تبیین مؤلفه‌های ارتقادهندۀ استطاعت قرارگاه رفتاری «نمونۀ موردی محلۀ نیاوران، شهر تهران»
الموضوعات :کیانوش حسنی 1 , محمد علی زارعی 2
1 - استادیار گروه معماری، دانشکده معماری واحد یادگار امام خمینی (ره)، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: k_hasani78@yahoo.com
2 - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه ازاد اسلامی واحد یارگار امام(ره) شهرری، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: رفتار اجتماعی, قرارگاه رفتاری, محلۀ نیاوران, رفتار فردی, رفتار محیطی,
ملخص المقالة :
عبارت قرارگاه رفتاری در بردارندۀ مفهومی پردامنه و پرکاربرد است که با نگاهی ویژه در دانش روان‌شناسی محیط به آن پرداخته شده است. روان‌شناسی محیطی به محیط کالبدی، به‌عنوان بستری مؤثر در جهت شکل‌گیری رفتارهای فردی و اجتماعی توجه نموده است. در واقع انسان بر اساس ویژگی‌ها و نیازهای فردی و اجتماعی خود به برخی از داده‌های محیط واکنش نشان داده و متناسب با آن رفتاری را از خود بروز می‌دهد که ملاک بررسی، رفتارهای پرتکرار خواهد بود.ملاک اصلی، شناسایی مؤلفه‌های ارتقادهندۀ استطاعت قرارگاه رفتاری در جهت پیاده‌سازی آن‌ها در محلۀ نیاوران واقع در منطقۀ یک تهران است. دلیل انتخاب این بستر علاوه بر قابلیت‌های فیزیکی و اجتماعی محلۀ نیاوران، به این سبب است که محلات عنصری پیوند‌دهنده میان کانون خانواده و بستر شهری به شمار می-روند. سؤال بنیادی این پژوهش عبارت است از: مؤلفه‌های مؤثر بر تطبیق محیط کالبدی با الگوهای بهینۀ رفتاری در راستای پاسخگویی مناسب به رفتارهای فردی و اجتماعی چیست؟ بر این اساس هدف اصلی پژوهش شناخت و پیش‌بینی رفتار تحت تأثیر سه حوزۀ فردی، اجتماعی و محیطی است و پیاده‌سازی آن عوامل در قرارگاه‌های رفتاری بالاخص محلۀ نیاوران در جهت بهینه‌سازی رفتار می‌باشد. این پژوهش به روش تحلیل محتوای پیمایشی و با طرح پرسشنامه از کاربران محله طی فرآیندی برنامه‌ریزی شده، در جهت تبیین مؤلفه‌های ارتقادهندۀ قرارگاه رفتاری اقدام نموده است.نتیجه‌گیری: این نوشتار در جهت شناخت و پیش‌بینی الگوهای رایج رفتاری با استفاده از بررسی‌های مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی و تلفیق آن با نگرش‌های معمارانه تلاش نموده است. در نتیجه خلق قرارگاه زیستی مناسب با شناخت و پیش‌بینی مؤلفه‌های مؤثر بر شکل‌گیری رفتارهای فردی، اجتماعی و محیطی بهینه سبب ارتقای استطاعت در محلۀ نیاوران شده و شاهد رفتارهای متعالی ساکنین خواهیم بود که از میزان علاقه‌مندی آن‌ها به محیط و محله نشئت می‌گیرد.
_||_
