ارائه الگوی برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هیجانی-اجتماعی در دوره متوسطه از دیدگاه معلمان
الموضوعات :مرضیه رجبی‌زاده 1 , بدرالسادات دانشمند 2 , اصغر سلطانی 3
1 - کارشناس ارشد برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
2 - گروه علوم تربیتی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید با هنر کرمان ،کرمان ایران
3 - دانشیار برنامه درسی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
الکلمات المفتاحية: معلمان, برنامه درسی, تربیت دینی, دوره متوسطه, یادگیری هیجانی اجتماعی,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی از دیدگاه معلمان زن ناحیه‌ی یک کرمان بود. این پژوهش از بعد هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه ی آماری پژوهش را دبیران زن درس دینی دوره ی متوسطه دخترانه که در سال تحصیلی 95-96 در مدارس ناحیه ی یک شهر کرمان مشغول به تدریس بوده اند (188 نفر) تشکیل می دادند. نمونه ی پژوهش برابر با 126 نفر بود که با نمونه گیری تصادفی خوشه ای تک‌مرحله‌ای مدارس و سپس معلمان دینی زن انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ی محقق ساخته بود که پایایی آن با روش کرونباخ 95% محاسبه شد. روایی صوری ابزار نیز با نظر متخصصان علوم تربیتی تایید شد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی با استفاده از نرم‌افزار SPSS23 و روش الگو یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار AMOS23 انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که قدرت رابطه بین عامل(برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی) و متغیرهای قابل‌مشاهده آن (اهداف، محتوا، فعالیت‌های یاددهی- یادگیری و ارزشیابی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی) مطلوب است. لذا می‌توان گفت این چهار مؤلفه توانسته‌اند متغیر پنهان را به‌خوبی بسنجند. در این میان از بین چهار مؤلفه، فعالیت‌های یاددهی- یادگیری، با بیشترین ضریب مسیر (95/0) و اهداف با کمترین ضریب مسیر (51/0) تبیین کننده مدل است
آقازاده، کلیبر (1395). مدرسه و نقش آن در تربیت دینی دانشآموزان. دومین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران. تهران.
آقامحمدی، جواد (1393). بررسی جایگاه تربیت دینی و مؤلفه‌های آن در برنامه‌ی درسی مدارس متوسطه از منظر دبیران. مجله مهندسی فرهنگی ، 78، 107-91.
بهرامی مشعوف، عباس (1372). بررسی رابطهی بین میزان عبادت و سلامت روان در دانشجویان پسر مرکز تربیت‌معلم همدان. پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه علوم تربیت‌معلم.
بیات، یحیی و تلخابی، محمود (1388). بررسی میزان آگاهی دانشآموزان دختر و پسر دوره متوسطه استان زنجان از احکام دینی. طرح پژوهشی سازمان آموزش‌وپرورش استان زنجان.
پارسا، محمدرضا (1383). زمینهی نوین روانشناسی (روانشناسی عمومی). تهران: انتشارات بعثت،
چراغ چشم، عباس (1386). آسیبشناسی تربیت دینی در مدارس. فصلنامه کتاب نقد، 42. 168-155.
حسینی لرگانی، مریم، فتحی واجارگاه، کوروش؛ عارفی، محبوبه و زرافشانی، کیومرث (1393). طراحی الگوی سنجش برنامه درسی زاید در نظام آموزش عالی ایران. فصلنامه پژوهشدرنظام‌هایآموزشی، 8(27)، 174-149.
دلاور، علی (1393)، روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران، نشر ویرایش.
رهنما، اکبر و عبدالملکی، جمال (1388). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خلاقیت با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه شاهد. فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، 5(2)، 78-55.
زین‌الدینی میمند، زهرا؛ نادری، عزتالله؛ شریعتمداری، علی و سیف‌نراقی، مریم (1389). ارائه الگوی راهنمای تدوین برنامه‌درسی براساس بررسی میزان آگاهی اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان از محورهای اساسی برنامه‌ریزی درسی. رهبری و مدیریت آموزشی ، 14، 128-99.
سعیدی‌پور، بهمن؛ اسلام‌پناه، مریم و محمدی، سحر (1388). ارائه‌ی الگوی مفهومی برنامه‌ریزی درسی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات و سنجش میزان تناسب آن با نظام برنامه‌ریزی درسی. مطالعات برنامه درسی،10، 93-65.
ثمری، علیاکبر (1386). بررسی رابطهی هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان. فصلنامهی اصول بهداشت روانی، 9( 36-35)، 128-121.
عبدالحسینی، احمد، نادری، عزتالله و سیف‌نراقی، مریم (1394). طراحی الگوی برنامه درسی تربیت دینی و اخلاقی برای دانشآموزان اول دورهی متوسطه بر اساس رویکرد ترکیبی عقل و ایمان از منظر قران کریم. پژوهش‌های اخلاقی 6(2)، 116-101.
عسکری، پرویز و همکاران (1389). رابطه اعتقادات مذهبی و خوشبینی با سلامت معنوی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. یافتههای نو در روانشناسی، 4(10)، 39-27.
قادری، مصطفی (1383). بسترهای فهم برنامه درسی. تهران: انتشارات یادواره کتاب.
کاظم‌پور، اسماعیل و شاه‌بهرامی، نوشین (1394). ارائه مدلی جهت رفع نارسایی‌های برنامه درسی تربیت‌معلم. روانشناسی تربیتی، 7(1)، 36-24.
کرامتی، محمدرضا (1381). بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی بر رشد مهارت‌های اجتماعی و یادگیری درس ریاضی دانشآموزان پایه پنجم ابتدایی. پایاننامه دکترای چاپ نشده، دانشگاه تربیت‌معلم.
کرمی، حمید (1384). بررسی اثربخشی آموزش، توجه به عملکرد ریاضی و سطح سازگاری اجتماعی دانشآموزان پایه پنجم ابتدایی. شهر اراک. پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه آزاد اراک.
ناطقی، فائزه، یوسفی، علیرضا و یارمحمدیان، محمدحسین (1387). طراحی الگوی ارزشیابی برنامه درسی شیمی دوره متوسطه ایران. فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 20، 48-21.
Abdolhoseini, A., Naderi, E., & Seif Naraghi, M. (2015). Designing a model for religious and moral education curriculum for lower secondary students based on the blending the rational and faith from perspective of Quran. Moral Research, 6(2), 101-116 [In Persian].
Adriana, D. M. (2014). Influences of religious education on the formation moral consciousness of students. Procedia - Social and Behavioral Sciences 149, 518 – 523.
Aghamohammadi, J. (2014). Examining the place of religious education and its components in the curriculum of secondary schools from teachers’ point of views. Journal of cultural engineering, 78, 91-107 [In Persian].
Aghazadeh, K. (2016). The school and its role in students’ religious education. The second national conference of strategies for the development and promotion of educational sciences, psychology, counseling and education in Iran. Tehran [In Persian].
Arbuckle, J. L. (1994). IBM SPSS Amos 21 User's Guide. Presented at the RMD Conference on Causal Modeling, West Lafayette, IN.
Askari, P., & et al. (2010). Relationship between Religious beliefs and goodness with spiritual health among students of Ahvaz Islamic Azad University. New Findings in Psychology, 4(10), 27-39 [In Persian].
Aysem, S., & Fatma, N. (2014). The effect of the emotional intelligence level of high school students on their study attitudes. Prosedia- Social and Behavioral Science, 191, 2351- 54.
Baharami Mashouf, A. (1993). Examining the relationship between worship and psychological health between students of teacher college of Hamedan. Unpublished master’s thesis, Teacher Education University [In Persian].
Bayat, Y., & Talkhabi, M. (2009). Examining the awareness of Zanjan’s female and male students of religious orders. Research project of Education Organization of Zanjan Province [In Persian].
Cheragh Cheshm, A. (2007). The pathology of religious education in schools. Quarterly of book of Critique, 42. 155-168 [In Persian].
Chung, S., & McBride, A. M. (2015). Social and emotional learning in middle school curricula: A service learning model based on positive youth development, Children and Youth Services Review. 53, 192-200.
Coelho, V. A., Marchante, M., & Sousa, V. (2015). Positive attitude: A multilevel model analysis of the effectiveness of a social and emotional learning program for Portuguese middle school students. Journal of Adolescence,43, 29-38.
Corcoran, R. P., Cheng, A., Kim, E., & Xie, C. (2017). Effective universal school-based social and emotional learning programs for improving academic achievement: A systematic review and meta-analysis of 50 years of research. Educational Research Review, 25, 56-72.
Delavar, A. (2014). Research method in psychology and educational sciences. Tehran: Virayesh Publication [In Persian].
Elliot, S. N., Davies, M. D., Frey, J. R., Gresham, F., & Cooper, G. (2018). Development and initial validation of a social emotional learning assessment for universal screening. Journal of Applied Developmental Psychology. 55,39-51.
Ellis, A. (1981). Science religiosity, and rational Eemotive psychology, and rational emotive psychology theory, Research & Practice, 18, 155-150.
Feinberg, M. (2008). Classification as communication: Properties and design. a dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy. Washington: Unevercity of Washington.
Fouji, A., & Naderi, F. (2016). Relationship of Social Skills and Religious Beliefs with Emotional Divorce on Client Women Referring to Ahvaz Psychological Consultant Centers. Scientific Research Quarterly of Woman and Culture, 8(27), 23-36 [In Persian].
Ghaderi, M. (2004). Contexts for curriculum understanding. Tehran: Yadvareh Ketab [In Persian].
Goleman, D. (2008). The secret to success: New research says social-emotional learning helps students in every way. Greater Good Magazine/SharpBrains Guest Blog Post. Retrieved from http://greatergood.berkeley.edu/article/item/ secret_success/
hoseini, S., fathi, K., arefi, M., & zarafshani, K. (2015). Designing a model for assessment the scrape curriculum in Iranian higher, Quarterly journal of Research in Educational systems 8(27), 149-174 [In Persian].
Ionel, E., & Luliana. B. (2015). Religious education and teachers’ role in students’ formation towards social integration. The 6th International Conference Edu Word, Educsation Facing contemporary Word Issues, 30-35.
Karami, H. (2005). Examining the effectiveness of education, attention to math performance and level of social adjustment of Araks’ 5th graders elementary students. Unpublished master’s thesis, Islamic Azad University of arak [In Persian].
Kazempour, E., & Shah Bahrami, N. (2015). Presenting a model for eliminating the disadvantages teacher education curriculum. Educational Psychology, 7(1), 24-36 [In Persian].
Kemp, J., & Toperoff, D. (1998). Guidelines for portfolio assessment in teaching English. Retrieved from English Inspectorate. Ministry of Education. http.//wwwctni.org. Il/ Ministry Portfolio/ Default. Html.
Kermatai, M. (2002). Investigating the effect of collaborative learning on the development of social skills and learning the mathematical course of 5th graders elementary Students. Unpublished doctoral Dissertation, Teacher Education University [In Persian].
Kuenzi, M. (2018). Education, religious trust, and ethnicity: The case of Senegal. International Journal of Educational Development, 62, 254-263.
Mcneil, D. (2006). Contemporary curriculum in thought and action. Hobokaen, Nj: John Wiley & Sons, Inc.
Nateghi, f., Yusefi, A., & Yarmohammadian, M. (2017). Designing a Model for Evaluation of ChemistryCourses in Iran High Schools. Research in Curriculum Planning, 1(20), 21-48 [In Persian].
Parsa, M. (2004). A new context of psychology (general psychology). Tehran: Besat Publications [In Persian].
Polikarpos, K. (2011). Religiosity and education: The views of Greek student teachers on the religious education. Religious Education,106(3), 312-331.
Raahnamaa, A., & Abdolmalekee, J. (2009). Academic achievement as a function of emotional intelligence and creativity. The Journal of New Thoughts on Education, 5(2), 55-78. doi: 10.22051/jontoe.2009.176 [In Persian].
Saideipour, B., Islampanah, M., & Mohammadi, S. (2009). Presenting a conceptual model for curriculum based on the ICT and examining its appropriateness with the curriculum development system. Curriculum studies,10, 65-93 [In Persian].
Samari, A. (2007). The study of correlation between emotional intelligence and academic achievement among university students. Journal of Fundamentals of Mental Health, 9(36), 75-80. doi: 10.22038/jfmh.2007.1782 [In Persian].
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Allyn & Bacon/Pearson Education.
Zeinaddini meimand, A., Naderi, E., Shariatmadari, A., & Seif Naraghi, M. (2010). Presenting a model for curriculum development based on the perspectives of faculty members of Kerman Branch of Islamic Azad University on curriculum development. Educational Leadership and management, 14, 128-99 [In Persian].
_||_Abdolhoseini, A., Naderi, E., & Seif Naraghi, M. (2015). Designing a model for religious and moral education curriculum for lower secondary students based on the blending the rational and faith from perspective of Quran. Moral Research, 6(2), 101-116 [In Persian].
Adriana, D. M. (2014). Influences of religious education on the formation moral consciousness of students. Procedia - Social and Behavioral Sciences 149, 518 – 523.
Aghamohammadi, J. (2014). Examining the place of religious education and its components in the curriculum of secondary schools from teachers’ point of views. Journal of cultural engineering, 78, 91-107 [In Persian].
Aghazadeh, K. (2016). The school and its role in students’ religious education. The second national conference of strategies for the development and promotion of educational sciences, psychology, counseling and education in Iran. Tehran [In Persian].
Arbuckle, J. L. (1994). IBM SPSS Amos 21 User's Guide. Presented at the RMD Conference on Causal Modeling, West Lafayette, IN.
Askari, P., & et al. (2010). Relationship between Religious beliefs and goodness with spiritual health among students of Ahvaz Islamic Azad University. New Findings in Psychology, 4(10), 27-39 [In Persian].
Aysem, S., & Fatma, N. (2014). The effect of the emotional intelligence level of high school students on their study attitudes. Prosedia- Social and Behavioral Science, 191, 2351- 54.
Baharami Mashouf, A. (1993). Examining the relationship between worship and psychological health between students of teacher college of Hamedan. Unpublished master’s thesis, Teacher Education University [In Persian].
Bayat, Y., & Talkhabi, M. (2009). Examining the awareness of Zanjan’s female and male students of religious orders. Research project of Education Organization of Zanjan Province [In Persian].
Cheragh Cheshm, A. (2007). The pathology of religious education in schools. Quarterly of book of Critique, 42. 155-168 [In Persian].
Chung, S., & McBride, A. M. (2015). Social and emotional learning in middle school curricula: A service learning model based on positive youth development, Children and Youth Services Review. 53, 192-200.
Coelho, V. A., Marchante, M., & Sousa, V. (2015). Positive attitude: A multilevel model analysis of the effectiveness of a social and emotional learning program for Portuguese middle school students. Journal of Adolescence,43, 29-38.
Corcoran, R. P., Cheng, A., Kim, E., & Xie, C. (2017). Effective universal school-based social and emotional learning programs for improving academic achievement: A systematic review and meta-analysis of 50 years of research. Educational Research Review, 25, 56-72.
Delavar, A. (2014). Research method in psychology and educational sciences. Tehran: Virayesh Publication [In Persian].
Elliot, S. N., Davies, M. D., Frey, J. R., Gresham, F., & Cooper, G. (2018). Development and initial validation of a social emotional learning assessment for universal screening. Journal of Applied Developmental Psychology. 55,39-51.
Ellis, A. (1981). Science religiosity, and rational Eemotive psychology, and rational emotive psychology theory, Research & Practice, 18, 155-150.
Feinberg, M. (2008). Classification as communication: Properties and design. a dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy. Washington: Unevercity of Washington.
Fouji, A., & Naderi, F. (2016). Relationship of Social Skills and Religious Beliefs with Emotional Divorce on Client Women Referring to Ahvaz Psychological Consultant Centers. Scientific Research Quarterly of Woman and Culture, 8(27), 23-36 [In Persian].
Ghaderi, M. (2004). Contexts for curriculum understanding. Tehran: Yadvareh Ketab [In Persian].
Goleman, D. (2008). The secret to success: New research says social-emotional learning helps students in every way. Greater Good Magazine/SharpBrains Guest Blog Post. Retrieved from http://greatergood.berkeley.edu/article/item/ secret_success/
hoseini, S., fathi, K., arefi, M., & zarafshani, K. (2015). Designing a model for assessment the scrape curriculum in Iranian higher, Quarterly journal of Research in Educational systems 8(27), 149-174 [In Persian].
Ionel, E., & Luliana. B. (2015). Religious education and teachers’ role in students’ formation towards social integration. The 6th International Conference Edu Word, Educsation Facing contemporary Word Issues, 30-35.
Karami, H. (2005). Examining the effectiveness of education, attention to math performance and level of social adjustment of Araks’ 5th graders elementary students. Unpublished master’s thesis, Islamic Azad University of arak [In Persian].
Kazempour, E., & Shah Bahrami, N. (2015). Presenting a model for eliminating the disadvantages teacher education curriculum. Educational Psychology, 7(1), 24-36 [In Persian].
Kemp, J., & Toperoff, D. (1998). Guidelines for portfolio assessment in teaching English. Retrieved from English Inspectorate. Ministry of Education. http.//wwwctni.org. Il/ Ministry Portfolio/ Default. Html.
Kermatai, M. (2002). Investigating the effect of collaborative learning on the development of social skills and learning the mathematical course of 5th graders elementary Students. Unpublished doctoral Dissertation, Teacher Education University [In Persian].
Kuenzi, M. (2018). Education, religious trust, and ethnicity: The case of Senegal. International Journal of Educational Development, 62, 254-263.
Mcneil, D. (2006). Contemporary curriculum in thought and action. Hobokaen, Nj: John Wiley & Sons, Inc.
Nateghi, f., Yusefi, A., & Yarmohammadian, M. (2017). Designing a Model for Evaluation of ChemistryCourses in Iran High Schools. Research in Curriculum Planning, 1(20), 21-48 [In Persian].
Parsa, M. (2004). A new context of psychology (general psychology). Tehran: Besat Publications [In Persian].
Polikarpos, K. (2011). Religiosity and education: The views of Greek student teachers on the religious education. Religious Education,106(3), 312-331.
Raahnamaa, A., & Abdolmalekee, J. (2009). Academic achievement as a function of emotional intelligence and creativity. The Journal of New Thoughts on Education, 5(2), 55-78. doi: 10.22051/jontoe.2009.176 [In Persian].
Saideipour, B., Islampanah, M., & Mohammadi, S. (2009). Presenting a conceptual model for curriculum based on the ICT and examining its appropriateness with the curriculum development system. Curriculum studies,10, 65-93 [In Persian].
Samari, A. (2007). The study of correlation between emotional intelligence and academic achievement among university students. Journal of Fundamentals of Mental Health, 9(36), 75-80. doi: 10.22038/jfmh.2007.1782 [In Persian].
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Allyn & Bacon/Pearson Education.
Zeinaddini meimand, A., Naderi, E., Shariatmadari, A., & Seif Naraghi, M. (2010). Presenting a model for curriculum development based on the perspectives of faculty members of Kerman Branch of Islamic Azad University on curriculum development. Educational Leadership and management, 14, 128-99 [In Persian].
