ارزیابی توسعه فضایی شهر آستانه اشرفیه با تأکید بر معیارهای زیست محیطی توسعه پایدار

الموضوعات :

شهاب نوبخت حقیقی ¹ , رضا ویسی ² , مریم محمدی ³

1 - دانشگاه پیام نور، تهران
2 - دانشگاه خوارزمی، تهران
3 - دانشگاه پیام نور، رشت

تاريخ الإرسال : 07 الأربعاء , رمضان, 1436 تاريخ التأكيد : 16 السبت , شوال, 1436 تاريخ الإصدار : 17 الثلاثاء , ذو القعدة, 1436

الکلمات المفتاحية: ارزیابی, توسعه پایدار, معیار, توسعه زیست محیطی, شهر آستانه اشرفیه,

ملخص المقالة :

شهرها به عنوان بستری که انسان‌ها در آن پرورش یافته و بسیاری از نیازهای خود را در آن برآورده می‌کنند امروزه به واسطه رونق شهرنشینی و افزایش جمعیت و به طبع افزایش انواع تقاضا دچار مسائل و مشکلات زیادی شده‌اند، تداوم این وضعیت آینده زیست در پیرامون و حتی داخل محدوده‌های شهری را تحدید می‌کند. بنابراین توسعه پایدار باید در سطوح مختلف زندگی انسانی از جمله محل زندگی او مورد توجه قرار گیرد. از این رو هدف از این پژوهش ارزیابی وضعیت توسعه شهری و گسترش فضایی، شهر آستانه اشرفیه بر اساس معیارهای زیست محیطی تئوری توسعه پایدار شهری است. جهت رسیدن به هدف مورد نظر، ابتدا معیارهای زیست محیطی توسعه پایدار شهر مشخص شد. و سپس مقادیر کمی هر یک از این معیارها و زیر معیارها گردآوری شده و در نهایت با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اقدام به تجزیه و تحلیل اطلاعات شد. روش تحقیق بکار رفته در این مقاله توصیفی- تحلیلی است. نتایج تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که وضعیت پایداری توسعه شهر بر اساس معیارهای زیست‌محیطی با امتیاز 29/3 در وضعیت پایداری نستاً کم قرار دارد.

المصادر:

1. بحرینی، سید حسین (1377)، فرآیند طراحی شهری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.


2. براتی، ناصر (1377)، توسعه فرهنگی پایدار، مجله برنامه و بودجه، شماره 24.


3. برآبادی، محمود (1384)، الفبای شهر، تهران، سازمان شهرداری­ها و دهیاری­ها.


4. پورزال، مریم (1390). نقش مدیریت شهری در توسعه پایدار گردشگری شهرهای ساحلی در سالهای 1386 -1388 (مطالعه موردی: شهر نوشهر). پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری. مازندران؛ دانشگاه پیام نور مرکز ساری .


5. حاتمی نژاد، حسین و رجایی، عباس (1385)، توسعه شهری و اثرات اکولوژیکی آن بر ساحل، مورد: شهر تنکابن، اولین همایش ملی عمران شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.


6. ربیعی فر، ولی اله، زیاری، کرامت اله، حقیقت نایینی، غلامرضا (1390)، ارزیابی توسعه پایدار شهر زنجان از دیدگاه زیست محیطی بر پایه تکنیک SWOT، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال چهارم، شماره شانزدهم، بهار 1392.


7. سازمان مسکن و شهرسازی استان گیلان(1388)، طرح جامع شهر آستانه اشرفیه، مهندسین مشاور خزر بنیان درفک.


8. سازمان مسکن و شهرسازی استان گیلان(1390)، طرح تفصیلی شهر آستانه اشرفیه، مهندسین مشاور خزر بنیان درفک.


9. سالنامة آماری استان گیلان، انتشارات سازمان برنامه و بودجه استان گیلان، سال 1391.


10. سایت مرکز آمار ایران، نتایج سرشماری 1335 تا 1390.


11. عزیزی، محمدمهدی (1380)، توسعه شهری پایدار، نشریه صفه، شماره 33.


12. غفاری گیلانده، عطا (1380)، ارزیابی نظام توسعة کالبدی شهری و ارایة الگوی مناسب توسعة کالبدی شهر با استفاده GIS در قالب مدل توسعة پایدار زمین (مطالعة موردی: شهر اردبیل)، تهران: دانشگاه تربیت مدرس تهران، پایان نامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری.


13. قدسی‌پور، حسن (1390)، فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP)، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چاپ چهارم.


14. مجتهدزاده، غلامحسین (1387)، برنامه‌ریزی شهری در ایران، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ پنجم.


15. محمدی، اکبر (1390)، توسعه شهری و تهدیدات زیست محیطی در سنندج، سومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، مشهد.


16. مخدوم و دیگران (1386)، ارزیابی برنامه های محیط زیست با سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، انتشارات دانشگاه تهران.


17. ملکی، سعید، احمدی، رضا، منفرد، سجاد، معتوگی، محمد (1393)، بررسی پایداری توسعه زیست‌محیطی با استفاده از آزمون‌های آماری در شهرستانهای استان مرزی خوزستان، فصلنامه علمی پژوهشی اطلاعاتی جغرافیا، دوره 23، شماره 90، تابستان 1393.


18. ویلر استفان و بیتلی، تیموتی (1384)، نوشتارهایی در موضوع توسعه شهری پایدار، ترجمه کیانوش ذاکر حقیقی، وزارت مسکن و شهرسازی- مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.


19. Barton, Hugh, et al (2003) “Shaping Neighborhoods: A guide for health, sustainability and vitality”, Spon Press, London


20. Deng, H., 1999. Multicriteria analysis with fuzzy pairwise comparison, International journal of Approximate Reasoning 21, 215-231.


21. Drakakis-smith, D. (1997) third world cities, second edition, reprinted, Methuen & co. Ltd.


22. S, Curran, P.J. (2006) Monitoring urban growth on the European side of the Istanbul metropolitan area, international journal of applied earth observation and geo information 8, 18-25.


23. Kuo, M., Liang, G., Huang, W, 2006. Extension of the multi criteria analysis with pair wise comparison under a fuzzy environment, International journal of Approximate Reasoning 43, 285-268.


24. Roseland, Mark, 2005, Toward Sustainable Communities, New Society Publishing.


25. Taleai, M., Mansourian, A., Sharifi, A., 2009. Surveying general prospects and challenges of GIS implementation in developing countries: a SWOT- AHP approach, Springer 11, 291-310.


26. Yu, C. S., 2002. A GP- AHP method for solving group decision-making fuzzy AHP problems, Computers & Operations Research 29, 1969-2001.


27. Zhao, Pengjun (2010), Sustainable urban expansion and transportation in a growing megacity: Consequences of urban sprawl for mobility on the urban fringe of Beijing, Habitat International, Volume 34, Issue 2, April 2010.