مطالعه فراساختاری سلول‌های جنسی آغازی، اووگونی‌ها و اووسیت‌ها در جنین بز

الموضوعات :

سید مهدی بانان خجسته ¹ (گروه علوم جانوری، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
رضا رنجبر ² (گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران)
نعیم آلبوغبیش ³ (گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران)
امیر عباس فرشید ⁴ (بخش آسیب شناسی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران)
محبوبه صالحی ⁵ (دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران)

تاريخ الإرسال : 21 الأحد , محرم, 1430 تاريخ التأكيد : 24 الإثنين , ربيع الثاني, 1430 تاريخ الإصدار : 24 الخميس , صفر, 1430

الکلمات المفتاحية: اووسیت, فراساختار, سلول‌های جنسی آغازی, اووگونی, جنین بز,

ملخص المقالة :

طبق شواهد مورفولوژیک، سلول‌های جنسی آغازی از اندودرم خلفی کیسه زرده مشتق شده و به طرف گناد های رویان مهاجرت می کنند و بعد از ورود به گنادها، ابتدا به اووگونی ها و سپس اووسیت ها تمایز می یابند. در این مطالعه فراساختار سلول‌های جنسی آغازی، اووگونی ها و اووسیت ها در جنین بز مطالعه شده است. به این ترتیب که از بخش خلفی کیسه زرده جنین های موجود در مراحل اولیه رشد و نمو (سن زیر 1 ماه) و همچنین از گنادهای جنینهای با سنین بیشتر (سن بیش از 1 ماه) نمونه های بافتی تهیه و بعد از ثبوت، شستشو با بافر، آب‌گیری و آغشتگی، با استات‌اورانیل و سیترات‌سرب رنگ‌آمیزی شده و توسط میکروسکوپ الکترونی انتقالی مطالعه شدند. نتایج نشان داد که سلول‌های جنسی آغازی دارای اندازه بزرگ، هسته بیضی تا کروی و کروماتین مشبک و هستک هستند و در سیتوپلاسم آن‌ها ذرات فراوان گلیکوژن و اندامک های مختلف وجود دارد. اووگونی ها دارای تقسیمات میتوزی فعال بودند. این سلول‌ها دارای غشاء سلولی منظم بوده و به صورت توده های سلولی مشاهده شدند و شکل کروی و دارای هسته یوکروماتین حاوی یک یا چند هستک، میتوکندری هایی به شکل کروی و واکوئل هایی با اندازه‌های مختلف در سیتوپلاسم بودند. اووسیت ها اندازه بزرگ تری نسبت به اووگونی ها داشتند و برخلاف اووگونی ها فاقد حالت توده ای بودند.

المصادر:

1. قاضی، س. ر.، رادمهر، ب. و رشیدی، ه. ا.ه (1372): جنین شناسی حیوانات اهلی، مکانیسم‌های رشد تکاملی و ناهنجاری­ها. تألیف دلاهونتا، الکساندر و نودن، درو،ام. انتشارات دانشگاه شیراز، صفحات: 602-571.


2. ناظر عدل، ک. (1366): نژادها، نگهداری و ناهنجاری­های ارثی در بز. انتشارات واحد فوق برنامه بخش فرهنگی دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی تبریز، صفحات: 6-5، 17-15، 55-54.


3. ولی­زاده، ر. (1375): پرورش بزهای شیری. تألیف بارتلت، ا. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، شماره 208، صفحات: 9-5.


4. Baker, T.G. and Franchi, L.L. (1967): The fine structure of oogonia and oocytes in human ovaries. Journal of Cell Sciences, 2: 213- 224.


5. Bozzola, j.j. and Russel, L.D. (1992): Electron Microscopy, Principles and Techniques for Biologists, Jones and Bartlett Publishers, London, pp: 16- 38.


6. Byskov, A.G. (1982): Primordial germ cells and regulation of meiosis. In: Austin, C.R. and Short, R.V. (eds), Reproduction in Mammals. 1. Germ cells and Fertilization. 2nd ed., Cambridge University Press, London, pp: 1- 16.


7. Clawson, R.C. and Domm, L.V. (1963): Developmental changes in glycogen content of primordial germ cells in chick embryo. Proceedings of the society for experimental biology, 112: 533- 537.


8. Eddy, E.M. and Clark, J.M. (1975): Electron microscopic study of primordial germ cells in the rat. In: Electron Microscopic Concepts of Secretion: Ultrastructure of Endocrine and Reproductive Organs. Hess, M.John.Willey and Sons Ed, New York, pp: 151- 167.


9. Fujimoto, T., Ukeshima, A. and Kiyofuji, R. (1975): Light and electron microscopic studies on the origion and migration of the  primordial germ cells in chick. Acta Anatomia Nipponica, 50: 22- 40.


10. Fujimoto, T., Miyayama, Y. and Fuyuta, M. (1977): The origion and migration and fine morphology of human primordial germ cells. Anatomical Record, 188: 315- 330.


11. Gondos, B. (1984): Germ cell differentiation and intercellular bridges.In: Van Blerkon, J. and Motta, P. M. (eds). Ultrastructure of Reproduction, Gametogenesis, Fertilization and Embryogenesis Martinus Nijhoff Publishers, The Hauge, Boston, pp: 31- 45.


12. Gondos, B., Westergaard, L. and Byskov, A.G. (1986): Initiation of oogenesis in human fetal ovary: ultrastructural and squash preparation study. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 155: 189- 195.


13. Gordon, I. (1997): Controlled Reproduction in Sheep and Goats. Cab International, New York, pp: 351- 353.


14. Jeon, K.W. and Kennedy, J.R. (1973): The primordial germ cells in early mouse embryo: light and electron microscopic studies. Developmental Biology, 31: 275- 284. 


15. Makabe, S., Naguro, T. and Nottola, S.A. (1991): Migration  of  germ cells, development of the ovary and folliculogenesis. In: Familiari, G., Makabe, S. and Motta, P.M. (eds), Ultrastructure of the Ovary, Kluwer Academic Publishers, Boston, pp: 1- 27.


16. Makabe, S., Naguro, T. and Motta, P.M. (1992): A new approach to the study of ovarian follicles by scanning electron microscopy and ODO maceration. Archive for Histology and Cytology, 55: 183- 190. 


17. Motta, P.M. , Makabe, S. and Nottola, S.A. (1997): The ultrastructure of human reproduction. The natural history of the female germ cell: origion, migration and differentiation inside the developing ovary. Human Reproduction Update, 3: 281- 295.


18. Pelliniemi, L.J. (1976): Ultrastructure of the indifferent gonad in male and female pig embryos. Tissue and Cell, 8: 163- 174.


19. Sathananthan, A.H. , Selvaraj, K. and Trounson, A. (2000): Fine structure of human oogoina in the foetal ovary. Molecular and Cellular Endocrinology, 161: 3- 8.


20. Smith, M.C. and Sherman, D.M. (1994): Goat Medicine. Lea and Febiger, Pennsylvania, pp: 1- 2.


21. Spiegelman, M. and Bennet, D. (1973): A light and electron microscopic study of primordial germ cells in the early mouse embryo. Journal of Embryology and Experimental Morphology, 30: 97- 118.


22. Zamboni, L. and Merchant, H. (1973): The fine morphology of mouse primordial germ cells in extragonadal locations. American Journal of Anatomy, 137: 229- 336.