تجزیه و تحلیل اقتصادی فرسایش خاک در حوزه آبخیز نهضت آباد در شهرستان کهگیلویه

الموضوعات :

وجیهه قربان نیا خیبری ¹ , محسن آرمین ²

1 - استادیار، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه یاسوج
2 - استادیار، گروه مهندسی منابع طبیعی- آبخیزداری- دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه یاسوج

تاريخ الإرسال : 27 الخميس , رجب, 1445 تاريخ التأكيد : 09 الإثنين , جمادى الأولى, 1446 تاريخ الإصدار : 28 الخميس , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: تحلیل اقتصادی, فرسایش خاک, حوزه آبخیز نهصت آباد, کهگیلویه,

ملخص المقالة :

در این مطالعه هزینه اقتصادی‌ مستقیم فرسایش خاک با استفاده از روش هزینه جایگزینی مواد مغذی (NRCM) و تجزیه و تحلیل تلفات نیتروژن، فسفر و پتاسیم (NPK) در رسوبات نهشته شده در پشت سدهای اصلاحی در حوزه آبخیز نهضت آباد با مساحت 5570 هکتار در شهرستان کهگیلویه برآورد شد. نتایج نشان داد که در دوره زمانی مورد مطالعه (1396-1398) جمعاً 378420000 گرم رسوب در پشت 11 سد اصلاحی مورد مطالعه در حوضه نهضت آباد نهشته شده است که این رسوبات به ترتیب حاوی 35830، 539960 و 5002890 گرم نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند. با در نظر گرفتن قیمت یک کیسه 50 کیلوگرمی کودشیمیایی سوپر فسفات تریپل، اوره و سولفات پتاسیم به ترتیب 5500، 1500 و 6250 هزار ریال (نرخ دولتی، سال 1402)، هزینه خرید کود شیمیایی لازم برای حفظ و احیای بهره‌وری خاک در حوزه آبخیز نهضت آباد معادل 1620417500 ریال است. با محاسبه مقدار فرسایش خاک از طریق حجم رسوبات نهشته شده در پشت سدهای اصلاحی نیز مشخص شد که مجموع هزینه مستقیم تلفات فرسایش خاک در حالت میانگین، حداکثر و حداقل تلفات NPK، به ترتیب 5328413398، 26693396770 و 52463835 ریال است، البته این میزان هزینه بر اساس فرسایش خاک محاسبه شده 001/0 تا 08/1 تن در هکتار در سال در حوضه‌های بالادست سدهای اصلاحی احداث شده در حوزه آبخیز نهضت آباد است که در مقایسه با میزان فرسایش خاک متوسط کشور ایران که در اکثر منابع علمی حدود 16 تن در هکتار در سال ذکر شده عدد بسیار کمی است.