بررسی رابطه هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع دوم متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 89-1388

الموضوعات :

شعله لیوارجانی ¹ ( استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز )
سارا غفاری ² ( کارشناس‌ارشد رشته برنامه‌ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز )

تاريخ الإرسال : 02 السبت , رجب, 1437 تاريخ التأكيد : 02 السبت , رجب, 1437 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , ربيع الثاني, 1431

الکلمات المفتاحية: هوش هیجانی, پیشرفت تحصیلی, مهارت‌های اجتماعی,

ملخص المقالة :

مطالعه حاضر برای بررسی و تعیین رابطه هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع دوم متوسطه انجام شده است. مطالعه از نوع پیمایشی و همبستگی است. بدین منظور 385 دانش‌آموز دختر و پسر مقطع دوم دبیرستان که در سال تحصیلی 89-1388 در شهر تبریز مشغول به تحصیل بودند به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از 2 پرسش‌نامه‌ی هوش هیجانی شات و همکاران(1998) و مهارت‌های اجتماعی ماتسون(1983) استفاده شد. پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان نیز براساس معدل آنان برآورد گردید. داده‌ها با آزمون‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان داد که بین هوش‌هیجانی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، همبستگی مستقیم معنی‌دار وجود داشت ولی بین مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی، همبستگی معنی‌دار نبود. در نهایت نتایج تحلیل رگرسیون به منظور تبیین سهم هر یک از متغیرهای هوش هیجانی،‌ مهارت‌های اجتماعی به تفکیک در پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی نشـان داد کـه از بیـن دو متغیر مـورد مطالعه، متغیر هوش هیجانی بیشترین سهم را در تبیین پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان داشت.

المصادر:

آزاد فلاح، پ. (1383). بررسی رابطه حمایت‌های اجتماعی و رضایت از زندگی در
          سالمندان. مجله روانشناسی، شماره 12، صص 38-34.

اکبرزاده، ن. (1383)، هوش هیجانی، تهران، انتشارات فارابی، چاپ اول.

بشارت، م. و همکاران. (1383). بررسی تأثیر هوش هیجانی بر سلامت روانی و موفقیت
          تحصیلی. مجله علوم روانشناختی، شماره، 46-21.

حسینی، سیدمجید. (1386). مهارتهای اجتماعی، از صفحات 48 الی 57، فصلنامه
          علمی‌آموزشی آرامش، شماره 22و23، صص 57-48.

خویشتن‌دار، پ. (1385) ، بررسی رابطه بین هوش هیجانی و حمایت اجتماعی با
          رضایت از زندگی در دانش‌آموزان دبیرستانی شهرستان بوئین‌زهرا،
          پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی
          و روان‌شناسی.

رجبی، ف. (1385). مقایسه هوش عاطفی دانش‌آموزان با توجه به شیوه‌های فعال
          و غیرفعال معلمین، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.

رضویان شاد، م. (1384). رابطه هوش هیجانی با سازگاری اجتماعی و پیشرفته
          تحصیلی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز.

زارع، ع. (1380). مقایسه سهم هوش هیجانی و هوش عمومی در پیش‌بینی
          پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه سوم متوسطه شهر شیراز. پایان‌نامه
          کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.

سخندان‌ توماچ، ر. (1381). بررسی اثربخشی آموزش گروهی مهارتهای اجتماعی
          بر مشکلات رفتاری و عاطفی کودکان دبستانی شهرستان
          گنبدکاووس، راهنما: دکتر ایران باغبان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد،
          دانشگاه اصفهان.

سیف، س و دیگران.، (1386). روانشناسی رشد، تهران، انتشارت سمت.

عبدالملکی، ج. (1385). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خلاقیت با پیشرفت تحصیلی در
          دانشجویان دانشگاه خلاشاهد، مجله اندیشه‌های نوین تربیتی، دانشکده علوم
          تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، دوره 5، شماره 2، صص 78-55.

فروتن، خ. (1382). بررسی رابطه مهارتهای اجتماعی با پیشرفت تحصیلی
          دانش‌آموزان  مدارس راهنمایی شهرستان لامرد مهر، پایان‌نامه
          کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی شیراز.

قربانی، م. (1387). بررسی رابطه بین فشار روانی و حمایت اجتماعی در
          دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد تبریز.

محمدی، ر. (1384). سنجش مهارتهای اجتماعی دانش‌آموزان  مدارس راهنمایی
          منطقه کندوان.

منصوری، ب. (1380). هنجاریابی آزمون هوش هیجانی سیبر یا شرینگ در بین
          دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه های دولتی تهران، پایان نامه
          کارشناسی ارشد.

میری، م و اکبری بورنگ، م.(1386). رابطه بین هوش هیجانی و اضطراب دانشگاهی در
          دانش‌آموزان دبیرستانی استان خراسان جنوبی، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی
          بیرجند، دوره 14، شماره 1.

هارجی، ا و همکاران. (1382). مهارتهای اجتماعی در ارتباطات میان فردی، چاپ
          سوم، تهران: رشد.

یوسفی، ف و مخیر، م. (1381). بررسی پایایی و روایی مقیاس سنجش مهارتهای اجتماعی ماتسون
          و مقایسه عملکرد دختران و پسران دبیرستانی در این مقیاس، مجله علوم اجتماعی
          و انسانی دانشگاه شیراز، دوره هیجدهم، شماره دوم.

Carr, A.(2004) Positive psychology, the science of happiness and
          human strengths: Brunner- Routledge.

Carmeli, A. (2003). The relationship between emotional
          intelligence and work attitudes, behavior and outcomes,
          Journal of Managerial Psychology, 18, 788-795.

Cobb, S.(1976). "Social support as a Mederator of life stress"
          Psychosmatatic Medicine, Vol.3, pp300-314.

Ford, sam, A, (1998). Factor Leading to innovation : a study of
          managers perspective about factor creativity research,
          Journal of creativity, No3, pp:33-99.

Fuligni, A. J.(1997), "The Academic Achivement of Adolescence
          from Immigrant Families", Child Development Vol. 68.
          No. 2, PP 351/63.

Gonzales, N. A., Yun Tein, J., Sandler, I. V., Friedman,
          R.J.(2001), "On the Limits of Coping: Interaction Between
          Stress and Coping for Inner City Adolescents", Journal Of
          Adolescent Research, Vol. 16, No.4.

Golemen, D. (1995), Emotional intelligence. New York: Bantam.

Guilford, K & Mersman. J, (2008). Emotional social Learning,
          Macgraw hill company.

Green, S.G.(1991), "Professional Entry and the Adviser
          Relationship: Socialization" Commitment and Prodactivity.
          Group Organization Studies, Vol. 604, PP, 387-407.

Gresham FM, Elliot SN.(1987). Social skills rating system manual.
          Cricle pines M.N: American Guidance Service: 17.

Hein, S.(2004), Short definition of emotional intelligence,
          Emotional Intelligence, Homepage.

Kelly W.E. (2002). An investigation of worry and sense of humor.
          Journal of Psychology, 136(6), 657-666.

Lewis, c., & Sujia, A. (1990). Three-year-olds' problems with false
          belief: Conceptual deficit or linguistic artifact? Child
          Development, 61, 1514-1519.

Mayer, J.D., Salovey, P., & Caruso, D.R. (2001). Models of
          emotional intelligence. In R.J. Sternberg (Ed.), Handbook of
          intelligence (PP. 396-420). Cambridge, England: Cambridge
          university press.

Mayer, J.D., Salovey, P., & Caruso, D. (2003). Emotional
          intelligence: theory, findings, and implications. Psychological
          Inquiry, 15, 197-215.

Tomchin, E. M., Callahan, C. M.; Sowa, C.J. & May, K.M.(1996),
          "Coping And Self_ Concept Adjusment In Gifted
          Adolescente". See Gifted Educ. 81: 16-27.

Van der zee, K., Thijs, M.,& Schakel, L.(2002). The relationship
          of emotional intelligence with academic intelligence and the
          Big Five. European Journal of Personality; 16:103-125.

Weisinger, J., (1998), Emotional Intelligence at work. 1^th ed.
          Jossey Bass.