تحلیل عوامل موثر در ایجاد شهرهای نوآور ( مطالعه موردی : شهر شیراز )
مرضیه موغلی
1
(عضو هیات علمی گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران)
الکلمات المفتاحية: سرمایه اجتماعی, کیفیت زندگی, شهر شیراز, مولفه های شهر نوآور,
ملخص المقالة :
شهرها همواره مکانی برای ابداع ، نوآوری هستند. در واقع شهر نوآور و خلاق محیط مساعدی برای تربیت نوآوری انسانی است که زمینه پرورش خلاقیت ساکنین را فراهم می آورد. پژوهش حاضر، در صدد بررسی عوامل موثر در ایجاد شهرهای نوآور می باشد . روش پژوهش ، توصیفی - تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی میباشد . اخذ داده ها و اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی ( پرسشنامه ) در پنج شاخص ؛ طبقه خلاق ، سرمایه اجتماعی ، کیفیت زندگی ، زیرساخت های نوآور و چارچوب نهادی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان شهر و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر محاسبه و به صورت تصادفی ساده توزیع گردید پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ و محاسبه ضریب پایایی ترکیبی سنجیده شد ، در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل داده‌هااز نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است . با توجه به نتایج تحقیق مقدار آماره t به‌دست‌آمده برای تاثیر مولفه طبقه خلاق بر ایجاد شهر نوآور برابر با ( 67 / 5 ) ، تاثیر مولفه سرمایه اجتماعی برابر با ( 37 / 4 ) ، تاثیر مولفه کیفیت زندگی برابر با ( ( 88 / 5 ) ، تاثیر مولفه زیرساخت های نوآور برابر با ( 34 / 2 ) و تاثیر مولفه چارچوب نهادی برابر با ( 98 / 4 ) می باشد که با توجه به ضرایب مسیر بدست آمده تاثیر مولفه های مورد نظر در ایجاد شهر نوآور در شهر شیراز مثبت و معنادار است .
تحلیل عوامل موثر در ایجاد شهرهای نوآور ( مطالعه موردی : شهر شیراز )
چکیده
شهرها همواره مکانی برای ابداع ، نوآوری هستند. در واقع شهر نوآور و خلاق محیط مساعدی برای تربیت نوآوری انسانی است که زمینه پرورش خلاقیت ساکنین را فراهم می آورد. پژوهش حاضر، در صدد بررسی عوامل موثر در ایجاد شهرهای نوآور می باشد . روش پژوهش ، توصیفی - تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی میباشد . اخذ داده ها و اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی ( پرسشنامه ) در پنج شاخص ؛ طبقه خلاق ، سرمایه اجتماعی ، کیفیت زندگی ، زیرساخت های نوآور و چارچوب نهادی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان شهر و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر محاسبه و به صورت تصادفی ساده توزیع گردید پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ و محاسبه ضریب پایایی ترکیبی سنجیده شد ، در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل داده‌هااز نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است . با توجه به نتایج تحقیق مقدار آماره t به‌دست‌آمده برای تاثیر مولفه طبقه خلاق بر ایجاد شهر نوآور برابر با ( 67 / 5 ) ، تاثیر مولفه سرمایه اجتماعی برابر با ( 37 / 4 ) ، تاثیر مولفه کیفیت زندگی برابر با ( ( 88 / 5 ) ، تاثیر مولفه زیرساخت های نوآور برابر با ( 34 / 2 ) و تاثیر مولفه چارچوب نهادی برابر با ( 98 / 4 ) می باشد که با توجه به ضرایب مسیر بدست آمده تاثیر مولفه های مورد نظر در ایجاد شهر نوآور در شهر شیراز مثبت و معنادار است.
کلمات کلیدی : مولفه های شهر نوآور ، سرمایه اجتماعی ، کیفیت زندگی ، شهر شیراز
مقدمه
هنگامی‌که در میان شهرها رقابت مطـرح شـد ، شـهرها به‌منظورِ رقابت در عرصـه بـین‌المللـی سـعی در ارتقـاء زیرساخت های خوددرجهت , تشویق نوآوری داشتند که درپی آن مفاهیمی‌ماننـد ، شـهرهای خـلاق ( بـه عنـوان جایگــاه طبقــه‌خــلاقِ دارای ایــده هــای نــو و بــدیع ) ، شهرهای نوآور ( مکانی برای تجاری‌سازی ایده های افراد خلاق به‌منظورِ توسعه اقتصادی ) و دانش بنیان ( جایگـاه متخصصان برای به اشتراك گـذاری اطلاعـات و دانـش از طریق تحقیق و تکنولـوژی ) بـه ادبیـات برنامـه‌ریـزی شهری وارد شـد . تعریف مفهوم نوآوری در گفتمان توسعه شهری ، با توجه به پیوند غیرقابل انکار میان ابعاد اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی ، بسیار پیچیده تر از تعریف این مفهوم در معنای عام است ( غفاری و همکاران ، 1396 ص 69 – 51 ) . با این حال نوآوری در همین زمینه خاص ( توسعه شهری ) است که در دهه های گذشته به اهمیت فزاینده ای دست یافته است و به مفهومی رایج و در بر دارنده الزامات ، معانی و مفاهیم خاص خود را برای شهرها و شهروندان تبدیل شده است بنابراین یک ارتباط دو طرفه بین شهر به عنوان بستر رشد فناوری و نوآوری به عنوان فرآیندی پویا و خودسازمان ده وجود دارد که هردو مدام همدیگر را باز تعریف نموده و جریان روزمره زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار میدهند. چرخه شروع و توسعه نوآوری و کاربست آن برای توسعه شهری در بستر سیستم های مختلف فضایی ، نهادی ، بخشی و اقتصادی ، مفهوم و موضوع جدیدی را در مطالعات نوآوری شکل داده است که با مفهوم نظام نوآوری رایج است. در برشی از این مفهوم ، روند شکل گیری ، توسعه و تداوم نوآوری در شهرها مورد بررسی قرار میگیرد که در قالب مفهوم نظام نوآوری شهری بس و توسعه یافته است. هدف نظامهای نوآوری توسعه ، انتشار و کاربردی کردن نوآوری میباشد. هرچند که ممکن است این اهداف از پیش برای آنها معین و مکتوب نشده باشد و یا هرکدام از بازیگران نوآوری دنبال اهداف خاص خود در نظام نوآوری باشند . از منظر برنامه ریزی شهری هم تأثیر بهبود نظامهای نوآوری بر شهر و هم بهره گیری از ظرفیتهای موجود در شهر برای بهبود نوآوری مورد بحث و بررسی است. در این میان فرض کلیدی ، تأثیر مثبت و مستقیم توسعه نوآوری بر بهبود کیفیت زندگی شهروندان و رقابت پذیرتر کردن شهرها است. بنابراین مدیران شهر باید در حد اختیارات و ابزارهای قانونی زمینه توسعه و بهبود نظام نوآوری شهری را فراهم کنند ( میرزایی و همکاران ، 1398 ص 16 – 1 . ).
شهر شیراز به عنوان یک کلانشهر در یک دهه اخیر ، بستر شکل گیری نوآوری و کسب وکارهای نوین بوده است که هرکدام به شکلی بر کیفیت زندگی شهروندان تأثیر گذاشته است . شهرداری شیراز در مواجه با این کسب وکارهای خدماتی و تجاری نوین و نیز کسب وکارهای اجتماعی و مردمی که لزوماً منافع اقتصادی و مالی گسترده ای ندارند ، تا کنون جهت گیری مشخص و سند برنامه ای ارائه نداده است . یکی از مهمترین اقدامات برای تدوین سیاستهای بهبود نظام نوآوری شهری شناسایی مسائل کلیدی بهبود نظام نوآوری شهری و تبیین چگونگی اثرگذاری آنها بر نظام نوآوری شهری است. در این پژوهش به شناسایی مهمترین عوامل ایجاد نوآوری شهری در شهر شیراز پرداخته شده است .
مبانی نظری تحقیق و پیشینه تحقیق
اغلب گفته میشود که جهان تبدیل به یک دهکده جهانی میشود ، در واقع تبدیل به شهر جهانی شده است . امروزه بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی میکنند و انتظار می‌رود که تا سال٢٠٥٠ جمعیت شهرهاي جهان به ٧٥ یا٨٠ درصد برسد . مردم به امید زندگی بهتر ، خدمات و شغل به سمت شهرها حرکت میکنند . هرساله حدود ٦٠ میلیون نفر به جمعیت شهري افزوده میشود .(Kauppinen,2016 , pp. 17-39) شهرها ظرفهاي خلاقیت هستند و همیشه چرخهاي حرکت ، تمرکز و هدایت انرژي خلاق بشر بوده اند . مدت طولانی است به‌عنوان موتور نوآوري و تولید ثروت جامعه ، مهد خلاقیت و محیط نوآوري شناخته شده اند و باید سیستم-هاي پایدار نوآوري را براي حل مسائل اصلی پایداري ایجاد کنند . با اینکه شهرها به‌عنوان مرکز نوآوري در نظر گرفته شده است ، بااین‌حال سطح نوآوري در طول زمان و فضا ثابت بوده و یا به‌صورت برابر توزیع نمی‌شود . یکی از موضوعات مهم تحقیقات در مورد صنایع خلاق به‌عنوان مؤلفه‌ي شهر نوآور، مربوط به توزیع فضایی این فعالیتها است. توزیع جغرافیایی صنایع خلاق در مقیاسهاي مختلفی تجزیه‌وتحلیل و در تعدادي از کشورهاي مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. واضح است که صنایع خلاق به‌طور مساوي در فضا توزیع نمی‌شوند بلکه در مکانهاي خاصی متمرکز هستند خوشه‌هاي خلاق به دلیل وجود محیط نوآورانه‌اي که شهر ارائه میدهد ، در مناطق مرکزي شهر تمرکز میکنند(, pp. 31-52 Gregory & Rogerson , 2018 ). در راستاي تحقق شهر نوآور ، شهرهایی موفق هستند که بتو انند با ایجاد محیط دلچسب اقتصادي ، نهادي ، اجتماعی و فرهنگی موجب جذب طبقه خلاق شده و با ایجاد یک اکوسیستم نوآورانه ( تمرکز، تنوع و رابطه بین عناصر) ، محیطی نوآور براي تجاري کردن و عملی کردن ایده هاي نو به وجود بیاورند . وجود تنوع در جمعیت و فعالیت‌هاي شهري یکی از عوامل مهم در نوآوري شهري است . مکانهاي جالب و متنوع ، افراد ماهر و خلاق بیشتري را جذب میکنند که خلاقیت خود را به سمت نوآوري و رشد می‌رسانند. از سوي دیگر، مناطقی که افراد بالقوه بیشتري دارند سریع‌تر رشد میکنند و بهتر می‌توانند استعدادهایشان را جذب کنند . افراد بااستعداد مایل به کار در تعداد کمی از شهرها یا مناطق هستند، مناطقی که داراي شرایط مطلوب مانند محیط کسب و کار پر جنب و جوش و خدمات اجتماعی بهتر است .(Buschemann et al, 2016, pp-198-207 ) در دهه ١٩٩٠ مفهوم شهر نوآور در سطح محلی و منطقه‌اي مطرح شده و بیشتر تحت تاثیر نوشته‌هاي لاندري، فلوریدا و شوستر است . و در حوزه مطالعات شهري توسط جغرافیدانان، اقتصاد دانان و جامعه شناسان در رسیدن به جامعه‌دانایی و توسعه‌دانایی محور مورد تاکید قرار گرفته است . در این راستا شهر به عنوان محل شکل‌گیري خلاقیت ، صنایع خلاق و نوآور و اقتصاددانایی در یک رویکرد ترکیبی در نظر گرفته شده است شهرهاي موفّق در این زمینه فقط مراکز اصلی شهري که امتیازات منحصربه فردي در زمینه فعالیت‌هاي جهانی اقتصادي ، فرهنگی و سیاسی در بالاترین رده سلسله مراتب شهرهاي جهانی به خود اختصاص داده اند ، نیستند . بلکه ، شهرهایی که شرایط لازم را براي پرورش ایده هاي نو و عملی کردن آنها و جذب عناصر نوآوري ایجاد نموده اند در این میان موفّق عمل میکنند . محققین از دهه٩٠ براي توضیح علت وجودي فضاي نوآوري جذابتر در برخی مناطقی که موجب ارتقاي سطح خلاقیت و تشویق آن شود ، مدلهایی ارائه کردند مانند ؛ سیستم ملی نوآوري ، مارپیچ سه‌گانه ، مدل الماس پورتر ، مدل نوآوي باز ، مدل شاخص جهانی نوآوري.(RabbaniKhorasgani et al, 2012 , pp-124-142 )
سیستم ملی نوآوري : در کشورها سه سطح براي سیستم هاي ملّی نوآوري تعیین شده است . اولین سطح سیستم ، خوشه‌هاي صنعتی در یک کشور است . سطح دوم نهادها و مؤسساتی که در تعامل با خوشه‌هاي صنعتی قرار دارند . شامل دانشگاهها ، نهادهاي پولی ، زیرساخت‌هاي فیزیکی و حمایت‌هاي تکنولوژیکی و سطح سوم مجموعه سیاست‌هایی است که فرآیند یادگیري بین خوشه‌هاي صنعتی و نهادهاي واقع در لایه دوم را تقویت میکند . این سیاست‌ها شامل اندازه هاي محیط سیاسی و اقتصاد کلان بازرگانی ، نظامهاي تجاري ، نظامهاي مالیاتی و قوانین است (, pp-98-114 Roshanroodi, 2107 ) . مدل مارپیچ سه‌گانه : این مدل بر اهمیت ایجاد هم‌افزایی بین دانشگاه، صنعت و دولت تأکید دارد .(Nugroho & Poernomo, 2018, pp-114-129) مدل الماس پورتر : در این مدل مزیت رقابتی در یک اقتصاد نیاز به تخصص دارد . گروهی از شرکت‌هاي مرتبط ، تامین‌کنندگان ، صنایع وابسته و نهادهاي تخصصی در زمینه خاص که در مکانهاي خاص حضور دارند به عنوان خوشه معرفی شدها ند . پورتر براي درك بهتر محیط ، الماس(یک محیط پویایی محلی) را معرفی کرد و تعاملات بین اجزا مختلف الماس مزیت رقابتی خوشه را تولید میکند. با در نظر گرفتن تمام عناصر آنها یک سیستم را تشکیل میدهند . مدل نوآوري باز : وآوري باز»استفاده هدفمند از جریانهاي داخلی و خارجی دانش براي افزایش سرعت نوآوري داخلی و گسترش بازار براي استفاده خارجی از نوآوري« تعریف شده است (.(Arvaniti,2019, pp-66-79 مدل شاخص جهانی نوآوري : در مدل ارائه شده به منظور رتبه‌بندي کشورها از دو مؤلفه کلی وروديهاي و خروجی‌هاي نوآوري استفاد شده است. زیرشاخه‌هاي مولفه‌ها عبارتاند از : الف- مؤلفه ورودي نوآوري شامل: موسسات( محیط سیاسی، محیط نظارتی ، محیط کسب و کار ) ، سرمایه انسانی و تحقیقات ( تحصیلات ، آموزش عالی ، تحقیق و توسعه ) ، زیرساخت (فناوري اطلاعات و ارتباطات ، زیرساخت‌هاي عمومی ، پایداري زیست محیطی ) ، پیچیدگی بازار ( اعتبار ، سرمایه‌گذاري ، تجارت و رقابت ) ، پیچیدگی کسب و کار . در داخل و خارج از کشور پژوهش های زیادیدر رابطه با مووع صورت گرفته که از جمله پژوهش : فردریچ وایرویچ ( 2021 ) در مقاله ای با عنوان آیا نوآوری به طور فزاینده در شهرهای بزرگ متمرکز است ؟ یک مقایسه بین المللی تمرکز جغرافیایی ثبت اختراع در شهرهای بزرگ را در 14 کشور توسعه یافته بررسی کردند . نتایج پژوهش نشان داد که نوآوری به شهرهای بزرگ نیاز ندارد . در حالیکه اقتصادهای شهرهای بزرگ ممکن است مزایای برای فعالیت های نوآوری ایجاد کنن ، وسعت این مزایا چندان بزرگ نیست و اینکه تئوری های عوامانه بر اهمیت شهرهای بزرگ برای فعالیت های نوآوری تاکید می کنند . گرگوری و روگرسون ( 2020 ) در مقاله ای تحت عنوان خلاقیت های حومه : جغرافیای صنایع خلاق در ژوهانسبورگ که هدف این مقاله ، اطراف ویژگی های موقعیت مکانی صنایع خلاق است . تفاوت های خاصی در هشت دسته صنایع خلاق مشاهده شد . در حال حاضر سیاست های شهر ژوهانسبورگ در صنایع خلاق تحت تاثیر سیاست‌هاي جریان اصلی بین‌المللی براي بازسازي شهري و نام تجاري شهر است . بر این اساس، صنایع خلاق فقط در داخل شهر تمرکز دارند . کیرو و لنکینن ( 2018 ) در پژوهشی تحت عنوان ، پیش‌بینی رشد و تقاضاي نوآوري با سرمایه انسانی پیوسته : مطالعه موردي منطقه شهري هلسینکی، سرمایه انسانی را عاملی براي نوآوري دانستند ، بوشمن و همکاران ( 2017 ) در پژوهشی با عنوان ، دولت عامل در اکوسیستم نوآورانه : مقایسه‌اي بین برزیل و آلمان ، دو شهر فلورنیوپویس و مونستر که سیاست‌هاي عمومی را با هدف توسعه نوآوري به موفقیت می‌رسانند ، براساس تحقیق کیفی عمیق و پایه اصلی تئوري آن بررسی کرده اند . نتیجه اینکه استراتژي هاي اجرا شده در هردو شهر الگوي مشابه را دنبال میکنند و در ارتقاي یک اکوسیستم موفق بوده اند . نتایج در هر دو منطقه به توسعه اقتصادي و ایجاد خوشه‌اي قوي که با سازمانهاي بسیار نوآور و رقابتی مرتبط است و اینکه نوآوري مزیت رقابتی را توسعه میدهد . بنابراین باید نقاط قوت نوآوري توسط دولت‌ها جهت توسعه سیاست‌هاي عمومی براي ارتقاء نوآوري درك شود . رشتبر و همکاران ( 1400 ) به ارزیابی و سنجش شاخص های فرهنگی و اجتماعی شهر نوآور در کلان شهر تبریز پرداختند که نتایج تحقیق بیانگر عدم انطباق توزیع شاخصهای اجتماعی و فرهنگی با توزیع جمعیت در شهر است. با توجه به این موضوع که نوآوری کلید پیشرفت و توسعه شهرها و توزیع عادلانه و منطقی خدمات و امکانات لازمه توسعه و پیشرفت است ، لذا توزیع عادلانه شاخص های اجتماعی و فرهنگی جهت تحقق شهر نوآور ضروری است . طیبی و همکاران ( 1399 ) در مقاله ای به بررسی نقش شهرهای دانش بیان و نوآور در توسعه شهری و منطقه ای پرداختند که با توجه به نتایج تحقیق پیوند بین افراد خلاق و سرمایه گذاران عمده و حکمروایان شهری و منطقه ای ، محیط مساعدی برای ظهور مفهوم جدیدی در جامعه علمی تحت عنوان "شهر دانش بنیان" را فراهم آورده است ، دو نیروی پیشران در شکل گیری شهرها و مناطق دانشی ، ساختار فضایی برنامه ریزی را در سه سطح برنامه ریزی منطقه ای، برنامه ریزی شهری و طراحی شهری تغییر داده اند. با توجه نقش مهم ارتباط بین برنامه ریزی شهری و منطقه ای در یک نظام سلسله مراتبی منسجم ، توجه به سیستم نوآوری منطقه ای و ارتباط منسجم بین سطوح برنامه ریزی منطقه ای، برنامه ریزی شهری و طراحی شهری در راستای ایجاد و راه اندازی شهرهای دانش بنیان حائز اهمیت است . عامل هلالی و همکاران ( ١٣٩٨ ) در مقاله‌اي تحت عنوان ، واکاوي بسترهاي ایجاد شهر خلاق در نواحی شهري نیشابور ، براي دریافت اینکه به چه میزان شهر نیشابور آمادگی جذب طبقه خلاق و نهایتاً ایجاد شهر خلاق را دارد ، با روش تحلیل سلسله مراتبی و GIS به تحلیل بسترهاي جذب طبقه خلاق در نواحی شهر پرداخته‌اند . نتایج پژوهش حاکی از عدم تعادل میان نواحی شهر نیشابور به لحاظ برخورداري از بسترهاي جذب طبقه خلاق است به گونه‌اي که عمدهي بسترها در نواحی مرکزي قرار دارند، که می‌تواند مانعی براي تبدیل شدن نیشابور به شهري خلاق به صورت یکپارچه باشد .
طبقه خلاق و نوآور |
سرمایه اجتماعی |
کیفیت زندگی |
شاخص های شکل گیری شهر نوآور |
زیرساختهای نوآور |
چارچوب نهادی |
شهر نوآور |
شکل 1 :مدل مفهومی تحقیق
روش پژوهش
مطالعه حاضر ازنظر هدف ، کاربردی و ازنظر روش توصيفی- تحليلی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده‌شده است.. پرسشنامه های پژوهشی به عنوان مهمترین ابزار گرداوری داده ها در مطالعات است. اگرچه طیف‌ها متنوعی برای طراحی پرسشنامه ها وجود دارد اما معمولاً از طیف لیکـرت استفاده میشود. با استفاده از این طیف بسادگی میشود دادههای کمی برای تحلیل را گردآوری نمود. در این مقاله کوشش شده استت که سؤالات پرسشنامه با استفاده از طيف پنج گزینه‌ای لیکرت از کاملاً موافق تا کاملاً مخالف طراحی شوند.. در مفاهیم دوقطبی یا دوسویه، مقیاس امتیازی ۵ یا ۷ متداول است . جامعه آماری این تحقیق تعداد 484شهروندان ساکن شیراز تشکیل میدادند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد. . به همین منظور در اين پژوهش سعی شده شاخص هايی چون طبقه خلاق و نوآور ، سرمایه اجتماعی ، کیفیت زندگی ، زیرساختهای نوآور ، چارچوب نهادی ، شهر نوآور ، مورد بررسی قرار گیرد . برای سنجش هر يک از متغیرها در پرسشنامه ، از طیف لیکرت 5 سطحی استفاده شد .
در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش از نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است.پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و محاسبه ضریب پایایی ترکیبی(cr) سنجیده شد، مقدار آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی برای هر متغیر، بین صفر و یک میباشد و چنانچه مقدار بدست آمده بالاتر از 7/0 باشد، پرسشنامه پایایی مناسبی دارد. نتایج حاصل از مقدار آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی پرسشنامه که در جدول (1) نشان داده شده است تایید کننده پایایی مناسب پرسشنامه مورد استفاده میباشد.
جدول شماره 1. پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ متغیرهای پژوهش
متغیرها | AVE | پایایی ترکیبی | آلفای کرونباخ |
طبقه خلاق و نوآور | 816/0 | 930/0 | 906/0 |
سرمایه اجتماعی | 556/0 | 801/0 | 890/0 |
کیفیت زندگی | 559/0 | 848/0 | 844/0 |
زیرساختهای نوآور | 643/0 | 781/0 | 732/0 |
چارچوب نهادی | 650/0 | 870/0 | 887/0 |
شهر نوآور | 761/0 | 901/0 | 981/0 |
( منبع : یافتهای نگارنده )
روایی پرسشنامه نیز در دو مرحله روایی صوری و ظاهری از طریق کسب نظر از اساتید و کارشناسان تایید و روایی واگرا1 با محاسبه شاخص میانگین واریانس استخراج شده (AVE) تایید شد. حداقل میزان قابل قبول برای میانگین واریانس استخراج شده 5/0 میباشد. مقادیر بدست آمده برای هر متغیر در جدول شماره (1) قابل مشاهده هستند. روایی واگرا طبق جدول (2)، مقدار جذر میانگین واریانس استخراج شده تمام متغیرهای مرتبه اول از مقدار همبستگی میان آن ها بیشتر است که این امر روایی واگرای مناسب پرسشنامه را نشان میدهد.
جدول شماره 2. درصد تبیین واریانس و سطح معناداری متغییرها
متغییرها | درصد واریانس | سطح معناداری | |
طبقه خلاق و نوآور | 8.71 | 0247/0 | |
سرمایه اجتماعی | 15.78 | 0790/0 | |
کیفیت زندگی | 12.62 | 224/0 | |
زیرساختهای نوآور | 11.94 | 0313/0 | |
چارچوب نهادی | 9.51 | 0348/0 | |
شهر نوآور | 04/10 | 412/0 | |
( منبع : یافتهای نگارنده )
جدول شماره3: ماتریس سنجش روایی واگرا به روش فورنل و لارکر
متغیرها | طبقه خلاق و نوآور | سرمایه اجتماعی | کیفیت زندگی | زیرساخت های نوآور | چارچوب نهادی | شهر نوآور |
طبقه خلاق و نوآور | 903/0 | - | - | - | - | - |
سرمایه اجتماعی | 655/0 | 745/0 | - | - | - | - |
کیفیت زندگی | 785/0 | 709/0 | 747/0 | - | - | - |
زیرساختهای نوآور | 543/0 | 432/0 | 650/0 | 801/0 | - | - |
چارچوب نهادی | 786/0 | 701/0 | 651/0 | 541/0 | 806/0 | - |
شهر نوآور | 821/0 | 590/0 | 430/0 | 650/0 | 721/0 | 872/0 |
( منبع : یافتهای نگارنده )
معرفی منطقه مورد مطالعه
شهر شیراز مرکز استان فارس بر روی جلگه طویلی به طول 120 کیلومتر و عرض 15 کیلومتر در شرق 52 درجه و 29 دقیقه تا 52 درجه و 36 دقیقه و عرض شمالی 29 درجه و 33 دقیقه تا 29 درجه و 41 دقیقه ، در900 کیلومتری جنوب پایتخت و در منطقه کوهستانی جنوب ایران واقع شده است. استان فارس از طرف شمال به استان اصفهان ، از جنوب به بوشهر و هرمزگان ، از شرق به کرمان از سمت غرب به استان کهگیلویه و بویراحمد ختم می شود و شهر شیراز نیز از سمت شمال به شهرستان های مرودشت و سپیدان ، ازجنوب به جهرم و فیروزآباد ، از شرق به نی ریز ، استهبان و فسا و از طرف غرب به شهرستان های ممسنی و کازرون منتهی می شود. ارتفاع شهر از سطح دریا 1488 متر در منتهی الیه شرقی شهر و حدود 1700 متر در غرب آن متغیر است.پست ترین نقطه جلگه شیراز درجنوب شرقی (دریاچه مهارلو ) و بلند ترین نقطه آن درشمال غرب دشت واقع شده است. بنابراین شیراز دارای شیبی از سمت شمال غربی به جنوب شرقی است و به همین قسمت غربی آن منابع چشمه ها و چاههای آب فراوانی است ( نقشه 1 )
نقشه 1 موقعیت شهر شیراز در استان و کشور ( منبع : سازمان نقشه برداری )
تجزیه وتحلیل داه ها
در بخش ارائه نتایج نخست ویژگیهای جمعیتی جامعه آماری تحقیق ارائه‌شده است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که ازنظر جنسیت 287 نفر از شرکتکنندگان مرد و 97 نفر آنان زن و همچنین اکثریت اعضای نمونه آماری تحقیق به تعداد 187 نفر، متأهل بودهاند. بیشترین افراد در رده سنی 41 تا 50 سال به تعداد 145 نفر قرار داشتهاند . و نیز اکثریت اعضای نمونه آماری تحقیق به تعداد 132 نفر، دارای مدرک تحصیلی کارشناسی بودهاند .
آزمون فرضیههای این پژوهش از طریق بررسی مدلهای اندازهگیری متغیرهای پژوهش با رویکرد تحلیل عاملی تأییدی و بررسی مدل ساختاری در نرم‌افزار آموس بدست آمده است که در ادامه به‌تفصیل ارائه میشود.
در مدلهای معادلات ساختاری لازم است تا دو مدل مورد آزمون قرار گیرند. مدل اول، شامل مدل اندازهگیری برای متغیرهای پژوهش است. مدل اندازهگیری، نشان‌دهنده‌ی بارهای عاملی متغیرهای مشاهده شده (گویهها) برای هر متغیر مکنون است. همان طور که مشاهده میشود، مقادیر بارعاملی گویههای مربوط به هر کدام از متغیرها بیشتر از 4/0 بوده و مدل اندازهگیری مورد تائید قرار میگیرد(جدول2).
جدول4: نتایج شاخصهای برازش مدل ساختاری تحقیق
شاخصهای برازش | NFI | AGFI | GFI | RMSEA | X2/DF | DF | X2 |
حدمجاز | ملاک بیش از90 | ملاک بیش از90 | ملاک بیش از90 | ملاک کمتر یا مساوی0.08 | ملاک کمتر از3 | ملاک بیش از صفر |
|
طبقه خلاق و نوآور | 93/0 | 91/0 | 94/0 | 045/0 | 73/1 | 234 | 432/405 |
سرمایه اجتماعی | 90/0 | 94/0 | 93/0 | 055/0 | 58/1 | 251 | 065/398 |
کیفیت زندگی | 95/0 | 95/0 | 94/0 | 076/0 | 24/1 | 167 | 342/208 |
زیرساختهای نوآور | 93/0 | 99/0 | 97/0 | 065/0 | 109/1 | 188 | 65/202 |
چارچوب نهادی | 90/0 | 98/0 | 95/0 | 076/0 | 54/1 | 198 | 43/305 |
شهر نوآور | 98/0 | 93/0 | 93/0 | 055/0 | 81/2 | 106 | 23/298 |
( منبع : یافتهای نگارنده )
میزان انطباق شاخص ها برای چارچوب استخراج شده به شرح جدول (3) است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی متغیر های تحقیق نشان داد مدل های اندازه گیری مناسب و تمامی اعداد و پارامتر های مدل، معنادار است. اولین شاخص، کای اسکویر هنجار شده است که از تقسیم X بر درجهی آزادی به دست میآید. مقادیر کمتر از ۳ برای این معیار بسیار مطلوب تلقی میشود. شاخص میزان انطباق (AGFI) نیز باید بزرگ تر از 9/0 باشد، مقادیر بالای 9/0برای شاخص های نیکویی برازش (GFI)، هنجار شده برازندگی نشان دهنده این است که مدل از برازش مطلوبی برخوردار است. علاوه بر این میزان شاخص RMSEA کمتر از 08/0 است.
پس از آزمون مدل اندازهگیری، اکنون لازم است تا مدل ساختاری که نشان‌دهنده‌ی رابطه‌ی بین متغیرهای مکنون تحقيق است ارائه شود. با استفاده از مدل ساختاری، میتوان به بررسی فرضیههای تحقیق پرداخت. مدل در حالت تخمین استاندارد (ضرایب استاندارد) در قالب شکل(2) نشان داده شده است. همان‌طور که در جدول4 ملاحظه میشود، مدل از نظر شاخصهای تناسب در وضعیت مناسبی قرار دارد؛ زیرا نسبت کای دو بر درجه آزادی برابر با 51/1 و کوچک‌تر از مقدار مجاز یعنی عدد۳ و مقدارRMSEA برابر با 07/0 و کوچک‌تر از عدد مجاز یعنی عدد08/0 است همچنین دیگر شاخصهای برازش از قبیل GFI، AGFIو NFI در وضعیت مطلوبی قرار دارند ازاین‌رو مدل ساختاری پژوهش مورد تائید قرار میگیرد.
جدول5: نتایج شاخصهای برازش مدل ساختاری تحقیق
شاخصهای برازش | NFI | AGFI | GFI | RMSEA | X2/DF | DF | X2 |
حدمجاز | ملاک بیش از90 | ملاک بیش از90 | ملاک بیش از90 | ملاک کمتر یا مساوی0.08 | ملاک کمتر از3 | ملاک بیش از صفر |
|
نتایج | 95/0 | 98/0 | 96/0 | 07/0 | 51/1 | 432 | 59/653 |
( منبع : یافتهای نگارنده )
شکل شماره2. مدل ساختاری پژوهش در حالت ضرایب استاندارد
در ارتباط با تاثیر طبقه خلاق بر شهر نوآوری همان‌طور که در شکل 1 مشاهده میشود، ضریب مسیر (41/0) برآورد شده است. همچنین با به‌گونه‌ای که مقدار آماره T به‌دست‌آمده برابر با 67/5 شده و از 96/1 بیشتر است؛ همچنین مقدار سطح معنی داری بدست آمده برابر با 001/0 است از آنجایی که مقدار سطح معنی داری بدست آمده کمتر از 05/0 است، ازاین‌رو این ضریب مسیر معنادار است و میتوان گفت که طبقه خلاق و نوآوری بر پیاده سازی شهر نوآوری تاثیر مثبت و معناداری دارد . در ارتباط با تاثیر سرمایه اجتماعی بر شهر نوآوری همان‌طور که در شکل 1 مشاهده میشود، ضریب مسیر (54/0) برآورد شده است. همچنین با به‌گونه‌ای که مقدار آماره T به‌دست‌آمده برابر با 37/4 شده و از 96/1 بیشتر است ؛ همچنین مقدار سطح معنی داری بدست آمده برابر با 001/0 است از آنجایی که مقدار سطح معنی داری بدست آمده کمتر از 05/0 است ، از این‌رو این ضریب مسیر معنادار است و میتوان گفت که سرمایه اجتماعی بر پیاده سازی شهر نوآوری تاثیر مثبت و معناداری دارد . در ارتباط با تاثیر کیفیت زندگی بر شهر نوآوری همان‌طور که در شکل 1 مشاهده میشود، ضریب مسیر (61/0) برآورد شده است. همچنین با به‌گونه‌ای که مقدار آماره T به‌دست‌آمده برابر با 88/5 شده و از 96/1 بیشتر است؛ همچنین مقدار سطح معنی داری بدست آمده برابر با 001/0 است از آنجایی که مقدار سطح معنی داری بدست آمده کمتر از 05/0 است، ازاین‌رو این ضریب مسیر معنادار است و میتوان گفت که کیفیت زندگی بر پیاده سازی شهر نوآوری تاثیر مثبت و معناداری دارد . در ارتباط با تاثیر زیرساختهای نوآور بر شهر نوآوری همان‌طور که در شکل 1 مشاهده میشود ، ضریب مسیر (48/0) برآورد شده است . همچنین با به‌گونه‌ای که مقدار آماره T به‌دست‌آمده برابر با 34/2 شده و از 96/1 بیشتر است؛ همچنین مقدار سطح معنی داری بدست آمده برابر با 001/0 است از آنجایی که مقدار سطح معنی داری بدست آمده کمتر از 05/0 است، ازاین‌رو این ضریب مسیر معنادار است و میتوان گفت که زیرساخت های نوآور بر پیاده سازی شهر نوآوری تاثیر مثبت و معناداری دارد . در ارتباط با تاثیر چارچوب نهادی بر شهر نوآوری همان‌طور که در شکل 1 مشاهده میشود، ضریب مسیر (39/0) برآورد شده است. همچنین با به‌گونه‌ای که مقدار آماره T به‌دست‌آمده برابر با 89/4 شده و از 96/1 بیشتر است؛ همچنین مقدار سطح معنی داری بدست آمده برابر با 001/0 است از آنجایی که مقدار سطح معنی داری بدست آمده کمتر از 05/0 است، ازاین‌رو این ضریب مسیر معنادار است و میتوان گفت که چارچوب نهادی بر پیاده سازی شهر نوآوری تاثیر مثبت و معناداری دارد.
بحث ونتیحه گیری
خلاقیت ، خلق یک ایده نو و جدید بوده و نوآوری مرحله بعد از خلاقیت و گسترش ایده های نو میباشد. نوآوری شهری به معنی خلق محصولات نوآورانه ( در صنعت و تولیدات صنعتی ) و خدمات نوآورانه ( طرحها و پروژه های شهری ) است . در نتیجه بر اساس نظریه فریمن اگر بخواهیم نوآوری را در شهر گسترش دهیم باید نوآوری غیرفناورانه یا همان سازمانهای واسطه که محصولات و خدمات نوآورانه تولید و ارائه میکنند را در درجه اول اهمیت قرار دهیم .
نتایج در استان فارس نشان میدهد که شهر شیراز به عنوان مرکز استان میزان بسیار شدیدی از فعالیتها و جمعیت را به خود اختصاص داده است. این شهر دارای تمرکز و تنوع فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی بوده و یکی از شهرهای تاریخی کشور محسوب میشود . لذا کلانشهر شیراز پتانسیلهای تحقق شهر نوآور را دارا است ، ولی هنوز با شهر نوآور فاصله زیادی دارد. همینطور از نظر زیرساختهای اقتصادی و تولیدی به ویژه در بخش صنعت به واسطه تمرکز مراکز بزرگ صنعتی به عنوان یکی از قطبهای صنعتی در جنوب کشور محسوب میشود. به همین دلیل این شهر به تنهایی در سطح اول توسعه یافتگی قرار گرفته است و فاصله عمیقی با سایر شهرها برای خود ایجاد کرده است. این مسئله نشان از تمرکز شدید جمعیت و فعالیتها و خدمات در شهر شیراز دارد ، که منجر به مهاجرت به شهر شیراز و افزایش جمعیت این شهر شده است ، و این کلانشهر را با چالشهای اجتماعی ، اقتصادی ، کالبدی و زیست محیطی مواجه کرده است . با توجه به اینکه امکانات و خدمات مناطق شهر شیراز به صورت برابر توزیع نشده است و توسعه و پیشرفت شهرها ، توزیع عادلانه امکانات و خدمات بین مناطق شهری را طلب میکند. این امکانات ، خدمات به عنوان محرکی برای نوآوری قلمداد میشوند ، همینطور نوآوری کلید پیشرفت و توسعه شهرها است و مزیت رقابتی را برای شهرها فراهم مینماید ، با توجه به موارد ذکر گردیده در این تحقیق به بررسی عوامل موثر در ایجاد نوآوری در شهر شیراز پرداخته شده است . روش پژوهش ، توصیفی - تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی میباشد . اخذ داده ها و اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی ( پرسشنامه ) در پنج شاخص ؛ طبقه خلاق ، سرمایه اجتماعی ، کیفیت زندگی ، زیرساخت های نوآور و چارچوب نهادی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان شهر و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر محاسبه و به صورت تصادفی ساده توزیع گردید و پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و محاسبه ضریب پایایی ترکیبی( cr ) سنجیده شد ،
در سطح برنامه ریزی شهری هدف عمومی از برنامه ریزی معطوف به مؤلفه های کیفیت زندگی است ، مؤلفه هایی که نه تنها سبب نگهداشت نیروهای خلاق موجود شود ، بلکه سبب افزایش جذب مهاجران خلاق نیز میگردد. از این رو تامین مناسب زیرساختهای یک زندگی خوب از قبیل ، مسکن ، حمل و نقل عمومی ، خدمات بهداشتی ، خدمات تفریحی و گردشگری و... به عنوان یک پیش شرط اولیه تلقی میشود ؛ و تامین زیرساختهای پژوهشی- تحقیقاتی و سرمایههای ریسک پذیر به منظور ساختن بستری برای تبدیل ایدهها به فناوری تولید و محصول، به عنوان شرطهای کافی شهر خلاق و نوآور است . و در سطح طراحی شهری ، افزایش تعامل افراد خلاق با هم و خلق فضاهایی است که منجر به خلاقیت و آموزش در درون شهرها میشود. در این دیدگاه ساختن میدانها ، کافه ها، موزه ها، کتابخانه ها و ... به نحوی که یادگیری و خلاقیت را در آحاد جامعه تشویق کند بسیار حائز اهمیت خواهد بود. از این رو در ایجاد یک منطقه نوآور در ابتدا بهتر است به زیرساختهای لازم جهت جذب سرمایه های دانشی و مخاطره پذیر توجه کرد که اولین و مهمترین زیرساخت لازم وجود یک قانون قوی و منسجم و در مرتبه دوم حمایت های دولتی میباشد .
با توجه به نتیجه پژوهش مدیریت کلانشهر شیراز در راستای تحقق شهر نوآور نیازمند توجه به توزیع عادلانه شاخصهای شهر نوآور و تمرکز زدایی از مرکز است. تحریک نوآوری از طریق توزیع عادلانه شاخصهای شهر نوآور در راستای تحقق شهر نوآور برای رشد اقتصادی و یافتن راه حلهایی برای چالشها ضروری است و مزیت رقابتی را بین شهرها در فرآیند جهانی شدن بدست میآورند . . اين پژوهش دريافت که شکل گیری نوآوری شهری بدون توجه به نقش مؤثر شهروندان امکان پذير نیست و توجه به اين رويکرد زمینه ساز توسعه و حل مشکلات شهری و درنهايت افزايش عملکرد مديريت شهری است . هرگونه تحول اساسی در شهر و کاهش مشکلات شهری منوط به اصلاحات اساسی در رويکرد و نظام های برنامه ريزی و مديريت شهری است . مديريت مطلوب شهری زمانی شکل میگیرد که از همه استعدادها و ظرفیت های موجود در عرصه شهری بهره گیری گردد
در نتیجه دستیابی به شهر نوآوربه تغییرات بنیادی در عوامل کلیدی و مؤثر نیاز است که این امر اهتمام همه
هم در بُعد ملی را می طلبد. محلی و بُعد در جانبه ای از طریق مدیران،
بهره گیری ازنظا مهای مختلف مانند نظام پیشنهادها و ایده ها درجهت خلق وایجاد ایده های نو در زمینه های مورد نیاز واستفاده از آانها درحل مسایل ضروری است.
منابع
1-امیری ، آناهیتا ( 1398 ) بررسی جغرافیایی تاثیر صنایع دستی در توسعه گردشگری ( مطالعه موردی شهر شیراز ) ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد لارستان .
2-رشتبر ، ه . نظم فر ، ح . صمدزاده ، ر ( 1400 ) رزیابی و سنجش شاخص های فرهنگی و اجتماعی شهر نوآور در کلان شهر تبریز ، نشریه مطالعات برنامه ریزی سکونتگاههای انسانی ، دوره 16 ، شماره 2 ، ص 337 – 325 .
3-رضوی ، سید مصطفوی؛ اکبزی مرتضی ( 1390) نظذام ذوآوری تهران : انتشارا دانشگاه تهران
4-طیبی ، ح . رفیعیان ، م . ماجدی ، ح . زیاری ، ی ( 1399 ) بررسی نقش شهرهای دانش بیان و نوآور در توسعه شهری و منطقه ای ، فصلنامه دانش شهرسازی ، دوره 4 ، شماره 1 ، ص 32 – 19 .
5-غفاری گیلاندره ، ع . خوارزمی ، ا . یزدانی ، م . روشن رودی ، س ( 1396 ) بررسی سناریوهای محتمل شکل گیری شهر نوآور در کلان شهر مشهد با تاکید بر افق 1400 ، فصلنامه فضای جغرافیایی ، سال 18 ، شماره 63 ، ص 69 – 51 .
6- مطالعات آمایش استا ن خراسا ن رضوی(1390) و مدیریت آمایش استان خراسان رضوی مشهد: انتشذارا جهذاد دانشگااهی مشهد
7--میرزایی ، ح . ربانی ، ت ( 1398 ) تحلیل مسایل نظام نوآوری کلان شهر تهران با استفاده از روش نقشه شناختی فازی ، فصلنامه شهر پایدار ، شماره 2 ، ص 16 – 1 .
8-Abbasi, F. and Hajihoseini, H. (2004) Evaluating Iranian National Innovation System Research Institute for Technological Development Studies, Tehran, Iran, 5(1) 25-3
9-Athey,G. Glossop,C. Harrison,B. Nathan,M. Webber,C. (2007). Innovation and the city,NESTA
10--Buschmann, A., Meyer, B., & Schewe, G. (2016). Factor State In Innovative Ecosystems: A Comparison Between Brazil and Germany. International Journal of Innovation, 4(2), 198-207.
11-Briggs, M.J. (2018). Innovation and the city: a macro marketing approach to industry development, Marketing Intelligence & Planning Vol. 27 No. 2, 2009 pp. 233-245
12-Dutta, S and Mia, I. (2007). The Global Information Technology Report2006–2007. Connecting to the Networked Economy. World Economic Forum, France.
13-dvinsson, L. (2003). Introduction to Issues in Knowledge Management. Oxfordshire, Henley Knowledge Management Forum
14--Fritsch.M, & Wyrwich.M. (2021): Is innovation (increasingly) concentrated in large cities? An international comparison, Jena Economic Research Papers, ISSN 1864-7057, pp. 1-66.
15-Gallouj, F., Rubalcaba, L., Toivonen, M., & Windrum, P. (2018). Understanding social innovation in services industries. Industry and Innovation, 25(6), 551-569.
16-Gregory, J. J., & Rogerson, C. M. (2018). Suburban creativity: The geography of creative industries in Johannesburg. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 39(39), 31-52.
17-Inzelt, Annamária. (2019). The evolution of university–industry–government relationships during transition, Journal Research Policy 33, 455-461.
18-Johnson, B. (1992). “Institutional Learning,” in: Lundvall, B. -A. (ed.), National Systems of Innovation: Towards a Theory of Innovation and Interactive Learning, Pinter Publishers, London, pp. 23-44.
19-Katz, Bruce & Julie Wagner. (2014). The Rise of Innovation Districts: A New Geography of Innovation in America, Metropolitan Policy Program At Brookings. Brookings Institution. May
20--Kauppinen, H .(2016) .Enabling Collaborative Innovation in a Smart City. Creating Scenarios of Open Innovation Platforms Heini. Laurea University of Applied Sciences Leppävaara-p7.
21--Kiuru, J., & Inkinen, T. (2017). Predicting innovative growth and demand with proximate human capital: A case study of the Helsinki metropolitan area. Cities, 64, 9-17.
22-Salami, R & J. Soltanzadeh, (2012). Comparative Analysis for Science, Technology and Innovation Policy; Lessons Learned from Some Selected Countries (Brazil, India, China, South Korea and South Africa) for Other LdCs Like Iran, Journal of Technology Management & Innovation, Volume 7, Issue 1212-221.,
23-Shearmur, R. (2018). Are cities the font of innovation? A critical review of the literature on cities and innovation, cities 29, 451-460
24-Tushman, M.I. & O’Reilly, C.A., III. (2017). Winning through innovation. Boston: Harvard Business School Press: 353-375
25-Yigitcanlar, T. (20019). Planning for knowledgebased urban development: global perspectives Journal of knowledge management, VOL. 13 NO., 5, pp. 228-242
Abstract
Analysis of effective factors in creating innovative cities (Case study: Shiraz)
Cities are always a place for innovation, innovation . In fact, the innovative and creative city is a favorable environment for training innovation and human which provides the ground for cultivating the creativity of its residents. The present study seeks to investigate the factors affecting the creation of innovative cities. The research method is descriptive-analytical and applied in terms of purpose. Obtaining data and information in both documentary and field forms (questionnaire) in five indicators; Creative class, social capital, quality of life, innovative infrastructure and institutional framework. The statistical population of the study included city dwellers and sample size was calculated by Cochran's formula of 384 people and distributed randomly. The reliability of the questionnaire was measured by Cronbach's alpha and calculating the combined reliability coefficient (). Research data were used by SPSS and AMOS software. According to the research results, the value of t-statistic obtained for the effect of the creative class component on creating an innovative city is equal to (5.67), the effect of social capital component on creating to (4.37), the effect of quality of life component on creating equal to (5.88), the effect of innovative infrastructure component on creating an innovative city equal to (2.34) and the effect of innovative framework component on creating is equal to (4.98) which according to the obtained coefficients of the obtained path, the effect of the desired components in creating an innovative city in Shiraz is positive and significant.
Keywords : Innovative city components, social capital, quality of life, Shiraz city
[1] Discriminant Validity
