساختار زیست‌محیطی شهر با رویکرد توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر کرج): فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 8، ص 239 – 213.
15- فیروزی، محمدعلی. محمدی، مصطفی. سعیدی، جعفر (1396): ارزیابی شاخص‌های پایداری زیست‌محیطی با تأکید بر آلودگی هوا و آلاینده‌های صنعتی شهر اهواز، فصلنامه پژوهش‌هایبوم‌شناسی شهری، سال هشتم، شماره 1، ص 28 – 13.
16- نوحه‌گر، احمد، محمودآبادی سعیده، (1391): ارزیابی چند شاخص خشکسالی اقلیمی و تعیین مناسب‌ترین شاخص در حوضه کهورستان، فصلنامه برنامه‌ریزیمنطقه‌ای، سال دوم شماره 2.
17- Aivanz, M.(2008): The Use Of Multi-Criteria Decision-Making Methods In The Integrated Assessment Of Climate Changes: Implications For IA Practitioners, Socio-Economic Planning Sciences, 37, Pp. 289–316.
18- Bell, M.(2016): The Use Of Multi-Criteria Decision-Making Methods In The Integrated Assessment Of Climate Changes: Implications For IA Practitioners, Socio-Economic Planning Sciences, 37, PP. 289–316.
19- Hong, G.Et Al. (2011):Research On Sustainable Development Of Resource-Based Small Industrial And Mining Cities-A Case Study Of Yangquanqu Town, Xiaoyi, Shanxi Province, China, Proceeded Engineering 21.PP 633-640.
20- Jordan, (2008): A Multiple Criteria Decision Model For Assigning Priorities To Activities,Inte Rnational Journal Of Project Management,27, PP. 175-181.
21- Munier, Z.(2008): Multi-Attribute Contractors Ranking Method By Applying Ordering Of Feasible Alternatives Of Solutions In Terms Of Prefer Ability Technique, Technological And Economic Development Baltic Journal On Sustainability, 14, PP. 224-239.
