نقد و تحلیل روایت در اصلی‌ترین درون‌مایه‌های هزار و یک شب

الموضوعات :

افسانه افروغی نیا ¹ (دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران)
محمد شاه بدیع زاده ² (استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران)
جواد مهربان قزل حصار ³ (استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی،‌ مشهد، ایران)

تاريخ الإرسال : 03 الخميس , جمادى الثانية, 1443 تاريخ التأكيد : 05 الثلاثاء , شعبان, 1443 تاريخ الإصدار : 24 السبت , ذو الحجة, 1443

الکلمات المفتاحية: هزار و یک شب, درون مایه, بدنه روایت, گشایش روایی,

ملخص المقالة :

داستان‌پردازی و روایت، یکی از شیوه‌های درک بهتر محیط اطراف و به طور کلی درک بهتر جهان هستی است. هدف این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، مطالعۀ درون‌مایۀ داستان بر اساس ویژگی‌های ساختاری، یعنی گشایش روایی است. از دنیای پر رمز و راز هزارویک شب، چشمگیرترین درون‌مایه‌ها گزینش شده و سپس گشایش در درون‌مایه‌های انتخابی شرح داده شده ‌است. ناگفته پیداست که گزینش این درون‌مایه‌ها بدان معنا نیست که درون‌مایۀ دیگری در این اثر وجود ندارد، بلکه انتخاب درون‌مایه‌های دلدادگی، جرم و جنایت، گشت و گذار، وهم و اخلاق در بیشتر داستان‌های هزارویک شب نمودی بارزتر دارد. نتیجۀ تحقیق بیانگر اینست که داستان‌های دلدادگی و عاشقانه بیشترین درون‌مایه‌ها را شامل می‌شود. در واقع شاید بتوان گفت مرتبط با درون مایۀ حکایت اصلی و جامع داستان که بر پایۀ خیانت به عشق آغاز می‌شود، عشق و دلدادگی بسامد بالایی در این پژوهش دارد.

المصادر:

اخوت، احمد (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: فردا.

اروین، رابرت (1383). تحلیلی از هزارویک شب. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. تهران: نشر فروزان.

اسماعیل پور، ابوالقاسم (1393). اسطوره بیان نمادین. تهران: سروش.

ثمینی، نغمه (1379). کتاب عشق و شعبده، پژوهشی در هزارویک شب. تهران: نشر مرکز.

حدیدی، جواد (1373). از سعدی تا آراگون. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

رستگار فسایی، منصور (1383). اژدها در اساطیر ایران. تهران: زوار.

ستاری، جلال (1368). افسون شهرزاد. تهران: انتشارات توس.

شمیسا، سیروس (1390). بیان. تهران: میترا.

عبداللهیان، حمید (1381). شخصیت و شخصیت‌پردازی در داستان معاصر. تهران: نشر آن.

فنایی، ابوالقاسم (1396). دین در ترازوی اخلاق. تهران: صراط.

قادری، نصرالله (1386). آناتومی ساختار درام. تهران: کتاب نیستان.

محجوب، محمد جعفر (1382). ادبیات عامۀ ایران. به کوشش حسن ذوالفقاری. تهران: چشمه.

مستور، مصطفی (1387). مبانی داستان کوتاه. چاپ چهارم. تهران: مرکز.

مکی، ابراهیم (1366). شناخت عوامل نمایش. تهران: سروش.

میرصادقی، جمال (1383). عناصر داستان. چاپ پنجم. تهران: سخن.

Abdollahian, H. (2011). Character and Characterization in Contemporary Fiction. Tehran: Ann Publishing.

Akhovat, A. (1992). Story Grammar. Isfahan: Farda.

Erwin, R. (2013). An Analysis of One Thousand and One Nights. F. Badrei (Trans.). Tehran: Forozan Publishing House.

Fanai, A. (2016). Religion in the Scales of Ethics. Tehran: Sarat.

Hadidi, J. (1994). From Saadi to Aragon. Tehran: Academic Publishing Center.

Mahjoub, M. (1382). Folk Literature of Iran. by H. Zulfiqari. Tehran: Cheshme.

Makki, E. (1987). Knowing the Actors of the Show. Tehran: Soroush.

Mastur, M. (2007). Basics of Short Story. 4^th Edition. Tehran: Center.

Mirsadeghi, J. (2004). Story Elements. 5^th Edition. Tehran: Sokhn.

Qadri, N. (2006). Anatomy of Drama Structure. Tehran: Kitab Nistan.

Rastgar Fasaei, M. (2004). Dragons in Iranian Mythology. Tehran: Zavar.

Samini, N. (2000). The Book of Love and Magic, Research on a Thousand and One Nights. Tehran: Center Publishing.

Sattari, J. (1989). Afsun Shahrazad. Tehran: Toos Publications.

Shamisa, S. (2011). Bayan. Tehran: Mitra.

Smailpour, A. (2013). The Myth of Symbolic Expression. Tehran: Soroush.