تبیین اخلاق اسلامی در فرآیند طراحی و تولید معماری
الموضوعات :
محمدباقر ولی زاده اوغانی
1
(پژوهشگر دوره دکتری معماری اسلامی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.)
اصغر مولائی
2
(دانشیار شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.)
مینو قره بگلو
3
(استاد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.)
الکلمات المفتاحية: اخلاق اسلامی, اخلاق حرفه‌ای, معمار, حرفه معماری,
ملخص المقالة :
تبیین اخلاق اسلامی در فرآیند طراحی و تولید معماری چکیده معماران با دست‌ساخته‌هایشان آگاهانه در محیط طبیعی تصرف می‌کنند و زیست‌گاه انسانی را توسعه می‌دهند. لذا عدم توجه به اخلاق و ارزش‌های اخلاقی در معماری، می‌تواند عواقب انسانی و زیست‌محیطی گسترده‌ای داشته باشد. اصول اخلاق اسلامی از طرفی انسان را به عمران و آبادی زمین دعوت کرده و از سویی دیگر هر گونه ضررهای انسانی و زیست‌محیطی را نفی می‌کند. بر این اساس این پژوهش، با توجه به نقش کلیدی آموزه‌های اخلاق اسلامی در پیشرفت و ارتقاء اخلاق‌مداری معماران، به دنبال تبیین بایدها و نبایدهای اخلاق اسلامی حاکم بر فعالیت مهندسان معمار در فرآیند طراحی و تولید اثر معماری است. روش تحقیق از نوع استدلال منطقی بوده و برای گردآوری اطلاعات نیز از روش کتابخانه‌ای و اسنادی بهره گرفته شده است. برای انجام پژوهش داده‌های اخلاقی از آیات و روایات و کتب اندیشمندان اسلامی استخراج شده و به تحلیل و تبیین آن در فرآیند طراحی و تولید معماری پرداخته شده است. مطابق با یافته‌های این پژوهش، مهمترین اصول اخلاقی مرتبط با عمل معماران در هفت اصل (تواضع، تعهد و مسئولیت‌پذیری، صداقت، تعاون، قناعت، احترام به عموم مردم و احترام به طبیعت) از منابع مرتبط استخراج شد که کاربست این اصول در فرآیند طراحی و تولید معماری می‌تواند، تلاشی در راستای نفی انواع ضررهای انسانی و زیست‌محیطی باشد. عمل به این اصول در فرآیند طراحی و تولید معماری، مسئولیت معماران را در قبال کارفرما و کاربران، عموم مردم و طبیعت تضمین می‌کند. واژگان کلیدی: اخلاق اسلامی، اخلاق حرفه‌ای، معمار، حرفه معماری
