تأثیر روش تدریس مشارکتی و روش تدریس سنّتی بر پیشرفت تحصیلی و نگرش به درس معارف اسلامی در مراکز پیش دانشگاهی شهر تبریز در سالتحصیلی 88 -87
الموضوعات :سید داود حسینی نسب 1 , نوروز فلاّح 2
1 - استاد دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
2 - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی
الکلمات المفتاحية: پیشرفت تحصیلی, نگرش, مراکز پیش دانشگاهی, تدریس سنّتی, تدریس مشارکتی,
ملخص المقالة :
هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه تأثیر آموزش به شیوه مشارکتی و سنتی بر پیشرفت تحصیلی و نگرش به یادگیری درس معارف اسلامی مراکز پیش دانشگاهی شهر تبریز می باشد . جامعه آماری این پژوهش عبارت است از دانش آموزان دختر و پسر مراکز پیش دانشگاهی شهر تبریز در سال تحصیلی 88 – 87 می باشد که تعداد 136 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردیدند . 69 نفر از افراد نمونه ( 1 کلاس پسر و 1 کلاس دختر ) به عنوان گروه مشارکتی اعمال ( آموزش مشارکتی ) و تعداد 67 نفر از افراد نمونه ( 1 کلاس پسر و 1 کلاس دختر ) به عنوان گروه سنتی برای آموزش سنتی به روش تصادفی انتخاب شدند . ابزارهای اندازه گیری به کار رفته در این پژوهش شامل آزمون محقق ساخته پیشرفت تحصیلی بر اساس مطالب درس معارف اسلامی و همچنین پرسشنامه نگرش سنج محقق ساخته جهت اندازه گیری نگرش آزمودنی ها به یادگیری درس معارف اسلامی قبل از تدریس و بعد از تدریس می باشد . آزمودنی های این پژوهش ابتدا در پیش آزمون نگرش سنج شرکت کرده، بعد از12 هفته اجرای تدریس سنتی و تدریس مشارکتی ، پیشرفت تحصیلی و نگرش بعد از تدریس آنان، مورد اندازه گیری واقع گردید . جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی مستقل و تی وابسته استفاده گردید . نتایج نشان دادند که پیشرفت تحصیلی گروه مشارکتی نسبت به گروه سنتی بیشتر بوده و تفاوت بین میانگین های آنها معنادار است . همچنین نتایج نشان دادند که نگرش های دانش آموزان گروه مشارکتی به یادگیری و موضوع درسی در مقایسه با گروه آزمودنی های سنتی از تغییرات مثبت بیشتری برخوردار بوده و این تغییر در دختران بیش از پسران می باشد . همچنین نتایج پژوهش حاضر این فرضیه را که گروه دختران در مقایسه با پسران در آموزشهای سنتی از پیشرفت تحصیلی بالائی برخوردار هستند ، مورد تأئید قرار داد.
منابع فارسی
_ آقاجانی قناد، محمد رضا و جمال فرزند وحی ( 1380 ) ؛ بررسی نگرش دانشجویان
دانشگاه ایلام نسبت به دروس معارف اسلامی .
_ استوار،نگار(1385). تأثیر روش تدریس مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی شهر تبریز .طرح پژوهشی سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان شرقی..
_ ایزدی مهشید( 1384 ).بررسی اثربخشی روش های دوجانبه و خواندن مشترک راهبردی بر درک خواندن و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان اول دبیرستان شهر تهران. دانشگاه آزاد اسلامی فصلنامه تعلیم و تربیت 21 صص 87-117.
_ به پژوه ، احمد ؛ و دادور ، علی ( 1379 ). مقایسه نگرش دانش آموزان دبیرستان های تلفیقی و عادی نسبت به دانش آموزان نا شنوا و یکپارچه سازی آموزش آنان . مجله روان شناسی 16 صص 387-371
_ بهرنگی، محمدرضا و آقایاری، طیبه (1383). تحول ناشی از تدریس مشارکتی از نوع جیگ ساوز در وضعیت سنتی تدریس. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی شماره 10 سال سوم.
_ پارسا ، محمد(1376). روانشناسی انگیزش و هیجان. تهران: انتشارات سخن
_ پاک سرشت محمد جعفر( 1383 ) . کاوشی درباره روش تدریس در دانشگاه . دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی 11 ص 174-155
_ توفیقی ، جعفر ( 1381 ) ؛ « دروس معارف اسلامی و گروههای معارف دانشگاهها » . http://www.maarefsit.com
_ جویس،بروس و همکاران (1386). الگوهای تدریس2004. ترجمه بهرنگی، محمدرضا. تهران: نشر کمال تربیت
_ حسینی نسب، داود و علی اقدم ، اصغر (1375) . فرهنگ تعلیم و تربیت. تبریز:انتشارات احرار
_ حسینی نسب، داود و ولی نژاد، یداله ( 1381 ). بررسی رابطه سبک شناختی وابسته به زمینه و نابسته به زمینه و و یادگیری خود نظم داده شده با عملکرد ریاضی دانش آموزان سوم راهنمایی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز
_ خوشبخت ، فریبا ( 1380 ) . تأثیر آموزش به روش مشارکتی و انفرادی بر یادگیری و یادآوری آزاد . پایان نامه کارشناسی ارشد . دانشگاه شیراز
_ سیف، علی‌اکبر (1385). روانشناسی پرورشی نوین. تهران: انتشارات دوران.
_ شعبانی،زهرا و تقی پور ظهیر ،علی(1374).تاثیر روشهای تدریس در افزایش تواناییهای شناختی و عاطفی و رفتاری دانش آموزان. پایان نامه کار شناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی تهران
_ صیرفی ، نیلوفر ( 1374 ) . تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان ، پایان نامه کارشناسی ارشد . دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی .
_ طالبی، مهدی (1383). مقایسه تاثیر روشهای یادگیری مشارکتی و سنتی در پیشرفت تحصیلی و نگرش به یادگیری درس ریاضی دانش آموزان سال دوم راهنمایی مدارس ارومیه در سال تحصیلی 83-84 . پایان نامه کارشناسی ارشددانشکده علوم تربیتی دانشگاه تبریز
_ قدرتی ، معصومه ( 1380 ) . مقایسه تأثیر یادگیری مشارکتی با یادگیری انفرادی در میزان یاد سپاری ، درک ، فهم ، تجزیه و تحلیل و
قضاوت علمی درس علوم تجربی دانش آموزان پایه پنجم . پایان نامه کارشناسی ارشد . دانشگاه علامه طباطبایی .
_کاووسی چاهک ، شهین ( 1377 ) .بررسی باز خورد دانش آموزان عادی نسبت به دوستی با دانش آموزان معلول . مجله روان شناسی،سال دوم ،شماره 1 صص64-49.
_کرامتی ، محمد رضا . ( 1382 ) . نگاهی نو و متفاوت به رویکرد یادگیری مشارکتی.مشهد : انتشارات آیین تربیت
_کرامتی ، محمد رضا ( 1384 ). مطالعه تأثیر یادگیری مشارکتی بر رشد مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر مشهد . ماهنامه پژوهش ، سال سوم ، شماره 8
_گال.آ.ژ (1370). کار گروهی در مدرسه. ترجمه رضا فلاحی و محسن حاجیلو.تهران: انتشارات نشر رویش
_گنجی فروزان ،گنجی نجمه ( 1385). بررسی مقایسه ای کیفیت آموزش درس اپید میولوژی به روش سخنرانی و یادگیری بر پایه مسئله در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد . مجله مرکزمطالعات و توسعه آموزش پزشکی ،شماره 4 صص 86-85
_ مرتضوی حامد ، نعمت رحیم ، سهیل ارشدی سهیل ، آرمات محمد رضا (1384 9. اثر بخشی کاربرد روش های تدریس و یادگیری تعاملی در فرآیند های آموزشی ، خلاصه مقالات هفتمین همایش کشوری آموزش پزشکی ، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی شماره 14 ( پیوست ) : 46 .
_ مهری نژاد ،سید ابوالقاسم و شریفی،حسن پاشا (1384).بررسی اثر بخشی تدریس به شیوه حل مساله و ارزشیابی براساس شاخصهای پژوهشگرانه در پرورش روحیه پژوهشی.فصلنامه نوآوری های آموزشی شماره4
_ نصر آبادی ، حسن علی ؛ نوروزی ، رضا علی ( 1382 ) .راهبرد های جدید آموزشی در هزاره سوم ، قم:
مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی سماء قلم .
_ نوری ، ابوالقاسم ؛ مولوی ، حسین و شکر کن ، حسین ( 1379 ). رابطه نگرش مدیرات صنایع نسبت به علوم رفتاری با رشته تحصیلی ، سابقه خدمت و میزان آشنایی آن ها با علوم فوق . مجله علوم تربیتی و روان شناسی ، دانشگاه شهید چمران اهواز ، دوره سوم ، سال سوم هفتم ، های 3 و 4 ، صص : 68 – 51
_ نیسی عبدالکاظم و همکاران (1383 ) . مقایسه اثرات یادگیری مشارکتی و آموزش سنتی بر عملکرد تحصیلی، یادگیری مطالب، انگیزه پیشرفت و خودپنداره دانش آموزان دوم متوسطه نظری شهر بوشهر. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اهواز ص 25- 44 .
_ هرگنهان و اُلسون (1385). مقدمه ای بر نظریه های یادگیری. ترجمه: سیف،علی اکبر.تهران: نشر دوران.
_ هیل ، پیترو رالف هود ( 1382). معرفی مقیاس های دینی ، ترجمه ی مسعود آذربایجانی و سید مهدی موسوی اصل پژوهشکده حوزه و دانشگاه .
منابع لاتین:
_ Arends . R . ( 1998 ) . Learning to teach . Boston :Mc Graw Hill.
_ Cole . P . & Chan L. ( 1990 ) . Methods and Strategies for special Education , Prentice – Hall
_ Fagio. R.H.& Zanna.M.P.(1978). Attiudinal qualities relation to the strength of the attitude _behavior relationship.jornal of experimental social psychology .1978.14.398.408
_ Grander , John , N . and A . Jerome Jewler ( 2000 ). your college experience : Wadsworth publishing company. U .S . A .
_ Herried , C . F . ( 2000 )." Why isn't cooperative learning used to teach science ? " American Institute of sciences .
htm : // www. Findarticles . com .
_ Jacobs ,G.& et al. (2002).The teachers sourcebook for
cooperative learning. Gorwin presss , inc.
_ Johnson R . T & et al . ( 2000 ) . cooperative lerning methods: Ameta analysis. university of Minnesota
_ Kagan. Spencer ) 2001 ( . Kagan structures for emotional intellegence. [online ] 15 October www.kagan cooplearn . com /newsletter/ 1001 index . html
_ Kathleen.j.k.&el.al.(2003).A comparison of cooperative
Learning and small group Individualized Instruction for math in a self contained classroom for elementary
Students with disabilities. Educational Research Quarterly .
Stanford University.Vol24.3
_ Kohn , A . ( 1991 ) . " Co – operative learning " Educational
Leadership . 48 .
_ Lonning , R . ( 1993 ) . Effect of cooperative learning strategies on student verbal interactions and achievement during conceptual
change instructions and in loth grade general science . Journal of Research
in Science Teaching , 30 , 9 ,
1087 – 1101 .
_ Mcinerney , V . , Mcinerney , D . M . , & Marsh , H . W .
( 1997) . Effects of metacognitive strategy training within a cooperative group learning context on computer achievement and anxiety : an aptitude – treatment interaction study Journal
of Educational Psychology , 89 , 686 – 695 .
_ Nattive, A.( 1994 ). Helping behaviors and math achievement gain of student ' s Using cooperative learning . The Elementary School Journal , 94 , 3 , 285 – 297
_ Nichols , J . D . , & Miller , R . B . ( 1994 ) . Cooperative
learning and student motivation . Contemporary Educational Psychology , 19 , 2 , 67 – 78 .
_ Peterson , R . P . ( 1991 ) . Effects of cooperative learning on
perceivwd status of
Male and female pupils . Journal of Social Psychology, 131
, 5 , 717 – 735 .
_ Ronald , l . ( 1997 ) . Benefits of collaborative learning , western Oregon University.
_ Sapon – sgevin , M . , & Schniedewind , N . ( 1993 ) . Why
( even ) gifted children need cooperative learning . Education
Leadership, January , 57 – 69 .
_ Slavin ( 1984 ) ; " Students Motivating Student to Excell : Incentives , Cooperative Tasks and Student Achievement . " The Elementary School Journal ;
_ Slavin ( 1990 ) ; Cooperative Learning : Theory , Research
and Practice ; Englewood
_ Stevens , R . J . , & Slavin , R . E . ( 1995 ) . Effects of cooperative learning approach in reading and writing . Elementary School
Journal , 95 , 3 , 241 – 262 .
_ Hicher , K . M . , Nunnery , J . A ( 1997 ) . " Cooperative
learning in the classroom ". The Journal of Educational Research ,
Vol . 91 . No . 1 .
