بررسی کیفیت و مقدار ساعت خورشیدی در خانه های سنتی شهر همدان
الموضوعات :
1 - استادیار گروه معماری،واحد هریس، دانشگاه آزاد اسلامی، هریس، ایران.
الکلمات المفتاحية: ساعت خورشیدی, نور روز, سطوح شفاف, خانه های سنتی, همدان , الگوی طراحی,
ملخص المقالة :
توجه به شیوه های نورپردازی طبیعی در ابنیه سنتی، از خصوصیات بارز معماری غنی بومی ایران می باشد. بنابراین بازشناسی تجربیات پیشینیان در مورد جداره های نورگذر خانه های سنتی شهر همدان و به روز رسانی راهبردهای پیشین می تواند به ارتقای کیفیت نور روز در بناهای معاصر این منطقه اقلیمی منجر شود. این مقاله به بررسی عناصر فیزیکی فضاهای باز و بسته در خانه های سنتی شهر همدان و نقش آنها در افزایش کیفیت نور طبیعی و مقدار ساعت آفتابی در فضاهای داخلی پرداخته، رابطه منطقی بین اجزاء سطوح شفاف و فضاهای بسته مرتبط با آنها را مورد بررسی تحلیلی قرار می دهد. هدف از این تحقیق، بازشناسی کیفیت و مقدار ساعت خورشیدی در خانه های سنتی شهر همدان و ارائه پیشنهادات و الگوهای طراحی فضاهای بسته برای بناهای این شهر و منطقه اقلیمی سرد ایران است. در نحوه انتخاب نمونه ها سه عامل زمان ساخت، دسترسی مناسب و یکپارچگی ساختاری بناها مورد توجه قرار گرفته شده است. شیوه تحقیق مبتنی بر گردآوری اطلاعات، مطالعات میدانی و بکارگیری نرم افزارهای تحلیل نور روز جهت بررسی میزان روشنایی فضاها، مقدار ساعت خورشیدی و نیز سایه اندازی در حیاط در طول سال می باشد. برای تحلیل اطلاعات به دست آمده از استانداردهای مرتبط با کیفیت روشنایی نور روز و روشهای آماری استفاده شده است. نتایج بررسی حاکی از وجود رابطه منطقی بین برخی از عناصر پنجره و اتاق در فضاهای بسته مرتبط با پنجره های متضمن نور روز مناسب است که با بررسی عناصر فیزیکی تمامی 38 اتاق انتخابی با نور روز مناسب در خانه های همدان، الگوهای طرح پیشنهادی با بیشترین مقدار معنی داری بین آنها به دست آمده است. عناصر فیزیکی عرض پنجره (Bw) و عرض اتاق (B) با ضریب همبستگی (r): 879/0 با معادله: Bw=0.5719 B+0.8074 بیشترین مقدار معنی داری را نشان می دهد. این الگوهای پیشنهادی می توانند راهکاری برای طراحی اتاق و پنجره در بناهای معاصر این شهر و منطقه اقلیمی سرد ایران باشند.
