تحلیل مفهوم مفاخره و خودشیفتگی در شعر ملک الشّعرای بهار

الموضوعات :

آیت شوکتی ¹ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی ، خوی. ایران)

تاريخ الإرسال : 15 الإثنين , ربيع الثاني, 1442 تاريخ التأكيد : 18 الأحد , جمادى الثانية, 1442 تاريخ الإصدار : 09 الأربعاء , رمضان, 1442

الکلمات المفتاحية: نارسیسیسم, روان شناسی, مفاخره, محمد تقی بهار, فروتنی,

ملخص المقالة :

نارسیسیسم در تمامی دوره‌ها و در ادبیات همه ملل شناخته شده است به‌ویژه در قرن بیستم که من درونی نویسنده بخش اصلی فرآیند ادبی را تشکیل می‌دهد. نارسیسیم یا خودشیفتگی نشانة خود محوری نیست؛ بلکه دلالت بر وضع فکری و برداشت خود انگیختة انسانی دارد که در آن، شخص خودش را به جای دیگری، هدف عشق قرار می‌دهد. در دیوان شعر کمتر شاعری است که مفاخره و ستایش از خود و جلوه‌های گوناگون این هنر متجلّی نشده باشد. مقالۀ پیش رو می‌کوشد به شیوه توصیفی- تحلیلی، پس از بررسی و تحلیل واژه نارسیسیم و خودشیفتگی، نمونه‌هایی از وجود چنین حس را در اشعار ملک‌الشّعرای بهار نشان دهد. پژوهش حاضر ما را به این رهنمون کرد که با وجود این که یازده شایستگی متفاوت، بهار را به خودستایی برانگیخته، آن خودستایی‌ها، فروتنی را از وی نگرفته و از او یک شاعر متفاخر متواضع ساخته که با وجود اقرار بر هنرهای خود و ظهور من متعالی، می‌تواند من شخصی خود را نیز بیابد و هنرهای دیگران را نیز بستاید.

المصادر:

• آرین­پور، یحیی، (1350)، از صبا تا نیما، تهران: شرکت سهامی کتاب­های جیبی.


• آژند، یعقوب، (1386)، تجدّد ادبی در دورۀ مشروطه، چاپ دوم. تهران: مؤسسّة تحقیقات و توسعة علوم انسانی.


• ابوطالب ­احمدی، تقی، (1382)، روان شناسی خودباوری و ارتباط آن با موفقیّت، تهران: توحید.


• اتمار، ویس، (1389)، مبانی جامعه شناسی ورزش، ترجمة کرامت الله راسخ، تهران: نی.


• اردوبادی، احمد، (1360)، هنر انسان بودن (جلد دوم معمای عادت، عادت عزیزی)، قم: انتشارات هدی.


• اوحدی مراغه­ای، رکن­الدین، (1340)، دیوان، گردآوری و تصحیح سعید نفیسی، تهران: امیرکبیر.


• بامدادی، جعفر، (1391)، خودستایی و دگرستیزی در شعر دورة عبّاسی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.


• بهار، محمّدتقی، (1386)، دیوان، تهران: نگاه.


• پاینده، حسین، (1380)، کریستوفر لش و فرهنگ خودشیفتگی، فصلنامه فلسفی ارغنون، ش 18، صص 24-34


• پلودن، لیدی، (1351)، اساطیر یونان، ترجمه: محمّدنژاد، تهران: پدیده.


• چهرقانی، رسول، (1382)، «نارسیسم یا خودشیفتگی در شعر خاقانی»، آموزش زبان و ادب فارسی، سال هفدهم، ش 68، صص 45-51.


• حمیدی شیرازی، مهدی ، (1388)، مرگ قو، تهران: سخن.


• خاقانی، افضل­الدین، (1373) دیوان خاقانی، به کوشش ضیاء­الدین سجادی، تهران: زوار.


• دورانت، ویل، (1378)، تاریخ تمدّن یونان باستان، ترجمة امیر حسین آریان‌پور و دیگران، تهران: مدنی.


• دهخدا، علی‌اکبر، (1346)، لغت نامه، تهران: دانشگاه تهران.


• ­­­­­­­­ رادمنش، شعبانی، عطا محمد، الهه، (1392)، «خودستایی­های آموزنده در اشعار ناصر خسرو قبادیانی»، پژوهش­نامه ادبیات تعلیمی، شماره 20، دوره 5، صص 1-34.


• زرّین کوب، عبدالحسین، (1374)، با کاروان حلّه، چاپ نهم، تهران: علمی.


• سعدی، مصلح بن عبدالله، (1386)، کلیات سعدی، به اهتمام محمد علی فروغی، چاپ چهارهم، تهران: امیرکبیر.


• فروم، اریک، (1361)، انسان برای خویشتن، ترجمة اکبر تبریزی، تهران: بهجت.


• ______ ، (1383)، بحران روان کاوی، ترجمة اکبر تبریزی، تهران: بهجت.


• فرهادی‌فر، فاطمه، (1394)، تحلیل مضمونی و تصویری خودستایی و دگرستیزی در شعر فارسی از قرن چهارم تا قرن ششم، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.


• کاشه، افشین، (1393)، خودستایی در شعر شاعران برجسته کهن فارسی (فردوسی، ناصرخسرو، خاقانی، نظامی، سعدی و حافظ)، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.


• کرمی، محمد حسین و دیگران، (1387)، «هم­گونی و ناهم­گونی فخر به فضایل اخلاقی در دیوان ابی­طیب متنبّی و افضل­الدّین خاقانی»، نثر پژوهی ادب فارسی، شماره24، صص 145-174.


• کزّازی، میرجلال الدّین، (1381)، خودکم بین بر منش، مجلّة دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال 35، ش 2و1.


• کفایی، پونه، (1390)، مطالعه نارسیسیم در اثر پل والری، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.


• میرانصاری، علی، (1377)، اسنادی از مشاهیر ادب معاصر ایران، ج ۲، تهران: سازمان اسناد ملّی ایران.


• نیکو همّت، احمد، (1361)، زندگانی و آثار بهار، چاپ دوم، تهران: آباد.


• هاریسون، (1383)، اصول طب داخلی بیماری­های اعصاب و روان، ترجمة نصرالله پورافکاری، تبریز: ذوقی.


• هالجین، ریچارد پی، ویتبورن، سوزان کراس، (1386)، آسیب شناسی روانی، ترجمة یحیی سیّدمحمّدی، تهران: روان.

• Aboutaleb Ahmadi, T., (2003), Psychology of self-confidence and its relationship with success, Tehran: Touhid.


• Arinepour, Y., (1350), From Saba to Nima, Tehran: Jeebi Books Company.


• Atmar, W., (2010), Fundamentals of Sociology of Sport, translated by Keramatullah Rasekh, Tehran: Ney.


• Azhand, Yaghoub, (2007), Literary Modernity in the Constitutional Period, Second Edition. Tehran: Institute for Research and Development of Humanities.


• Bahar, M., (2007), Divan, Tehran: Negah.


• Bamdadi, J., (2012), Arrogance and Transversal in the Poetry of the Abbasid Period, Master Thesis, Shahid Madani University of Azerbaijan.


• Charghani, R., (2003), "Narcissism or narcissism in Khaghani poetry", teaching Persian language and literature, seventeenth year, p. 68, pp. 45-51.


• Dehkhoda, A., (1967), Dictionary, Tehran: University of Tehran.


• Durant, Will, (1999), History of Ancient Greek Civilization, translated by Arianpour and others, Tehran: Madani.


• Farhadifar, F., (2015), Thematic and visual analysis of boasting and transgression in Persian poetry from the fourth to the sixth century, Master Thesis, Shahid Chamran University of Ahvaz.


• Forum, E., (1982), Man for himself, translated by Akbar Tabrizi, Tehran: Behjat.


• Forum, E., (2004), The Crisis of Psychoanalysis, translated by Akbar Tabrizi, Tehran: Behjat.


• Halgin, R., Whitburn, S., (2007), Psychopathology, translated by Yahya Seyed Mohammadi, Tehran: Ravan.


• Hamidi Shirazi, M., (2009), Death of a Swan, Tehran: Sokhan.


• Harrison, (2004), Principles of Internal Medicine of Neurological and Mental Illnesses, translated by Nasrollah Pourafkari, Tabriz: Zoghi.


• Kafaei, P., (2011), The study of narcissism by Paul Valerie, M.Sc. Thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch.


• Karami, M. et al., (2008), "Homogeneity and heterogeneity of pride in moral virtues in the Divan of Abi-Tayyib Mutnabi and Afzaluddin Khaghani", Prose of Persian Literature, No. 24, pp. 145-174.


• Kasheh, A., (2014), Boasting in the Poetry of Prominent Ancient Persian Poets (Ferdowsi, Naser Khosrow, Khaghani, Nezami, Saadi and Hafez), Master Thesis, Shahid Chamran University of Ahvaz.


• Kazzazi, M., (2002), Self-Determination, Journal of the Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Volume 35, Issues 2 and 1.


• Khaghani, A., (1994) Khaghani's Divan, by Ziauddin Sajjadi, Tehran: Zavar.


• Miransari, A., (1998), Documents of Famous Contemporary Iranian Literature, Vol. 2, Tehran: National Archives of Iran.


• Niko Hemmat, A., (1982), Life and Works of Spring, Second Edition, Tehran: Abad.


• Ordobadi, A., (1981), The Art of Being Human (Volume 2 of the Riddle of Habit, Dear Habit), Qom: Hoda Publications.


• Ouhadi Maragheh, R., (1961), Divan, compiled and corrected by Saeed Nafisi, Tehran: Amirkabir.


• Payende, H., (2001), Christopher Lash and the Culture of Narcissism, Organon Philosophical Quarterly, Vol. 18, pp. 24-34


• Plowden, L., (1972), Greek mythology, translated by Mohammadnejad, Tehran: Padideh.


• Radmanesh, A. Shabani, E. (2013), "Instructive boasting in the poems of Nasser Khosrow Ghobadiani", Research Journal of Educational Literature, No. 20, Volume 5, pp. 1- 34.


• Sa’di Shirazi, M., (2007), Saadi's generalities, by Mohammad Ali Foroughi, fourth edition, Tehran: Amirkabir.


• Zarrinkoob, A., (1995), with the caravan of Hillah, ninth edition, Tehran: Elmi.