پوشیده‌گویی هنری در شعر مفتون امینی

الموضوعات :

علیرضا تایوغ ¹ , نجیبه هنرور ² , فرهاد فلاحت خواه ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران
3 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

تاريخ الإرسال : 08 الخميس , رمضان, 1444 تاريخ التأكيد : 17 الأربعاء , ذو الحجة, 1444 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , محرم, 1445

الکلمات المفتاحية: استعاره, شعر معاصر, کنایه, ابهام, تشخیص, مفتون امینی,

ملخص المقالة :

لازمة هنر زیبایی است و با اعتقاد به اینکه شعر هم از اقسام هنر به شمار می‌رود، به زیبایی نیازمند است. عناصر و عوامل زیبایی شعر متعدد هستند و هر شاعری در هر دوره‌ای می‌کوشد تا شعرش آراسته به این عناصر باشد. موضوع اصلی این پژوهش بررسی علم بیان در شعر مفتون امینی است که به روش توصیفی- تحلیلی بر اساس منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. در این مقاله با پرداختن به مؤلفه‌های تصویرسازِ ابهام، کنایه، تشخیص، استعاره، حس‌آمیزی، متناقض‌نما و تشبیه، تصاویر زیبای شعر مفتون تشریح شده است. وی با به‌کارگیری تمام شگردهای عناصر خیال‌انگیز و با نگرشی نوین، شعر خود را از تصاویر تکراری شعر سنتی رها کرده و با استفاده از صنایع بدیعی، موفق به خلق تصاویر بدیع و خلاقانه شده است. در مجموعه‌های انارستان و فصل پنهان زبان شاعر به‌سوی ابهام شاعرانه، ایهام و ایجاز حرکت می‌کند. مفتون تصاویر شعری و هنجارگریزی‌ها را برای تشخص بخشیدن به زبان شعرش به کار می‌گیرد تا سروده‌هایش را در هاله‌ای از ابهام بپیچد و ذهن مخاطب را برای درک آن به تکاپو وادارد. بدین ترتیب با شرکت دادن خواننده در اثر، برای وی جایگاهی خاص قائل می‌شود تا معنی متفاوتی در شعر بیابد.

المصادر:

آل احمد، جلال (1337). ارزیابی شتاب‌زده. تهران: نشر فردوس.

امینی، مفتون (1344). کولاک. تبریز: انتشارات شمس.

امینی، مفتون (1370). فصل پنهان، گزینه اشعار. تهران: مرغ آمین.

امینی، مفتون (1376). یک تاکستان احتمال. تهران: نگاه.

امینی، مفتون (1379). گزیدة ادبیات معاصر، (مجموعه شعر). تهران: کتاب نیستان.

امینی، مفتون (1383). عصرانه در باغ رصدخانه. تهران: نگاه.

امینی، مفتون (1385). من و خزان و تو. تهران: امرود.

امینی، مفتون (1389). از پرسة خیال در اطراف وقت سبز. تهران: امرود.

انوشه، حسن (1376). فرهنگنامه ادبی فارسی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.

باقی نژاد، عباس (۱۳۹۷). مؤلفه‌های شعر مفتون امینی. زبان و ادب فارسی. ۷۱ (۲۳۷)، 35-21.

پورنامداریان، تقی (1375). سفر در مه. تهران: علمی و فرهنگی.

براهنی، رضا (1371). طلا در مس. تهران: نویسنده.

چناری، عبدالامیر (1374). متناقض‌نمایی در شعر فارسی. تهران: فروزان روز.

حق‌شناس، علی محمّد (1370). مقالات ادبی-زبان‌شناختی. تهران: نیلوفر.

داد، سیما (1380). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.

داوری، نگار (1379). دلالت‌های چندگانة ابهام و ایهام در زبان وادبیات فارسی. نامة فرهنگستان. 2 (4)، 54-34.

داهیم، ربابه و دیگران (۱۳۹۷، اسفند ماه). تحلیل محتوای مسائل سیاسی در دو مجموعۀ شعری کولاک و فصل پنهان مفتون امینی. دومین همایش بین‌المللی زبان و ادبیات فارسی. همدان، ایران

شیری، قهرمان (1390). اهمیت و انواع ابهام در پژوهش‌ها. فنون ادبی. 3 (5)، 36-15.

صمدزاده، علی؛ بهنام، رسول (۱۳۹۶). کنکاشی در پوشیده‌گویی‌های مفتون امینی به‌عنوان یکی از مختصات سبکی. نخبگان علوم و مهندسی. 2 (۷)، 12-1.

کادن، جی. ای (1386). فرهنگ ادبیات و نقد. ترجمة کاظم فیروزمند. چاپ دوم. تهران: شادگان.

گلی، احمد (1387). معانی و بیان. تبریز: نشر آیدین.

راست‌گو، محمد (1384). هنر سخن‌آرایی فن بدیع. تهران: سمت.

روزت، ای (1371). روانشناسی تخیل. ترجمۀ اصغر الهی، پروانه میلانی. تهران: گوتنبرگ.

شفیعی کدکنی، محمدرضا (1368). موسیقی شعر. تهران: آگاه.

شفیعی کدکنی، محمدرضا (1378). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.

شفیعی کدکنی، محمدرضا (1382). ادبیات فارسی از عصر جامی تا روزگار ما. ترجمۀ حجت‌الله اصیل. چاپ دوم. تهران: نشر نی.

شمیسا، سیروس (1371). بیان. چاپ دوم. تهران: انتشارات فردوس.

شمیسا، سیروس (1381). بیان و معانی. چاپ هفتم. تهران: انتشارات فردوس.

صبور، داریوش (1378). بر کران بیکران. تهران: سخن.

فتوحی رود معجنی، محمود (1385). بلاغت تصویر. تهران: سخن.

محبتی، مهدی (1380). بدیع نو، هنر ساخت و آرایش سخن. تهران: سخن.

نیک‌بخت، سیده حمیرا؛ اصغری، پهاب محله (1392، شهریور). بررسی تصویر در اشعار مفتون امینی. هشتمین همایش بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی. زنجان، ایران.

وهبه، مجدی (1977). معجم مصطلحات الأدب. بیروت: مکتبه لبنان.

Al Ahmad, J. (1958). Accelerated Evaluation. Tehran: Firdows.

Amini, M. (1965). Kulak. Tabriz: Shams.

Amini, M. (1991). Hidden Chapter, Selection of Poems. Tehran: Morgh-e-Amin.

Amini, M. (1995). A Vineyard of Possibility. Tehran: Negah.

Amini, M. (2000). Selection of Contemporary Literature, (Collection of Poems). Tehran: Ketab Neyestan.

Amini, M. (2005). Man and Automn and You. Tehran: Amrud.

Amini, M. (2009). From Roam of Imagination Around the Green Time. Tehran: Amrud.

Amini, M. (2013). Evening in the Garden of the Observatory. Tehran: Negah.

Anousheh, H. (1997). Persian Literary Dictionary. Tehran: Printing and Publishing Organization.

Baghinezhad, A. (2019). Components of Amini's mesmerizing poem. Persian Language and Literature, 71 (237), 21-35.

Baraheni, R. (1992). Gold in Copper. Tehran: Author.

Caddun, J. E. (2006). A Dictionary of Literary Tearms and Literary Theory. Kazem Firouzmand (Trans.). 2^nd Edition. Tehran: Shadgan.

Chenari, A.A. (1995). Contradiction in Persian Poetry. Tehran: Forozan Rooz.

Dadd, S. (2010). Dictionary of Literary Terms. Tehran: Morvarid.

Dahim, R. et al (2017, February). Analysis of the content of political issues in the two poetry collections Kulak and the hidden chapter of Maftun Amini. 2^nd International Conference on Persian Language and Literature. Hamedan, Iran.

Davari, N. (2000). Multiple significations of ambiguity and ambiguity in Persian literature. Nameh Farhangestan. 2 (4), 34-54.

Fatuhi Roud Mojni, M. (2006). The Rhetoric of Image. Tehran: Sokhn.

Goli, A. (2007). Rhetorica. Tabriz: Aydin.

Haqshenas, A.M. (1991). Literary-Linguistic Essays. Tehran: Nilofar.

Mohabbati, M. (2010). New Figures of Speech, The Art of Making and Arranging of Speech. Tehran: Sokhn.

Nikbakht, S.H. & Asghari, P.M. (2012, September). Examination of Image in the Poems of Maftun Amini. 8^th International Conference of the Association for the Promotion of Persian Language and Literature Zanjan, Iran.

Pournamdarian, T. (1996). Journey in the Fog. Tehran: Scientific and Cultural.

Rastgou, M. (2004). Art of Figures of Speech. Tehran: Samt.

Roset, I. (2011). Psychology of Phantasy. Asghar Elahi, Parvaneh Milani (Trans.). Tehran: Gutenberg.

Sabour, D. (1999). Bar Karan Bikaran. Tehran: Sokhn.

Samadzadeh, A. & Behnam, R. (2016). Investigation into the Irony of Meftun Amini as one of the stylistic coordinates. Science and Engineering Elites. 2 (7), 1-12.

Shafiei-Kadkani, M.R. (1989). Music of poetry. Tehran: Aghaz.

Shafiei-Kedkani, M.R. (1999). Imagination in Persian Poetry. Tehran: Aghaz.

Shafii Kadkani, M.R. (2003). Persian Literature from the Jami Era to Our Time. Hojatullah Asil (Trans.). 2^nd Edition. Tehran: Ney.

Shamisa, S. (1992). Images. 2^nd Edition. Tehran: Ferdows.

Shamisa, S. (2002). Expression and Meanings. 7^th Edition. Tehran: Ferdous Publications.

Wahbeh, M. (1977). Dictionary of Literary Terms. Beirut: Maktabat Lobnan.