رتبهبندی توسعه منطقهای با استفاده از کپ‌لند مطالعه موردی: بخش بهداشت و درمان شهرستانهای استان ایلام
الموضوعات :
چنور محمدی
1
(
کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
)
مهسا حاجی
2
(
کارشناسی ارشد، شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
)
تاريخ الإرسال : 20 السبت , ربيع الثاني, 1437
تاريخ التأكيد : 05 الأحد , شوال, 1437
تاريخ الإصدار : 26 الجمعة , رمضان, 1437
الکلمات المفتاحية:
استان ایلام,
شاخص بهداشتی- درمانی,
الکتر,
کپ‌لند,
ملخص المقالة :
امروزه توجه به بهداشت و سلامت در سطح جامعه، توزیع مناسب تسهیلات بهداشتی و استفاده مؤثر از این امکانات یکی از اهداف اصلی برنامهریزی در سطوح مختلف تلقی می‌گردد. برای سنجش وضعیت بهداشت و درمان یک جامعه از معیارهای مختلفی استفاده می‌شود. اندازه‌گیری شاخص بهداشتی از مطلوب‌ترین و مناسب‌ترین راه‌های سنجش سطح بهداشت در جامعه است. به منظور برنامهریزی توسعه در بخش بهداشت و درمان یک جامعه، ابتدا لازم است وضعیت آن جامعه از لحاظ میزان برخورداری از شاخص بهداشتی و درمانی مورد بررسی قرار بگیرد. هدف پژوهش حاضر رتبهبندی شهرستانهای استان ایلام از لحاظ شاخص بهداشتی- درمانی می‌باشد روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و داده‌های مورد نیاز از سالنامه‌ی آماری و سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 استان ایلام جمع‌آوری شد‌ه‌اند که با آنتروپی شانون وزن‌دهی و با استفاده از مدل‌های الکتر، تاپسیس و saw مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند، در نهایت نتایج مدل‌ها با استفاده مدل کپ‌لند ادغام شده، نتایج این بررسی نشان می‌دهد سطح توسعهیافتگی از 7 تا 7- در نوسان است به طوری که شهرستان ایلام با 7 و شهرستان آبدانان با 5 امتیاز توسعه یافته، شهرستانهای ، ایوان و مهران نسبتاً توسعه‌یافته، شهرستانهای شیروان و چرداول، دهلران و ملکشاهی در حال توسعه و شهرستان دره شهر با 7- امتیاز توسعه‌نیافته می‌باشند.
المصادر:
اجلالی، پرویز، تحلیل منطقهای و سطحبندی سکونتگاه‌ها، مرکز مدارک اقتصادی واجتماعی، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، تهران، 1373.
احمدپور، احمد؛ اکبرپور شیرازی، محسن و رضوی امیری، زهرا،88، استفاده از مدل‌های تصمیمگیری چند شاخصهای در انتخاب سهام (شرکت‌های دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادر تهران)، فصلنامه بورس اوراق بهادر شماره‌ی 5، صص 38-5.
الیاسپور، بهنام؛ الیاسپور، داریوش و حجازی، علی،1390، میزان توسعهیافتگی بخش بهداشتی و درمانی شهرستانهای استان خراسان شمالی به روش تاکسونومی عددی در سال 1385 «مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، شماره 1، صص 28-23.
پاپلییزدی، محمد حسین و رجبی سناجردی، حسین، 1389، نظریههای شهر و پیرامون، چاپ چهارم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
جعفری، محمد؛ سیفی، حسن و جعفری، علی (93)، سنجش میزان توسعهیافتگی بخش بهداشتی و درمانی شهرستانهای استان زنجان به روش تاکسونومی عددی در سال 1390، فصلنامه مدیریت بهداشت و درمان، دوره 4، شماره 1 و 2، صص 69-61.
خاکپور، براتعلی (1385)، سنجش میزان توسعهیافتگی دهستان‌های شهرستان شیروان به منظور برنامهریزی ناحیهای، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره هفتم، صص145-133
رضایی، افسانه (1386)، بررسی تطبیقی روش‌های سنتی و نوین در برآورد ضرایب داده –ستانده استان لرستان، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی.
زنگیآبادی؛ علیزاده، جابر و احمدیان، مهدی (1390)، تحلیلی بر توسعهیافتگی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی با استفاده از تکنیک TOPSIS، نشریه نگرش نو در جغرافیای انسانی، شماره 13، صص 84-69.
زنگیآبادی، علی؛ امیر عضدی، طوبی و پریزادی، طاهر (1391)، تحلیل شاخصهای توسعه خدمات بهداشت و درمان در استان کردستان، فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، سال دهم، شماره 21، صص 215-199.
زیاری، کرامتاله؛ زنجیرچی، سید محمود؛ سرخ کمال، کبری (1389) بررسی و رتبهبندی درجه توسعهیافتگی شهرستانهای خراسان رضوی با استفاده از تکنیک تاپسیس، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 72، صص 30-17.
سالنامه آماری سال 1390، سازمان مدیریت و برنامهریزی استان ایلام
سرو، رحیم، رشیدی، اصغر و حصاری، ابراهیم، ( 1391)، سنجش میزان توسعهیافتگی ساختارهای اقتصادی-اجتماعی شهرهای استان آذربایجان شرقی، جغرافیا (فصلنامه علمی – پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران) دوره جدید، سال دهم، شماره 35. صص 82-57.
سلطانی، علی، نامداران، احمدعلی، ( 1390)، تحلیل نقش فضاهای شهری در دستیابی به توسعه پایدار شهرها، تبیین پارادایم ارتباط، فصلنامه علمی- پژوهشی باغ نظر مرکز پژوهشی هنر معماری و شهرسازی نظر، شماره هجدهم، سال هشتم، صص 75-84 .
صیدایی، سید اسکندر؛ جمینی، داود و جمشیدی، علیرضا (1393)، تحلیلی بر وضعیت شاخصهای درمانی در شهرستانهای استان کرمانشاه با بهرهگیری از مدل‌های TOPSIS، AHP، و تحلیل خوشهای، مجله علمی پژوهشی برنامهریزی فضایی (جغرافیا)، سال چهارم، شماره اول، صص 64-43.
ضرابی، اصغر؛ محمدی، جمال و رخشانی نسب، حمید رضا (1386)، تحلیل فضایی شاخصهای توسعه بهداشت و درمان، نشریه رفاه اجتماعی، شماره 27، صص 234-213.
.عطایی، محمد 389، تصمیمگیری چند معیاره، شاهرود، دانشگاه صنعتی شاهرود، چاپ اول.
غلام‌رضایی، داوود، 1383، (طراحی مدل ریاضی DEA فازی برای رتبهبندی استان‌های کشور) با به‌کارگیری شاخصهای توسعه انسانی، پایاننامه کارشناسی مدیریت صنعتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
کلانتری، خلیل، 1380، برنامهریزی و توسعه منطقهای (تئوری‌ها و تکنیک‌ها)، چاپ اول، تهران، انتشارات خوش‌بین، صص 83-85.
. لطفی، صدیق و شعبانی، مرتضی (1391)، ارائه مدلی تلفیقی جهت رتبهبندی توسعه منطقهای مطالعه موردی: بخش بهداشت و درمان استان مازندران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال سیزدهم، شماره 28، صص 30-7.
مهندسین مشاورHDV از هلند، رهنمودهایی در برنامهریزی مراکز روستایی، مترجمان سید جواد میر ناصر اوکتایی و محمد گنچیان، انتشارات مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی، تهران، 1371.
موسوی، سید میثم؛ سیدین، سید حسام؛ آرین خصال، آیدین؛ صادقیفر، جمیل؛ آرمون، بهرام؛ صفری، یحیی و جویانی، یاسر (1392)، سطح بندی شهرستانهای استان کرمانشاه در بهره‌مندی از شاخصهای ساختاری سلامت با استفاده از الگوی اسکالوگرام، مدیریت ارتقای سلامت دوره 2 شماره 2، صص 15-7.
موسوی، میر نجف، 1382، سنجش درجه توسعهیافتگی نواحی ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه یزد.
هنری پاول، مارک، 1374، فخر پیشرفت توسعه، ترجمه مسعود محمدی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، ص 77.
ولینژاد ترکمانی، رضا؛ اصغر بانوئی، علی و جلوداری ممقانی، محمد (1390)، ارزیابی پیوندهای بین بخشی با استفاده از روش بردار ویژه (مطالعه موردی:استان تهران)، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار) - سال سیزدهم، شماره دوم، صص 59-37.
.Attfield,Robin, Wilkins, Barry(1992) :International Justice and the Third World: London,Routledage.
Dupont, V. (2007) , “Do Geographical Agglomeration, Growthand Equity Conflict?” Regional Science, Vol. 86, No. 2 (June).
Frazier, J.G, Sustainable Development : Modern elixir or Sackdress ? Enviromental conservation, pp182-193, 1997.
M.P. Cowen, W.Shenton, Doctorines of Development , Routledge,1996.
:Sharbatoghlie, A. (1991) , "Urbanization and RegionalDisparities in Post-Revolutionary Iran", Boulder: WestviewPress.
Shankar, R. & A. Shah (2003) , “Bridging the Economic Dividewithin Countries: A Scorecard on the Performance of RegionalPolicies in Reducing Regional Income Disparities”, WorldDevelopment, Vol. 31, No.8, Pp: 1421-1441.
_||_
