بررسی میکروسکوپی تمایز پوست ناحیه صورت درگوسفند قزل

الموضوعات :

سید سجاد حجازی ¹ (گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)
ایرج پوستی ² (گروه علوم تشریح، دانشکده علوم تخصّصی دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات تهران، تهران، ایران)
مسعود تقی‌زاده ³ (دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران)
حسین لیمویی ⁴ (رزیدنت علوم تشریحی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 20 الخميس , شوال, 1428 تاريخ التأكيد : 14 الإثنين , جمادى الأولى, 1429 تاريخ الإصدار : 16 الأربعاء , جمادى الأولى, 1429

الکلمات المفتاحية: گوسفند, پوست, جنین, فولیکول مو,

ملخص المقالة :

هدف از این بررسی ارزیابیتمایز پوست در ناحیه صورت جنین گوسفند قزل است. مطالعه حاضر از نوع مشاهده‌ای توصیفی بوده و بر روی 100 جنین نرگوسفند انجام گردید. جنین‌های مورد نظر به‌روش نمونه‌برداری تصادفی از گوسفندان آبستن کشتارگاه صنعتی تبریز جمع‌آوری شدند. طول جنین‌های جمع‌آوری شده، اندازه‌گیری و طبق فرمول (17+Y )1/2 X= سن آن‌ها محاسبه گردید. جنین‌های جمع‌آوری شده 130-40 روزه بودند. بعد از پایدار شدن جنین‌ها در فرمالین بافر 10 درصد، نمونه‌ها از پوست ناحیه صورت (با وجود فولیکول موی منفرد و موی حساس) جدا شدند. نمونه‌ها بعد از طی مراحل تهیه مقاطع بافت‌شناسی و رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین،مورد مطالعه قرار گرفتند.لایه اپیدرم در مراحل اولیه تکامل پوست، از یک ردیف سلول مکعبی شکل (لایه بازال) تشکیل شده بود که یک ردیف سلول سنگفرشی بنام پریدرم روی آن را پوشانده بود. در هفته هشتم آبستنی با تکثیر سلول‌های لایه زایگر، لایه بینابینی ایجاد شد که در هفته چهاردهم آبستنی به لایه سلول‌های خاردار تبدیل شد. پوست در ثلث آخر آبستنی به حالت شاخی در آمد. تشکیل فولیکول مو، غدد سباسه و عرق در هفته نهم آغاز شد. غدد سباسه و عرق از فولیکول اولیه مو جدا شده و ظهور سلول‌های میواپیتلیال همزمان با ظهور غدد عرق بود. برخلاف سایر پستانداران که فولیکول مو با زاویه مورب رشد می‌کند، در گوسفند رشد عمودی فولیکول مو مشاهده شد. نتیجه‌گیری شد که هفته سیزدهم زندگی جنین گوسفند یک دوره حساس از نظر ظهور اکثر ساختارهای پوست می‌باشد، به‌طوری‌که ملانوسیت‌ها، سلول‌های میواپیتلیال، غدد سباسه و عرق در این هفته پدید می‌آیند. بر اساس نتابج حاصل از این بررسی، الگوی تکاملی پوست جنین گوسفند با الگوی تکاملی پوست انسان و سایر پستانداران مطابقت دارد.

المصادر:

1. حجازی ، س. (1383): بررسی روند تکامل معده در جنین گوسفند، دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، پایان نامه شماره 639.  


2. حجازی، س. (1386): بررسی میکروسکپی هیستوژنز سلول‌های اپاندیمی در بطن‌های جانبی مغز جنین گوسفند، مجله علوم تخصّصی دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، 1(1): صفحه: 64-57 .
   
   
   1. Adibmorad, M. and Sheibani, M. (2000): Histology study of hair follicles in Ranii goat skin. J. Faculty of Vet. Med.University of Tehran, 55(2): 75-78.
   
   
   2. Brauer, Ph. R. (2004): Human Embryology. Hanley&Belfro, Canada, pp: 201-202. 
   
   
   3. Dellman, D.H. and Eurell, J. (1998): Veterinary Histology. 5^th ed., Lippincott, USA, pp: 303-332.
   
   
   4. Dyce, K.M., Sack, W.O. and Wensing, C.J. (1995): Textbook of Veterinary Anatomy. Saunders, London, pp: 353-354.
   
   
   5. Galk, B.L., Jeyaseelan, K. and Wintour, E.M. (1994): Ontogeny of erythropoietin gene expression in the sheep fetes. Blood, 84(2): 460-466.
   
   
   6. Junqueira, L. and Carneiro, J. (2003): Basic Histology. 10^th ed., Mc Graw- Hill, USA, pp: 369-381.  
   
   
   7. Keith, L. (1998): Developing the Human, Clinically Oriented Embryology. 4^th ed., W.B. Saunders, London, pp: 421-424.
   
   

10. McGeady, T.A., Quinn, P.J., Fitzpatrick, E.S. and Ryan, M.T. (2006): Veterinary Embrytology. Blackwell, UK, pp:  313-322.

11. Muralidharan, M.R. (2002): Factors influencing skin thickness in sheep. Indian Vet. J., 79(3): 258-261.

12. Noden, D.M. and Lahunta, A. (1985): The Embryology of Domestic Animals. Williams & Winkins, London, pp: 181-186.

13. Panchal, K.M., Vyas, K.N. and Vyas, Y.L. (1999): Histogenesis of skin and its adenexa of Surti buffalo. Indian J. Vet. Ana., 11(2): 158-160.

14. Pelczynska, E. and Pyz-Lukasik, R. (2001): The relationship between hair structure, age and sex of animals, Zalezonose miedzy budowa wlosow a wiekiem I plicia zwierzecia, Medycyna Weterynaryjna, 57(3): 175-177.

15. Sadler, T.W. (2004): Langman’s Medical Embryology. 9^th ed., Lippincott, USA, pp: 405-406. 

16. Schumer, A., Wilkens, H., Volmerhours, B. and Habermenl, K.H. (1981): The Anatomy of the Domestic Animals, Verlog paul, Berlin, 3: 443-459.

17. Sengel, P. (1990): Skin development. Int. Journal Development Biology, 23: 33-50.

18. Shahruz, R. and Ahmadi, A. (2005): Histomorphometric study of skin in the sheep fetus, J. Vet. Res., University of Shiraz, 6 (3): 56-60.