مقایسه اثر بخشی آموزش متقابل و چرخۀ تفکر بر دانش فراشناختی و خودپنداره آموزشی دانش‌آموزان دختر پایه پنجم شهر شیراز

الموضوعات :

طاهره نکوئیان ¹ (گروه روانشناسی،واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران)
احمد غضنفری ² (دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران)
طیبه شریفی ³ (گروه روانشناسی،واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران)
مریم چرامی ⁴ (گروه روانشناسی،واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران)

تاريخ الإرسال : 18 الأربعاء , ربيع الأول, 1442 تاريخ التأكيد : 16 الأحد , رجب, 1442 تاريخ الإصدار : 07 الجمعة , رجب, 1442

الکلمات المفتاحية: چرخۀ تفکر, دانش فراشناختی, خودپنداره آموزشی, آموزش متقابل,

ملخص المقالة :

تحول برخی از ویژگی هایی شخصیتی و تربیتی در دوره ابتدایی پایه ریزی می شود. از جمله ویژگی هایی شخصیتی و تربیتی که نیاز مبرم جهت بهبود آنان وجود دارد، دانش فراشناختی و خودپنداره آموزشی دانش‌آموزان می باشد. در پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش متقابل و چرخۀ تفکر بر دانش فراشناختی و خودپنداره آموزشی دانش‌آموزان دختر پایه پنجم شهر شیراز مورد بررسی قرار گرفت. مطالعۀ حاضر نیمه آزمایشی است، که از جامعۀ دانش‌آموزان دختر پایه پنجم شهر شیراز، 34 دانش‌آموز با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، شامل پرسشنامه های دانش فراشناختی و خودپنداره آموزشی بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری با استفاده از نرم‌افزارSPSS-22 انجام شد. نتایج نشان داد آموزش متقابل و چرخۀ تفکر بر افزایش دانش فراشناختی (61/0=Partial ŋ2، 001/0=p ، 73/106=F) تأثیر معناداری داشت، همچنین، آموزش متقابل و چرخۀ تفکر بر افزایش خودپنداره آموزشی (57/0=Partial ŋ2، 001/0=p ، 81/100=F) تأثیر معناداری داشت، اما بین اثربخشی آموزش متقابل و چرخۀ تفکر بر دانش فراشناختی و خودپنداره آموزشی دانش‌آموزان تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<p). پژوهش حاضر نشان داد آموزش متقابل و چرخۀ تفکر میزان دانش فراشناختی و خودپنداره آموزشی دانش‌آموزان را بهبود می بخشد. بر این اساس، دانش‌آموزان در فرایند آموزش متقابل و چرخۀ تفکر، یاد می گیرند به فرایند ذهنی از طریق آموزش راهبردهای رفتاری، شناختی و فراشناختی آگاهی یابند، و در این مسیر، میزان دانش فراشناختی و خودپنداره آموزشی را بهبود می دهند.

المصادر:

ایزدی، صمد و محمدزاده ادملایی، رجبعلی (1386). بررسی رابطه سبک‌های یادگیری ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. مجله دانشور رفتار، 14 (27): 15-29.

سیف، علی‌اکبر (1396). روانشناسی پرورشی نوین. تهران: نشر دوران.

رضایی، اکبر و کرمانی­زاده، رکسانا (1394). تأثیر آموزش متقابل بر بهبود درک مطلب و خواندن دانش‌آموزان نارساخوان. مجله­ی ناتوانی­های یادگیری، 4(4): 49-46.

عبدی، علی (1393). بررسی اثربخشی تدریس مبتنی­بر الگوی چرخه یادگیری هفت مرحله­ای بر بهبود مهارت­های تفکر نقادانه و حل مسأله دانش‌آموزان پسر دوره­ی اول متوسطه. مجله علمی- پژوهشی تفکر و کودک، 5 (2): 78-91.

کردنوقابی، رسول و درتاج، فریبرز (1396). نظریه­های آموزش: الگوها، راهبردها، روش­ها و فنون. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

Abdi. A. (2014). Evaluation of the effectiveness of teaching based on the seven-step learning cycle model on improving critical thinking skills and problem solving in junior high school male students. Scientific-Research Journal of Thought and Child, 5(2): 78-91 [In Persian].

Abdu, Q., Sumarmo, U. (2013). Improving Mathematical Communication Ability and Self-concept Learning of Junior High Students by Using Reciprocal Teaching.Journal on Mathematics Education, 4(1):59-74.

Asyari, M., & Ikhsan, M. (2019). The Effectiveness of Inquiry Learning Model in Improving Prospective Teachers' Metacognition Knowledge and Metacognition Awareness. International Journal of Instruction, 12(2): 455-470.

Bong, J. (2020). Qualitative Exploration of Designing Online Reciprocal Teaching for Scaffolding Metacognitive Strategy Use for College Students.The Florida State University, ProQuest Dissertations Publishing. 27743067.

Ching, H., & Shu, C. (2015). Effects of Online Reciprocal Teaching on Reading Strategies, Comprehension, Self-Efficacy, and Self-concept. Journal of Educational Computing Research, 52(3):  381-407.

Dicke, T., Marsh, H. W., Parker, P. D., Pekrun, R., Guo, J., & Televantou, I. (2018). Effects of school-average achievement on individual self-concept and achievement: Unmasking phantom effects masquerading as true compositional effects. Journal of Educational Psychology, 110(8): 1112–1126. https://doi.org/10.1037/edu0000259.

Eide, R.; Jenison, D; Mickelson, K; & Northrup, L. (2018). Engineering Fundamentals and Problem Solving. Iowa State University Digital Press.

Franz, R., Gerda, H., Josef, K., & Alexander, S. (2020). On the Impact of Learning Cycle Teaching on Austrian High School Students’ Emotions, Academic Self-Concept, Engagement, and Achievement.  Journal of Research in Science Education,50(6). https://doi.org/10.1007/s11165-020-09918-w

Gelles, D. (2015). Mindful work: How meditation is changing business from the inside out. Boston: Eamon Dolan.

Good, D. J., Lyddy, C. J., Glomb, T. M., Bono, J. E., Brown, K. W., Duffy, M. K., Baer, R. A., Brewer, J. A., & Lazar, S. W. (2016). Contemplating mindfulness at work: An integrative review. Journal of Management, 42(2): 114–142.

Hafenbrack, A. C. (2017). Mindfulness meditation as an on-the-spot workplace intervention. Journal of Business Research, 75(2): 118–129.

Huang, C. (2011). Self-concept and academic achievement: A meta-analysis of longitudinal relations, Journal of School Psychology, 49(5): 505-528.

Izadi, p., & Mohammadzade Admolaei, A. (2007). Investigating the relationship between learning styles, personality traits and students' academic performance. Journal of Knowledge Behavior, 14(27): 15-29 [In Persian].

Liu, W.C. & Wang, C.K.J. (2005). Academic self-concept: A cross-sectional study ofgrade and gender differences in a Singapore Secondary School. Asia Pacific Education Review, 6(1): 20-27.

Oneil, H., & Abedi. (1996). Reliability and validity of a state metacognitive assessment, Journal of educational research, 89(4): 234-245.

Kordnoghbi, R., & Dortaj, F. (2017). Education Theories: Patterns, Strategies, Methods and Techniques. Tehran: Allameh Tabatabaei University Press [In Persian].

Mariska, O., Roel, v., Amos, J. S., & Peter J. (2018). Effects of reciprocal teaching on reading comprehension of low‐achieving adolescents. The importance of specific teacher skills.Journal of Research in Reading, 41(1): 20-41 https://doi.org/10.1111/1467-9817.12082.

Rezaei, A., & Kermanizadeh, R. (1394). The effect of mutual education on improving comprehension and reading of dyslexic students. Journal of Learning Disabilities, 4(4): 49-46 [In Persian].

Richard, R., Deegan, B. F., & Klena, J. C. (2014). The learning styles of orthopedic residents, faculty, and applicants at an academic program. Journal of Surgical Education, 71(1): 110–8.

Rizki, M., & Lucia, M. (2017). Reciprocal Teaching with Buddy to Improve Metacognitive Strategies of a High School Student with Reading Comprehension Difficulties. Proceedings of the 1st International Conference on Intervention and Applied Psychology (ICIAP 2017).

Sagir, S. U. (2011). Research on problem solving skills of teacher candidate. E-Journal of New World Science Academy, 41(6): 2482-2494.

Seif, A. (2017). Modern Educational Psychology. Tehran: Doran Publishing [In Persian].

Wolfolk, A. E. (2012). Educational Psychology. Ohio: The Ohio State University.

Yen, J. H. (2015). The effects of reciprocal teaching (RT) on metacognitive awareness and reading comprehension in junior college students. International Journal of Teaching and Education, 3(4):15-32.

Abdi. A. (2014). Evaluation of the effectiveness of teaching based on the seven-step learning cycle model on improving critical thinking skills and problem solving in junior high school male students. Scientific-Research Journal of Thought and Child, 5(2): 78-91 [In Persian].

Abdu, Q., Sumarmo, U. (2013). Improving Mathematical Communication Ability and Self-concept Learning of Junior High Students by Using Reciprocal Teaching.Journal on Mathematics Education, 4(1):59-74.

Asyari, M., & Ikhsan, M. (2019). The Effectiveness of Inquiry Learning Model in Improving Prospective Teachers' Metacognition Knowledge and Metacognition Awareness. International Journal of Instruction, 12(2): 455-470.

Bong, J. (2020). Qualitative Exploration of Designing Online Reciprocal Teaching for Scaffolding Metacognitive Strategy Use for College Students.The Florida State University, ProQuest Dissertations Publishing. 27743067.

Ching, H., & Shu, C. (2015). Effects of Online Reciprocal Teaching on Reading Strategies, Comprehension, Self-Efficacy, and Self-concept. Journal of Educational Computing Research, 52(3):  381-407.

Dicke, T., Marsh, H. W., Parker, P. D., Pekrun, R., Guo, J., & Televantou, I. (2018). Effects of school-average achievement on individual self-concept and achievement: Unmasking phantom effects masquerading as true compositional effects. Journal of Educational Psychology, 110(8): 1112–1126. https://doi.org/10.1037/edu0000259.

Eide, R.; Jenison, D; Mickelson, K; & Northrup, L. (2018). Engineering Fundamentals and Problem Solving. Iowa State University Digital Press.

Franz, R., Gerda, H., Josef, K., & Alexander, S. (2020). On the Impact of Learning Cycle Teaching on Austrian High School Students’ Emotions, Academic Self-Concept, Engagement, and Achievement.  Journal of Research in Science Education,50(6). https://doi.org/10.1007/s11165-020-09918-w

Gelles, D. (2015). Mindful work: How meditation is changing business from the inside out. Boston: Eamon Dolan.

Good, D. J., Lyddy, C. J., Glomb, T. M., Bono, J. E., Brown, K. W., Duffy, M. K., Baer, R. A., Brewer, J. A., & Lazar, S. W. (2016). Contemplating mindfulness at work: An integrative review. Journal of Management, 42(2): 114–142.

Hafenbrack, A. C. (2017). Mindfulness meditation as an on-the-spot workplace intervention. Journal of Business Research, 75(2): 118–129.

Huang, C. (2011). Self-concept and academic achievement: A meta-analysis of longitudinal relations, Journal of School Psychology, 49(5): 505-528.

Izadi, p., & Mohammadzade Admolaei, A. (2007). Investigating the relationship between learning styles, personality traits and students' academic performance. Journal of Knowledge Behavior, 14(27): 15-29 [In Persian].

Liu, W.C. & Wang, C.K.J. (2005). Academic self-concept: A cross-sectional study ofgrade and gender differences in a Singapore Secondary School. Asia Pacific Education Review, 6(1): 20-27.

Oneil, H., & Abedi. (1996). Reliability and validity of a state metacognitive assessment, Journal of educational research, 89(4): 234-245.

Kordnoghbi, R., & Dortaj, F. (2017). Education Theories: Patterns, Strategies, Methods and Techniques. Tehran: Allameh Tabatabaei University Press [In Persian].

Mariska, O., Roel, v., Amos, J. S., & Peter J. (2018). Effects of reciprocal teaching on reading comprehension of low‐achieving adolescents. The importance of specific teacher skills.Journal of Research in Reading, 41(1): 20-41 https://doi.org/10.1111/1467-9817.12082.

Rezaei, A., & Kermanizadeh, R. (1394). The effect of mutual education on improving comprehension and reading of dyslexic students. Journal of Learning Disabilities, 4(4): 49-46 [In Persian].

Richard, R., Deegan, B. F., & Klena, J. C. (2014). The learning styles of orthopedic residents, faculty, and applicants at an academic program. Journal of Surgical Education, 71(1): 110–8.

Rizki, M., & Lucia, M. (2017). Reciprocal Teaching with Buddy to Improve Metacognitive Strategies of a High School Student with Reading Comprehension Difficulties. Proceedings of the 1st International Conference on Intervention and Applied Psychology (ICIAP 2017).

Sagir, S. U. (2011). Research on problem solving skills of teacher candidate. E-Journal of New World Science Academy, 41(6): 2482-2494.

Seif, A. (2017). Modern Educational Psychology. Tehran: Doran Publishing [In Persian].

Wolfolk, A. E. (2012). Educational Psychology. Ohio: The Ohio State University.

Yen, J. H. (2015). The effects of reciprocal teaching (RT) on metacognitive awareness and reading comprehension in junior college students. International Journal of Teaching and Education, 3(4):15-32.