اهمیت و خصوصیات رقیق‌کننده‌های اسپرم
الموضوعات :
غلامعلی مقدم
1
(استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.)
پریسا شفاعتی
2
(دانش¬آموخته كارشناسي ارشد فیزیولوژی دام، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.)
الکلمات المفتاحية: افزودنی¬ها, نگه‌داری انجمادی, نگه‌داری سرمایی, اسپرم, سمینال¬پلاسما.,
ملخص المقالة :
با وجود پیشرفتهای چشمگیری که در روش¬های نگه¬داری انجمادی اسپرم در طول سال¬های اخیر صورت گرفته است، تحقیقات ثابت کرده که نگه¬داری طولانی مدت اسپرم در حالت انجماد و نگه¬داری سرمایی آسیب جدی به اسپرم وارد میکند. به¬وجود آمدن پراکسیداسیون چربی و متابولیسم خود اسپرماتوزوئیدها در هنگام انجماد و نگه¬داری، سبب از بین رفتن اسپرماتوزوئیدها می‌شود. شوک دمایی، شکل کریستال¬های یخ داخل سلولی، دهیدراتاسیون سلولی، افزایش غلظت نمک¬ها و شوک اسموتیک در طول فرآیند انجماد و یخ‌گشایی ممکن است صورت گیرد. علاوه بر این، نگه¬داری انجمادی تغییرات مضر ساختاری در غشای پلاسما ایجاد میکند. تغییرات در نفوذپذیری غشاء نسبت به برخی از یون‌ها مثل کلسیم در طول فرآیند انجماد و یخ‌گشایی گزارش شده است. همچنین در هنگام نگه¬داری انجمادی، تشکیل یخ داخل و خارج سلولی سبب تخریب و مرگ سلولی می‌شود. غشای پلاسمایی اسپرم محل اصلی آسیب در طی فرآیند انجماد و ذوب است و به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب غیراشباع زیاد، در مقابل پراکسیداسیون لیپیدها بسیار حساس است. این تغییرات ممکن است در تجمع محصولات سمی ناشی از متابولیسم، به طور عمده از گونه¬های فعال اکسیژن (reactive oxygene species) که از طریق پراکسیداسیون لیپیدی غشاهای اسپرم ایجاد می¬شوند، نقش داشته باشد. گونه‌های فعال اکسیژن در مقادیر کم، نقش مهمی در کاپاسیته شدن اسپرم، افزایش تحرک اسپرم، واکنش آکروزوم و لقاح تخمک را در قوچ دارد. بدین منظور جهت رفع این مشکلات از مواد مختلف آنتی‌اکسیدانی، حفاظت‌کننده‌ها و همچنین کلاتورها در رقیق¬کننده¬های اسپرم استفاده می‌شود.
