اثر بخشی نمایش عروسکی بر مهارت‌های اجتماعی و خلاقیت در کودکان پیش‌دبستانی شهرستان مراغه

الموضوعات :

معصومه رضایی ¹ , سیدداود حسینی‌نسب ²

1 - دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - استاد گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

تاريخ الإرسال : 21 الأحد , رجب, 1436 تاريخ التأكيد : 02 الثلاثاء , رمضان, 1437 تاريخ الإصدار : 04 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1439

الکلمات المفتاحية: خلاقیت, مهارت‌های اجتماعی, نمایش عروسکی,

ملخص المقالة :

پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر نمایش عروسکی بر مهارت‌های اجتماعی و خلاقیت در کودکان پیش‌دبستانی شهرستان مراغه انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه پیش‌دبستانی‌های شهرستان مراغه بود. نمونه آماری تحقیق حاضر دو پیش‌دبستانی از بین پیش‌دبستانی‌های شهرستان مراغه بصورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه بصورت تصادفی جایگزین شد. برنامه نمایش عروسکی طی 8 جلسه توسط مربی کارشناس نمایش، برای گروه آزمایش هفته‌ای یک جلسه یکساعته اجرا شد. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس درجه بندی مهارت‌های اجتماعی گرشام و الیوت و پرسشنامه خلاقیت تورنس بود. داده‌های با روش تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد نمایش عروسکی بر میزان مهارت‌های اجتماعی (شامل همکاری، قاطعیت، خویشتن‌داری و مهارت رفتاری) کودکان پیش‌دبستانی تأثیر دارد (05/0>P). همچنین بر اساس نتایج نمایش عروسکی بر خلاقیت (بسط، نوآوری، ابتکار و سیالی) کودکان پیش‌دبستانی شهرستان مراغه تأثیر دارد(05/0 > P).

المصادر:

انارکی، آسیه (1386). بررسی اثر بخشی نمایش درمانگری در کاهش نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی در کودکان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روانشناسی کودک، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

برون، سارا، حیدریی، علیرضا، بختیاری، سعید و برون، سیما ( 1392). تأثیر آموزش حل خلاق مسأله بر مؤلفه‌های خلاقیت دانش آموزان. ابتکاروخلاقیتدرعلومانسانی، 2(4)، 56-71.

به‌پژوه، احمد و نوری، فریده (1381). تأثیر نقاشی درمانی در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه دانش آموزان عقب مانده ذهنی تهران. مجلهروانشناسیوعلومتربیتی، 32، (2)، 155-170.

به‌پژوه، احمد؛ غباری‌بناب، باقر؛ حسن خانزاده، عباسعلی و حجازی، الهه (1384). مقایسه مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان کم‌شنوا در مدارس تلفیقی و استثنایی. مجله روانشناسی و علوم‌تربیتی، 35، 2، 62- 83.

بیابانگرد، اسماعیل (1384). مقایسه مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی نابینا، ناشنوا و عادی شهر تهران. فصلنامه پژوهش، حیطه کودکان استثنایی، 5 (1)، 14-1.

پلومر، دی بورا ام (1391). بازی­های تقویت مهارت‌های اجتماعی کودکان. ترجمه شهرام واحدی و خلیل  اسماعیل و پیروز قادری. تبریز: نشر فروزش

پیرخائفی، علیرضا (1384). مبانیوروش‌هایپرورشخلاقیت. تهران: انتشارات هزاره ققنوس.

تورنس،‌ ای.، پال. (1381). خلاقیت، مترجم حسن قاسم‌زاده. تهران: نشر دنیای نو.

حسینی‌نسب، الهام (1378). بررسی تأثیر کار با عروسک‌های نمایشی بر میزان مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی (6-4) شهر کرمان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

خدام، حمیرا؛ مدانلو، معصومه ؛ ضیایی، طیبه و کشتکار ، عباسعلی. (1388).  اختلالات رفتاری و برخی عوامل مرتبط با آن در کودکان سن مدرسه شهر گرگان. پژوهشپرستاری،14، 29-37.

خمسه، علیرضا(1381). آموزش تئاتر کودکان. نشریه داخلی نامه مربی. 22. شهریور و مهر.

رحمانی، پریسا. (1388). بررسی مقایسه‌ای دوروش قصه درمانی و گل درمانی بر اضطراب کودکان پیش‌دبستانی شهرتبریز، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

سبزوار، مریم؛ عابدی، احمد؛ و لیاقتدار، محمدجواد، (1392 ). مقایسه یادگیری اجتماعی – هیجانی و مهارت‌های اجتماعی مدارس غیردولتی بدون کیف در مدارس دولتی، مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره ششم، سال 20، شماره 1، صص 188-171.

سیدعامری، میرحسن (1380). بررسی تأثیر بازی‌های پرورشی در میزان رشد خلاقیت دانش‌آموزان دوره ابتدایی آذربایجان‌غربی. فصلنامه المپیک، 9، (19)، 74 -84. 

شهیم، سیما (1384). هنجاریابی مقیاس روش درجه‌بندی مهارت‌های اجتماعی برای کودکان پیش‌دبستانی.  مجله اندیشه و رفتار.41، 176-186.

فخری، فاطمه (1379). نمایش درمانی و تأثیر آن بر روی کودکان و معلولین. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته کارگردانی. تهران. دانشگاه آزاد تهران مرکز.

قاسم‌تبار، نبی‌الله؛ اللهویردیانی، قاسم‌تبار، محسن؛ محمدجانی، هیوا و خسروی،  فرزاد (1391).  تأثیر نمایش خلاق بر تحول اجتماعی کودکان پیش دبستانی، روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 8(32)، 405-414.

کوشان، محسن و بهنام‌وشانی، حمیدرضا (1380). بررسی شیوع برخی اختلالات رفتاری وعوامل خانوادگی مؤثر در کودکان دبستانی شهر سبزوار. مجله اسرار، 8(4)، 39-46.

گنجی، حمزه؛ شریفی، حسن‌پاشا و میرهاشمی، مالک (1384). اثر روش بارش مغزی درافزایش خلاقیت دانش‌آموزان فصلنامه تعلیم و تربیت، 28(1)89-112

لاریجانی، زرین‌السادات و رزاقی، نرگس (1387). بررسی کاربرد هنرهای نمایشی در رشد اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی. پژوهشدرحیطه کودکاناستثنایی، 8(1)، 43-52.

مستعلی‌زاده، لیلا (1393). بررسی اثربخشی نمایش عروسکی بر افزایش مهارت‌های اجتماعی کودکان پسر (10-7) سال، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال.

مقدسی، حمیده (1372). روانشناسی هنر برای کودکان عادی و استثنایی، تهران: انتشارات فرزانگان.

نورانفر، سمیه (1392). بررسی رابطه نقص در مهارت‌های اجتماعی با اختلالات رفتاری کودکان 12-7 ساله . پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

هترینگتون، ‌ای و  پارک. د .(1373). روانشناسی کودک از دیدگاه معاصر. ترجمه طهوریان. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

Anaraki, A. (2007). The Effect of Drama Therapy on Reducing Social Anxiety Symptoms in Children. [Unpublished Masterʼs thesis]. Tehran: Shahid Beheshti University [In Persian].

Behpajhouh, A., & Nouri, F. (2002). The Effect of Painting Therapy on Reducing theAggressive Behaviors of Tehran's Mentally Retarded Students. Psychology & Educational Sciences Journal, 32(2), 155-170 [In Persian].

Behpajhouh, A., GhobariBonab, B., Hasan, Khanzadeh, Abasali. A., & Hejazi, Elahe. (2005). A comparison of Social skills of Hypacusis Students in General and Exceptional Schools. Psychology and Educational Sciences Journal, 35(2), 62-83 [In Persian].

Biabangard, I. (2005). A comparison of social skills of blind, deaf and normal high school female girls in Tehran.  Quarterly Journal of Research, Exceptional Children, 5(1), 1-14 [In Persian].

Bouron, S., Heydari, A. Bakhtiari, S., & Bouron, S. (2012). The effect of creative problem solving training on the components of student’s creativity. Innovation and Creativity in the Humanities, 2(4), 56-71[In Persian].

Broon, S., Heydari, A., Bakhtiyari, S., & Broon, S. (1392). The effect of creative solving training on students' creativity components. Innovation and creativity in the humanities, 2 (4), 56-71 [In Persian].

Fakhri, F. (1999).  Drama therapy and its impact on children and the disabled individuals, [Unpublished Masterʼs thesis]. Islamic Azad University, Central Branch. Tehran [In Persian].

Ganji, H. Pasha Sharifi, H. & Mirhashemi, M. (2004) The Effect of Brain precipitation on Students' Creativity. Education Quarterly, 28(1)89-112 [In Persian].

Gresham, F.  M., & Elliot, S. N. (1990). Social Skills Rating System Manual. Cricle pines M.N: American Guidance Service.

Gronna, S, S. (1999). Promoting generalized social interactions using puppets and script training in an integrated preschool. A single-case study using multiple baseline design. Behav Modif, 23(3),419-40.

Hortington, E., & Park, d. (1993). Child psychology from contemporary perspeivect. (Tahorian Trans.).  Mashhad: Astan Quds Razavi Publishing [In Persian].

Hosseini Nasab, E. (1998). The effect of working with puppets on skills of preschool children (4-6) in Kerman city. [Unpublished Masterʼs thesis]. Allameh Tabatabaei University [In Persian].

Khadam, H., Madanlou, M., Ziaee, T., & Keshtkar, A. A. (2008) Behavioral disorders and some related factors in school age children in Gorgan. Nursing research,14, 29-37 [In Persian].

Khamseh, A. (2001) Teaching theater for children.  Internal Journal of the Coach's Letter, 22.  September & October [In Persian].

Koushan, M., & Behnamushani, H. R. (2000).  Investigating the Prevalence of some behavioral disorders and effective family factors in primary school children in Sabzevar. Asrar Magazine, 8 (4), 39-46.

Larijani, Z., & Razzaghi, N. (2007). Investigating the use of presenting arts in the social development of mentally retarded students. Research in Exceptional Children, 8 (1), 43-52 [In Persian].

Moghadasi, H. (1392). Psychology of art for ordinary and exceptional children. Tehran: Farzanegan Publishing House [In Persian].

Mustaali Zadeh, L. (2013). Effectiveness of puppet show on enhancing male childrens (7-10 years). [Unpublished Masterʼs thesis]., Khalkhal Branch, Islamic Azad University [In Persian].

Noranfar, S. (1392). Investigating the relationship betweensocial skills deficitsand behavioral disorders in children aged 12-7 years. [Unpublished Master's thesis], General Psychology, Azad University of Tabriz [In Persian].

Pirkhaefi, A. (2004), Principles and methods of creativity development. Tehran: Hezareh ghoghnus Publishing [In Persian].

Plomer, D B, M (2011). Children's Social Skills Strengthening Games. (Sh. Vahid, Kh. Esmaeel, & P. Ghaderi, Trans.). Tabriz: Foruzesh Publishing [In Persian].

QasemTabar, N., Allahwardiani, K., GhasemTabar, M., MohammadJani, H., & Khosravi, F. (2011). The effect of creative presentation on the social evolution of pre-school children, Evolutionary Psychology: Iranian Psychologists, 8 (32), 405-414 [In Persian].

Rahmani, P. (2008). Comparative Study of Two Methods of Story Therapy and Mud Therapy on Anxiety in Preschool Children in Tabriz, [Unpublished Masterʼs thesis]. Islamic Azad University, Tabriz [In Persian].

Sabzevar, M., Abedi, A., & Liaghatdar, M. J., (2012). A comparison of social-emotional learning and social skills in private no bag schools and public schools. Journal of Educational Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, 20(1).188-171 [In Persian].

Segrin, C., & Flora, J. (2000) Poorsocial skills are a vulnerability factor in the development of psychosocial problems. Human Communication Research, 26, 489-514.

Segrin, C., & Taylor, M.(2007). Positive interpersonal relationships mediate of association between social skills and psychological well-being. Personality And Individual Differences; 43(4):637-46.

Seyyed Ameri, M. H. (2000).  Investigating the effect of educational games on creativity development among elementary students of West Azarbaijan. Quarterly Olympics, 9, (19), 74-84 [In Persian].

Shahim, S. (2004). Standardization of Social Skill Rating Scale for Preschool Children. Magazine of Thought and Behavior, 41, 176-186 [In Persian].

Slavin, R. H. (1994). Educational psychology.4^th.ed. Boston: Allyn & Baconco.

Smith, S. W., & Travis, P. C. (2001). Conducting Social competence research: Considering conceptual frameworks. Behavioral Disorders, 26, 360-369.

Tony, P.(1999). Creative Problem Solving for Managers.  London and New York.  Francis and Tyler.

Torrance, E. P. (1975). Creativity research in education: Still alive. In I. A. Taylor & J. W. Getzelz (Eds), Pers pective in creativity. (pp. 8-28), Chicago: Aldine.

Torrance, E., Pal (2001). Creativity, (H. Ghasemzadeh, Trans.). Tehran: New World Publishing [In Persian].

Wallace, A. Midhina, I. (2004). Relation between the ues of puppetry in the classroom, student attention and student involve. Brooklyn.

Anaraki, A. (2007). The Effect of Drama Therapy on Reducing Social Anxiety Symptoms in Children. [Unpublished Masterʼs thesis]. Tehran: Shahid Beheshti University [In Persian].

Behpajhouh, A., & Nouri, F. (2002). The Effect of Painting Therapy on Reducing theAggressive Behaviors of Tehran's Mentally Retarded Students. Psychology & Educational Sciences Journal, 32(2), 155-170 [In Persian].

Behpajhouh, A., GhobariBonab, B., Hasan, Khanzadeh, Abasali. A., & Hejazi, Elahe. (2005). A comparison of Social skills of Hypacusis Students in General and Exceptional Schools. Psychology and Educational Sciences Journal, 35(2), 62-83 [In Persian].

Biabangard, I. (2005). A comparison of social skills of blind, deaf and normal high school female girls in Tehran.  Quarterly Journal of Research, Exceptional Children, 5(1), 1-14 [In Persian].

Bouron, S., Heydari, A. Bakhtiari, S., & Bouron, S. (2012). The effect of creative problem solving training on the components of student’s creativity. Innovation and Creativity in the Humanities, 2(4), 56-71[In Persian].

Broon, S., Heydari, A., Bakhtiyari, S., & Broon, S. (1392). The effect of creative solving training on students' creativity components. Innovation and creativity in the humanities, 2 (4), 56-71 [In Persian].

Fakhri, F. (1999).  Drama therapy and its impact on children and the disabled individuals, [Unpublished Masterʼs thesis]. Islamic Azad University, Central Branch. Tehran [In Persian].

Ganji, H. Pasha Sharifi, H. & Mirhashemi, M. (2004) The Effect of Brain precipitation on Students' Creativity. Education Quarterly, 28(1)89-112 [In Persian].

Gresham, F.  M., & Elliot, S. N. (1990). Social Skills Rating System Manual. Cricle pines M.N: American Guidance Service.

Gronna, S, S. (1999). Promoting generalized social interactions using puppets and script training in an integrated preschool. A single-case study using multiple baseline design. Behav Modif, 23(3),419-40.

Hortington, E., & Park, d. (1993). Child psychology from contemporary perspeivect. (Tahorian Trans.).  Mashhad: Astan Quds Razavi Publishing [In Persian].

Hosseini Nasab, E. (1998). The effect of working with puppets on skills of preschool children (4-6) in Kerman city. [Unpublished Masterʼs thesis]. Allameh Tabatabaei University [In Persian].

Khadam, H., Madanlou, M., Ziaee, T., & Keshtkar, A. A. (2008) Behavioral disorders and some related factors in school age children in Gorgan. Nursing research,14, 29-37 [In Persian].

Khamseh, A. (2001) Teaching theater for children.  Internal Journal of the Coach's Letter, 22.  September & October [In Persian].

Koushan, M., & Behnamushani, H. R. (2000).  Investigating the Prevalence of some behavioral disorders and effective family factors in primary school children in Sabzevar. Asrar Magazine, 8 (4), 39-46.

Larijani, Z., & Razzaghi, N. (2007). Investigating the use of presenting arts in the social development of mentally retarded students. Research in Exceptional Children, 8 (1), 43-52 [In Persian].

Moghadasi, H. (1392). Psychology of art for ordinary and exceptional children. Tehran: Farzanegan Publishing House [In Persian].

Mustaali Zadeh, L. (2013). Effectiveness of puppet show on enhancing male childrens (7-10 years). [Unpublished Masterʼs thesis]., Khalkhal Branch, Islamic Azad University [In Persian].

Noranfar, S. (1392). Investigating the relationship betweensocial skills deficitsand behavioral disorders in children aged 12-7 years. [Unpublished Master's thesis], General Psychology, Azad University of Tabriz [In Persian].

Pirkhaefi, A. (2004), Principles and methods of creativity development. Tehran: Hezareh ghoghnus Publishing [In Persian].

Plomer, D B, M (2011). Children's Social Skills Strengthening Games. (Sh. Vahid, Kh. Esmaeel, & P. Ghaderi, Trans.). Tabriz: Foruzesh Publishing [In Persian].

QasemTabar, N., Allahwardiani, K., GhasemTabar, M., MohammadJani, H., & Khosravi, F. (2011). The effect of creative presentation on the social evolution of pre-school children, Evolutionary Psychology: Iranian Psychologists, 8 (32), 405-414 [In Persian].

Rahmani, P. (2008). Comparative Study of Two Methods of Story Therapy and Mud Therapy on Anxiety in Preschool Children in Tabriz, [Unpublished Masterʼs thesis]. Islamic Azad University, Tabriz [In Persian].

Sabzevar, M., Abedi, A., & Liaghatdar, M. J., (2012). A comparison of social-emotional learning and social skills in private no bag schools and public schools. Journal of Educational Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, 20(1).188-171 [In Persian].

Segrin, C., & Flora, J. (2000) Poorsocial skills are a vulnerability factor in the development of psychosocial problems. Human Communication Research, 26, 489-514.

Segrin, C., & Taylor, M.(2007). Positive interpersonal relationships mediate of association between social skills and psychological well-being. Personality And Individual Differences; 43(4):637-46.

Seyyed Ameri, M. H. (2000).  Investigating the effect of educational games on creativity development among elementary students of West Azarbaijan. Quarterly Olympics, 9, (19), 74-84 [In Persian].

Shahim, S. (2004). Standardization of Social Skill Rating Scale for Preschool Children. Magazine of Thought and Behavior, 41, 176-186 [In Persian].

Slavin, R. H. (1994). Educational psychology.4^th.ed. Boston: Allyn & Baconco.

Smith, S. W., & Travis, P. C. (2001). Conducting Social competence research: Considering conceptual frameworks. Behavioral Disorders, 26, 360-369.

Tony, P.(1999). Creative Problem Solving for Managers.  London and New York.  Francis and Tyler.

Torrance, E. P. (1975). Creativity research in education: Still alive. In I. A. Taylor & J. W. Getzelz (Eds), Pers pective in creativity. (pp. 8-28), Chicago: Aldine.

Torrance, E., Pal (2001). Creativity, (H. Ghasemzadeh, Trans.). Tehran: New World Publishing [In Persian].

Wallace, A. Midhina, I. (2004). Relation between the ues of puppetry in the classroom, student attention and student involve. Brooklyn.