ارزیابی سطح نشاط اجتماعی در سکونتگاه‌های غیررسمی(نمونه موردی: محله کشتارگاه- ارومیه)

الموضوعات :

رسول درسخوان ¹ ( استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و هنر، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران )
نیما بایرام زاده ² ( دانشجوی‌کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی‌شهری، دانشکده معماری‌‌و‌هنر، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران )

تاريخ الإرسال : 25 السبت , شعبان, 1441 تاريخ التأكيد : 09 الثلاثاء , ذو القعدة, 1441 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1441

الکلمات المفتاحية: ارومیه, نشاط, نشاط اجتماعی, سکونتگاه غیررسمی,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر ارزیابی سطح نشاط اجتماعی در محله کشتارگاه می‌باشد تا با بررسی پتانسیل‌ها، محدودیت‌ها و دارایی‌های محله در جهت ارتقاء نشاط اجتماعی در محله راهکارهایی ارائه نماید. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. مطالب مورد استفاده در این پژوهش به دو صورت برداشت اسنادی و میدانی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده‌ها شامل: مشاهده، پرسشنامه، مصاحبه و فیش‌برداری می‌باشد. جامعه آماری پژوهش ساکنین محله کشتارگاه می‌باشد. در این پژوهش روش نمونه‌گیری تصادفی بوده و برای نمونه گیری از فرمول کوکران استفاده شده است که حجم نمونه 372 نفر بدست آمده است. ابعاد استفاده شده در این پژوهش شامل ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی می‌باشد. تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات به دو صورت کمی و کیفی انجام گرفته است، در بعد کمی از روش‌های آماری (توصیفی و استنباطی) استفاده می‌شود و در بعد کیفی، نتایج حاصل از مشاهدات میدانی و مصاحبه‌ها تجزیه ‌و تحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشانگر وجود رابطه متوسط مستقیم میان ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و گویه‌های آن‌ها با نشاط اجتماعی می‌باشد همچنین در ارزیابی سطح نشاط اجتماعی با کسب میانگین 2.52 در سطح متوسط رو به پایین قرار دارد.

المصادر:

- برزگر, صادق, حیدری, تقی, انبارلو, علیرضا. (1398). تحلیل سکونتگاه‌های غیر رسمی با رویکرد زیست‌پذیری (مورد مطالعه: محلات غیررسمی شهر زنجان). فصلنامه علمی - پژوهشی برنامه ریزی منطقه ای, 9(33), ص 137-152.

- پاکزاد، جهانشاه،  (1397)، مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری، انتشارات شهیدی.

- پاکزاد، جهانشاه، (1393)، سیراندیشه ها در شهرسازی، جلد (2)، انتشارات آرمان شهر.

- پاکزاد، جهانشاه؛ بزرگ، حمیده؛ (1397)، الفبای روانشناسی محیط برای طراحان، انتشارات آرمان شهر.

- خلیلی، محسن؛ حسینی، سیدمرتضی؛ موسوی زاده، سیدمحسن؛ (1391)، تعمیق شهر شاد، تقویت شهروندان بانشاط و تلطیف کهن الگوی غمین شهر مذهبی، چهارمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، مشهد.

- رسولی، مسلم، (1396)، بررسی میزان نشاط اجتماعی (شادکامی) در بین شهروندان شهر جوانرود و عوامل موثر بر آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران غرب.

- رضادوست، کریم؛ فاضلی، عبدالله؛ مقتدایی، فاطمه؛ (1393)، بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان نظاط در استان خوزستان، فصلنامه توسعه اجتماعی، 8(4)،ص 29-46.

- رضایی، میثم؛ بلاغی، رسول؛ شمس الدینی، علی؛ شاعر، فاطمه؛ ماندنی، سعید؛ (1395)، ارزیابی و تحلیل ابعاد اجتماعی حاشیه نشینی درکلانشهرها (مطالعه موردی: محلات حاشیه نشین شهر شیراز)، 13(52)،ص 57-75

- شاهچراغی، آزاده؛ بندرآباد، علیرضا؛ (1396)، محاط در محیط:کاربرد روانشناسی محیطی در معماری و شهرسازی، انتشارات جهاد دانشگاهی.

- شریف‌زاده, حکیمه‌السادات, میرمحمدتبار, سیداحمد, عدلی‌پور, صمد. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی در ایران؛ فراتحلیلی از تحقیقات موجود. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ, 10(40),ص 159-180.

- غفاری، غلامرضا، 1388، کیفیت زندگی، تهران، شیرازه.

- غفاری، غلامرضا؛ شیرعلی، ابراهیم؛ (1395)، بررسی وضعیت نشاط اجتماعی در بین شهروندان و رابطه آن با احساس امنیت اجتماعی (نمونه موردی: جوانان 18-29 شهر تهران، مطالعات امنیت اجتماعی، 45،ص 33-57.

- کربلایی حسینی غیاثوند، ابولفضل؛ ستاری، مهسا؛ (1395)، بررسی تأثیر حس مکانی بر امنیت و نشاط اجتماعی کودکان(مطالعه موردی: منطقه 2 شهرداری قزوین)، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، 4(13)،ص 1-34.

- گلابی، فاطمه؛ اخشی، نازیلا؛ (1394)، مشارکت اجتماعی و نشاط اجتماعی، جامعه شناسی کاربردی، 59(3)،ص 139-160

- موسی زاده؛ سیدعلی، (1396)، ارتقا سرزندگی فضاهای شهری با رویکرد شهر شاد به منظور ارتقا سلامت روان استفاده کنندگان(نمونه موردی: خیابان چهار باغ عباسی اصفهان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، پردیس بین المللی فارابی.

- میرشاه جعفری، ابراهیم؛ عابدی، محمدرضا؛ دریکوندی، هدایت الله؛ (1381)، شادمانی و عوامل موثر بر آن، فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، 4(3)،ص 50-58.

- نبوی، عبدالحسین؛ رضادوست، کریم؛ صالحی، نجمه؛ (1394)، بررسی تأثیر عوامل اجتماعی و روانی بر احساس نشاط(مورد مطالعه: دانش آموزان 16-18 ساله شهر اهواز)، جامعه شناسی کاربردی، 26(59)،ص 1-22.

- Argyle, Michael, (2001), The Psychology Of happiness. London: Routledge.

- He Qingsong, Weishan He, Yan Song, Jiayu Wu, Chaohui Yin, Yanchuan Mou, (2018), The impact of urban growth patterns on urban vitality in newly built-up areas based on an association rules analysis using geographical ‘big data’, Land Use Policy, Volume 78,p 726-738.

- Jacobs, JANE, (1963), The Death and Life of Great American Cities, the University of Michigan, Vintage Books Press.

- Johnson,W & Krueger, RF(2006), How money buys happiness: genetic and environmental processes linking finances and life satisfaction. Journal of Personality and social psychology. vol0, p 680-691.

- Kaushik, V. & Jaggi, P, (2011), Predicting Happiness in Urban Males and Females Through Preception of Resource Adequacy, Studies on Home and Community Science, No5(1), p 39-44.

- Landry, C., (2000). Urban vitality: a new source of Urban competitiveness. Prince Claus Fund J ARCHIS issue’ Urban Vitality / Urban Heroes’. December 2000.

- Li, S.M., Liu, Y., (2016). The jobs-housing relationship and commuting in Guangzhou, China: Hukou and dual structure. J. Transp. Geogr. 54,p 286–294.

- Liu, L., Silva, E. A., & Long, Y. (2019). Block-level changes in the socio-spatial landscape in Beijing: Trends and processes. Urban Studies, 56, p 1198–1214.

- Lynch, K., 1984. Good City Form. The MIT Press, Cambridge. 

- Wiking, Meik. (2013). The happy Danes. Exploring the reasons behind the high levels of happiness in Denmark. The Happiness Research Institute, Minstry of Foreign Affairs of Denmark.

- Wu, Q., Cheng, J., Chen, G., Hammel, D. J., & Wu, X. (2014). Socio-spatial differentiation and residential segregation in the Chinese city based on the 2000 community-level census data: A case study of the inner city of Nanjing. Cities, 39, 109–119.

- Xia, Chang, Anthony Gar-On Yeh, Anqi Zhang, (2020), Analyzing spatial relationships between urban land use intensity and urban vitality at street block level: A case study of five Chinese megacities,Landscape and Urban Planning, Volume 193,p 1-18.

- Ye, Y., Li, D., & Liu, X. (2018). How block density and typology affect urban vitality: An exploratory analysis in Shenzhen, China. Urban Geography, 39(4),p 631–652.